نیلا نوربلین

شهرت اصلی رابیندرانات تاگور(1941-1861) در شاعری است و نخستین آسیایی برنده جایزه نوبل به شمار می رود. آثار و اشعار تاگور از ابعاد گوناگون ادبی، فلسفی و سیاسی و تأثیر پذیری از مکتب های فکری و ادبی غربی قابل تحلیل و بررسی است. هرچند درآثار منثور تاگور، بیشتر ویژگی های مکتب رئالیسم وجود دارد اما در اشعارش بیشتر از مکتب رمانتیسم تأثیر گرفته است. در این جستار به شیوه توصیفی تحلیلی و ارزیابی کمی به مهم ترین مولفه های مکتب رمانتیسم، همچون: طبیعت، فردیت، هیجان و احساسات، مرگ، آزادی، سفر، تخیل، نوستالوژی، اسطوره، عشق و زن در شعر تاگور پرداخته شده است. طبیعت به صورت تشبیه و جان بخشی در شعر وی توصیف شده است. تاگور بیشتر به عشق عرفانی پرداخته است. مرگ در شعر وی بسامد دارد و از اینکه خود با مرگ روبه رو شود، ترسی ندارد. به طورکلی شاخصه ها و مضمون های: طبیعت با فراوانی 79 درصد، فردیت 61 درصد، رابطه میان رفتارهای بشری با عناصر طبیعی 56 درصد، عشق 38 درصد و تخیل 17درصد از بسامد بیشتری در اشعار وی برخوردارند.

شاملو سردمدار شعرسپید، نویسنده و مترجم ایرانی ست. شعر شاملو از ابعاد گوناگون به ویژه مکتب های ادبی قابل تحلیل و بررسی ا ست. هرچند در زمینه ی مولفه های مکتب رمانتیسم در شعر شاملو بررسی های زیادی انجام شده اما مکتب رمانتیسم اجتماعی در شعر شاملو تحلیل و بررسی نشده است.در این جستار به شیوه ی توصیفی، تحلیلی و ارزیابی کمی به بررسی مهم ترین مشخصه های مکتب رمانتیسم اجتماعی، همچون: اومانیسم، ذهنیت غنایی و پرداختن به مسائل اجتماعی، ناسیونالیسم، طبیعت نمادین در مفهوم سیاسی و اجتماعی پرداخته شده است. بسامد ذهنیت غنایی و پرداختن به مسائل اجتماعی و طبیعت نمادین در شعر شاملو نمود زیادی دارد. اومانیسم نیز در شاملو قابل توجه است. ناسیونالیسم در شعر او جایگاه چندانی ندارد، زیرا که شاملو خود را به سرزمین مادری محدود نکرده بود او به همه دنیا تعلق داشت. به طورکلی از میان اشعار رمانتیسم شاملو، ۱۷۴ شعر(86/40 درصد) رمانتیسم اجتماعی و در این میان، ۵۹ مورد(۹۰/۳۳ درصد) نگرش اومانیستی و۱۱ مورد (۳۲/۶ درصد) نیز نگرش ناسیونالیستی مشاهده شد.

رابیندرانات تاگور، برنده ی جایزه ی نوبل،شاعر، عارف، فیلسوف و نویسنده ی هندی است که شهرتی جهانی دارد. اشعار تاگور از ابعاد گوناگون ادبی، به ویژه از لحاظ مکتب های ادبی قابل بررسی است .تاگور بیشتر از مکتب رمانتیسم متاثر شده است؛ با این حال به مکتب سمبولیسم هم در اشعارش توجه داشته است. در این جستار به شیوه ی توصیفی، تحلیلی و ارزیابی کمی به بررسی واژه های نمادین در دسته های طبیعت، گیاه، پرنده، شی، انسان و اسطوره ی انسانی، مکان، حیوان، حشره و غیره در اشعار ترجمه شده ی تاگور پرداخته شده است. به طورکلی، از میان 820 شعر ترجمه شده ی او در 155 شعر واژه های نمادین دیده می شود، (90/18)درصد. تاگور به طبیعت علاقه ی زیادی داشت؛ از این رو، نمادهای طبیعت(58درصد)، گیاه(35/22درصد) و اشیاء(25/22درصد) پربسامدترین نمادها در اشعار تاگور هستند. نمادهای شعر تاگور بیشتر بار معنایی مثبت دارند،  برای تجسم و توصیف اندیشه ها و پیام های انسانی، عرفانی، فلسفی و  تصویرهای شاعرانه به کار رفته اند و با مفاهیم نمادهای جهانی نزدیکند. دریافت معنای نمادهای شعر تاگور اغلب آسان است و او به ندرت نماد ابداعی و شخصی دارد.

یکی از مشخصات اصلی شعر نیمایی، در مقایسه با شعر کلاسیک ،تحول در انواع موسیقی کلام به ویژه کاربرد موسیقی میانی و درونی است که در اشعار نیمایوشیج قابل توجه و بررسی است. در این مقاله به شیوه توصیفی، تحلیلی و کمی به بررسی کاربرد انواع موسیقی درونی در اشعار نو و نیمه سنتی نیما پرداخته می شود. ابتدا به طور کوتاه به اهمیت موسیقی درونی توجه شده و سپس انواع موسیقی میانی شامل سجع، جناس و اقسام تکرار،تکرار واج، واژگان و عبارت با شواهد و نمونه هایی تحلیل و ارزیابی شده است. باتوجه به بررسی صورت گرفته، تکرار صامت و مصوت بیش از موارد دیگر به کار رفته است؛ در این میان مصوت (آ) بیش تر تکرار شده و آن اغلب ناله و فریاد را تداعی می کند، که بیانگر روحیه بیدارگر شاعر است. پس از آن در بین انواع جناس، جناس لاحق، بیش ترین بسامد را دارد. تکرار جمله و عبارت و جناس لفظ، کمترین بسامد را دارند. آنچه مشخص است، نیما با آگاهی از موسیقی درونی در شعر بهره برده است، تا بتواند کمبود وزن را جبران کند.