تبیین تاثیر رفتار قلمروپایی ساکنان سکونتگاه های غیر رسمی بر شکل گیری الگوی مسکن (نمونه مطالعاتی :محلات بانبور، بان برز، سبزی آباد، ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش باهدف بررسی ارتباط بین ویژگی های کالبدی مسکن در سکونتگاه های غیررسمی و رفتار قلمروپایی ساکنان سکونتگاه های غیررسمی شهر ایلام انجام شده است. علی رغم اهمیت بالای مفهوم رفتار قلمروپایی و نقش آن بر ویژگی های کالبدی مسکن، تاکنون مطالعه جامعی درزمینه ارتباط بین این مفاهیم به ویژه در بستر محلات حاشیه نشین ایران انجام نشده است. در راستای این هدف، محلات حاشیه نشین شهر ایلام به عنوان یکی از مناطق با بالاترین نرخ حاشیه نشینی در کشور جهت مطالعه میدانی انتخاب شده اند. مدل مفهومی پژوهش بر مبنای مطالعات نظری و مصاحبه های کیفی عمیق بر اساس روش تئوری زمینه ای تدوین و تدقیق شده است. مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با ساکنان محلات حاشیه نشین بانبور، بان برز و سبزی آباد در شهر ایلام انجام شده و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. سپس برمبنای روش پیمایش و سنجش کمی، وزن و اهمیت مفاهیم شناسایی شده، بر مبنای آرای متخصصین معماری و شهرسازی شهر ایلام ارزیابی و واکاوی شده است. نتایج تحلیل ها نشانگر آن است که معیارهای اثرگذار بر ویژگی های کالبدی مسکن محلات حاشیه نشین مبتنی بر رفتار قلمروپایی ساکنان را می توان در ابعاد مکان یابی قلمرو و عرصه عمومی، مفاهیم اجتماعی، مفاهیم فرهنگی، مفاهیم اقتصادی ، مفاهیم کالبدی و مفاهیم ادراکی بررسی نمود. یافته های این پژوهش نشانگر این است که ارتباط دوسویه ای بین ویژگی های کالبدی مسکن محلات حاشیه نشین و مفاهیم فرهنگی، اجتماعی، ادراکی، اقتصادی و قلمروپایی فضاهای عمومی در محلات حاشیه نشین شهر ایلام وجود دارد .توجه به این مفاهیم می تواند منجر به ارتقا کیفیت مسکن در محلات حاشیه نشین مبتنی بر رفتار قلمروپایی ساکنان گردد.