علیه متاجی نیمور

سازمان ها از دیرباز منابع مالی قابل توجهی را برای برگزاری آموزشهایسازمانی اختصاص می دهند. اما توسعه و پیشرفت منابع انسانی تنها با برگزاری آموزشهای عمومی و تخصصی حاصل نمی شود. امروزه از آموزش انتظار میرود که بتواند تغییرات رفتاری مطلوب را در کارکنان ایجاد کند. بررسیها نشان میدهد که بسیاری از برنامههای آموزشی تغییرات رفتاری مطلوب را در کارکنان ایجاد نمیکند. این بدان معنی است که کارکنان قادر به انتقال آموختههای خود به محیط کارشان نیستند. اثربخشی آموزش به شدت متکی بر فرضیاتی است که در انتقال آن به محیط کار رخ میدهد. بنابراین، یکی از بهترین راههای رسیدن به اثربخشی آموزشی افزایش نرخ انتقال آموزش است. از این رو در این پژوهش به شناسایی عوامل تاثیرگذار بر انتقال آموزش پرداخته و عوامل اساسی مورد بررسی قرار گرفتهاند.روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری نیز شامل 500 نفر از افراد شرکت کننده در دورههای آموزشی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در سه شهر تهران، اراک و ماهشهر میباشد که تعداد ٢17 نفر از آنها از طریق روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. در فرایند پژوهش با مطالعه پیشینه ٢7 عامل موثر بر انتقال آموزش شناسایی گردید و با اجرای سه مرحله تکنیک دلفی این عوامل به 18 عامل کاهش یافت. سپس برای شناسایی عوامل تسهیل کننده و مانع انتقال آموزش پرسشنامهای با 6٢ گویه ساخته شد. نتایج نشان میدهد که از 18 عامل، 7عامل به عنوان تسهیلگر ضعیف، 9عامل به عنوان مانع ضعیف، 1عامل به عنوان مانع قوی و 1عامل نیز به عنوان تسهیلگر قوی در این سازمان شناسایی شدند. همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که عوامل مرتبط با انتقال آموزش در 5 طبقه)فردی، حمایتی، آموزشی، سیستم پاداش و پیشرفت( گروه بندی شدند که منتج به ارائه یک سنخ شناسی جدید از عوامل موثر بر انتقال آموزش گردید.

توسعه و پیشرفت منابع انسانی تنها با برگزاری آموزش های عمومی و تخصصی حاصل نمی شود. امروزه از آموزش انتظار می رود که بتواند تغییرات رفتاری مطلوب را در کارکنان ایجاد کند. اما بررسی ها نشان می دهد که بسیاری از برنامه های آموزشی تغییرات رفتاری مطلوب را در کارکنان ایجاد نمی کند. این بدان معنی است که کارکنان قادر به انتقال آموخته های خود به محیط کار نیستند. تحقیقات در خارج از کشور نشان داده است که عوامل بسیاری در انتقال آموزش به محیط کار موثر می باشند. اما درمدل های ارزشیابی مورد استفاده در کشور ما متغیرهای مداخله گر عمده از جمله آمادگی یادگیرنده، انگیزش، حمایت مافوق، طرح انتقال و ...که فرآیندهای یادگیری و انتقال را تحت تاثیر قرار می دهند، بطور قابل ملاحظه ای وجود ندارد. هیچ مدل ارزشیابی نمی تواند بدون اندازه گیری و سنجش تاثیرات متغیرهای مداخله گر، معتبر باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز شناسایی عوامل کلیدی و اثرگذار بر انتقال آموزش در ایران است. بنابر ماهیتی که این پژوهش دارد به صورت کیفی-اکتشافی انجام می گیرد و در آن عواملی شناسایی می گردد که در بافت کشور ایران و شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تاثیر کلیدی دارند. این مطالعه با استفاده از روش دلفی انجام گرفته است. جامعه آماری را متخصصان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تشکیل داده اند. با توجه به روش دلفی و با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 15 نفر از متخصصان خبره و با تجربه به عنوان نمونه انتخاب شدند. فرایند اجرای دلفی در سه مرحله سازماندهی شد. ابزار اصلی گردآوری داده ها پرسشنامه نیمه ساختارمند و ساختارمند بود. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در مجموع 18 عامل به عنوان مهمترین عوامل شناخته شدند. همچنین عوامل در سه طبقه کلی فردی، سازمانی و آموزشی جای گرفتند.