سید رضی نبوی چاشمی

مستندسازی تجربیات حاصل از دوران دفاع مقدس در ابعاد مختلف می تواند برای حل مسائل پیش رو در زمان حال و آینده به ویژه در موقعیت های مشابه بسیار سودمند و ارزشمند باشد. یکی از این ابعاد، مطالعه موضوعات مدیریتی در اردوگاه های اسرای ایرانی در عراق است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عناصر و مؤلفه های مدل مدیریت استراتژیک منابع انسانی (SHRM) اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق است. این تحقیق از نوع پژوهش های توصیفی- تاریخی است. جامعه آماری این پژوهش را آزادگان کشور جمهوری اسلامی ایران تشکیل داده اند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته با ۴۰ نفر از آزادگان و بررسی اسناد و مدارک تا رسیدن به حد اشباع جمع آوری و با استفاده از روش داده بنیاد تجزیه وتحلیل شدند. یافته های تحقیق در قالب مدل مدیریت استراتژیک اسرای ایرانی طراحی و ارائه شده است. عناصر اصلی مدل شامل علل و عوامل مؤثر بر شکل گیری مدیریت استراتژیک منابع انسانی در اردوگاه، نقش صلیب سرخ و رهبران استراتژیک، شکل گیری هسته اولیه و توسعه مدل، استراتژی های مدیریت منابع انسانی، اجرای استراتژی ها و پیامدهای ناشی از پیاده سازی استراتژی های مدیریت منابع انسانی در اردوگاه و یک حلقه بازخور می باشد. پس از طراحی اولیه مدل، مشارکت کنندگان در تحقیق آن را بررسی و مورد تائید قراردادند.

استان سمنان با قرار گرفتن در کریدورغرب به شرق و شمال به جنوب کشور از یک سو و برخوردار بودن انواع جاذبه های طبیعی، تاریخی، جغرافیایی و تنوع اقلیمی و ظرفیت های اقتصادی از سوی دیگر، مکانی مناسب برای جذب گردشگران است. اغلب تحقیقات بر بررسی تاثیرتوسعه صنعت گردشگری برمنابع انسانی متمرکز بوده اند اما در تحقیق حاضر، محققین تاثیر مدیریت منابع انسانی بر توسعه صنعت گردشگری را مورد بررسی قرار داده اند. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان سازمان های مرتبط با صنعت گردشگری و مراکز اقامتی و دفاتر خدمات مسافرتی در استان سمنان بوده است که 384 نفر به عنوان نمونه با روش تصادفی انتخاب شدند. پژوهش حاضر از نظرروش، یک تحقیق توصیفی و از نوع مطالعه همبستگی می باشد. داده ها با استفاده از روش پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. همچنین، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های (t-test)، تحلیل واریانس (Anova) و رگرسیون دو متغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که اثر مدیریت منابع انسانی برتوسعه صنعت گردشگری استان سمنان معنادار بوده است. همچنین ضریب تعیین 53/. می باشد که میزان تغییرپذیری در توسعه صنعت گردشگری با تاکید بر رویکرد منابع انسانی در استان سمنان را نشان می دهد.

یکی از موثرترین روش های آشناسازی نسل های آینده با دستاوردهای جنگ، ایجاد و توسعه فضاهایی مثل باغ موزه دفاع مقدس و نمایش آثار فرهنگی-هنری جنگ برای گردشگران می باشد. آثار فرهنگی تولید شده اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق می تواند یکی از این جاذبه های اثربخش باشد. لذا هدف تحقیق حاضر، توسعه گردشگری جنگ با استفاده از آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 243 آزاده است که از میان آنان با 20 نفر (به عنوان نمونه آماری بخش اول پژوهش)، مصاحبه به عمل آمد همچنین جهت بررسی تاثیر آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی بر جذب گردشگر سه نوع پرسشنامه محقق ساخت تنظیم شد. سپس با اجرای برنامه هایی از قبیل نمایش آثار فرهنگی هنری تولید شده توسط اسرای جنگی،  پخش فیلم و سخنرانی، پرسشنامه های مذکور در اختیار مردم (یک نمونه 384 نفری به عنوان نمونه آماری بخش دوم پژوهش)، قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق به صورت مستقیم و در سطح بالایی بر ترویج، توسعه و جذب گردشگر تاثیر دارد.