سعید کیانی

یکی از عواملی که می تواند رابط بین قصدها و اعمال ما و پیامدهای بیرونی آنها قرار گیرد، عاملیت انسانی می باشد که بیانگر طراحی آگاهانه و اجرای قصدمند اعمال از سوی فرد به منظور تأثیرگذاری بر رویدادهای آینده است. هدف و روش: این پژوهش با رویکرد توسعه ای از نوع روان سنجی و روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ، شاخص هاى روان سنجی مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی را با بهره گیری از نظریه اندازه گیری کلاسیک نمره آزمون و نظریه سوال-پاسخ مدرج مورد بررسی قرار داده و بدین منظور از ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری این پژوهش که شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستانهای تهران بود با روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 500 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و تجزیه و تحلیل آماری بر روی 481 داده انجام شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی یون (2011) استفاده گردید و با بهره گیری از نرم افزارهای IRTPRO و SPSS سوالات پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نسبت روایی محتوا(CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) مقیاس ویژگی های عاملیت انسانی با روش والتس و باسل مناسب ارزیابی شد. مفروضه استقلال موضعی براساس شاخص x2 پیرسون با اعمال نظریه سوال-پاسخ مدرج شده سیمجیما و مفروضه تک بعدی بودن براساس تحلیل نظریه سوال-پاسخ چند بعدی برقراربودند. پارامترهای تشخیص با رویکرد سوال-پاسخ و رویکرد کلاسیک نمره آزمون هر دو رویکرد گویه 25 کمترین و گویه 2 بیشترین پارامتر تشخیص را داشتند. آستانه های پاسخ برای تمامی سؤالات به اندازه ای با یک دیگر فاص له داشتند که هیچ گزینه ای تحت پوشش گزینه دیگر ق رار نگرف ت و گزین ه ه ا ب ه ط ور مستقل در بازه هایی از تتا دارای احتمال انتخاب از سوی افراد بودند. باعتبار کل مقیاس با آلفای کرونباخ 945/0، قصدمندی894/0، پیش اندیشی780/0، خود واکنش گری871/0و بازاندیشی762/0محاسبه شد. همچنین نقش هر گویه در همسانی درونی با روش لوپ بررسی شد، که همه سوالات دارای نقش مطلوبی در همسانی درونی این مقیاس داشتند. مقدار ضریب اعتبار حاصل از نظریه سوال-پاسخ با روش حاشیه ای برای قصدمندی 92/0، پیش اندیشی 85/0، خودواکنش گری91/0، باز اندیشی 83/0 بدست آمد. .

همگام با پیشرفت و توسعه علوم و فناوری شاهد دگرگونی هایی در فلسفه، محتوا و روش های آموزشی هستیم. رویکردهای سنتی جای خود را به رویکردهای نوینی نظیر ساختن گرایی داده است.به همین دلیل بهترین سرمایه گذاری در آموزش وپرورش توجه بیشتر به شیوه های نوین آموزشی است.یکی از این شیوه ها استفاده از دست سازه ها می باشد. از طرفی دیگر درزمینه تربیتی، معلمان می توانند با اعمال شیوه های مناسب، انگیزش پیشرفت را در دانش آموزان شناسایی و آن را رشد دهند. لذا در این پژوهش به بررسی مقایسه میزان تأثیرگذاری روش تدریس به کمک دست سازه ها بر انگیزه پیشرفت نسبت به روش سنتی در زیست شناسی پایه دهم پرداخته شده است. شیوه تحقیق از نوع شبه آزمایشی به روش طرح 4 گروهی سولومون می باشد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر پایه دهم فریدن در سال تحصیلی 1396-1395 است. نمونه آماری شامل چهار گروه که مجموعاً 103 نفر هستند و به روش خوشه ای صورت گرفته و اختصاص آن ها به گروه آزمایش و گواه کاملاً تصادفی است. در گروه های آزمایش تدریس همراه با استفاده از دست سازه ها و در گروه های گواه تدریس به روش سنتی بوده است. نتایج حاصل از تحلیل آماری در سطح 5% تفاوت معنی داری رابین گروه های گواه و آزمایش نشان می دهد؛ که نشان دهنده مؤثر بودن استفاده از دست سازه ها روی انگیزش پیشرفت نسبت به روش سنتی است.