سارا شریعت

یکی از رویکردهایی که امروزه نه تنها در ایران بلکه در جهان مطرح است مسئله ترسیم چشم انداز و تدوین استراتژی است. در این رابطه، نقش و اهمیت وجود استراتژیست ها در سازمان بر کسی پوشیده نیست. از این روست که "طراحی الگوی پرورش استراتژیست در شرکت ملی نفت ایران" به عنوان هدف اصلی از انجام این پژوهش کیفی بر اساس رویکرد نظریه داده بنیاد در نظر گرفته شده است. اهداف فرعی این پژوهش، شناسایی ابعاد (مقولات اصلی)، شرایط علّی، عوامل مداخله گر (پیش برنده و بازدارنده)، راهبردها و پیامدهای اثرگذار بر پرورش استراتژیست در شرکت ملی نفت و نیز شناسایی مهم ترین مؤلفه های موردنظر در مقوله ی مرکزی یا همان تفکر استراتژیک، بوده است . این پژوهش از نظر هدف در دسته ی پژوهش های کاربردی، از نظر سطح در دسته پژوهش های اکتشافی و از منظر روش شناختی در دسته ی پژوهش های کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد -طرح نظام مند- قرار دارد. داده های پژوهش توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته از نمونه ی پژوهش (24 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه) گرداوری شده، سپس با کدگذاری اقدام به شناسایی ابعاد، مقولات اصلی و زیر مقوله ها و مفاهیم مرتبط با هر یک از کدهای به دست آمده نمودیم. پس از به دست آمدن جدول کدگذاری محوری و گزینشی، مدل پارادایمی پژوهش کشف شد و نوع ارتباط ابعاد و مؤلفه های پرورش استراتژیست به دست آمد. نتایج تحقیق نشان دهنده 11 مقوله اصلی و 24 مقوله فرعی و 98 مفهوم بود، که در قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی ( عوامل فردی، عوامل سازمانی و گفتمان سازی)، مقوله ی مرکزی تفکر استراتژیک (دید سیستمی، تفکر مفهومی، آینده نگری و نگرش فلسفی)، عوامل مداخله گر (محیطی برون و درون سازمانی)، عوامل زمینه ای (بستر فرهنگی، زمینه یادگیری، عوامل روان شناختی و استقلال سازمانی، راهبردهای استعدادیابی و جذب و نگهداشت) و پیامدها (توسعه تفکر استراتژیک و استقرار نظام دیده بانی) در شرکت ملی نفت پدیدار شد و روابط بین ابعاد مختلف آن را نشان داد. در نهایت، یافته های حاصل از این پژوهش منجر به کاوش الگویی برای پرورش استراتژیست در شرکت ملی نفت ایران شد.