باقر شمس زاده

برخی نظریه ها حاکی از این است که هموار سازی سود می تواند عملکرد آینده ی شرکت را پیش بینی کند و اطلاعات مفیدی را در اختیار ذینفعان قرار دهد. هدف این پژوهش آزمون این نظریه در بورس تهران است. با استفاده از دو معیار پایداری سود و سیاستهای تقسیم سود به عنوان شاخصه هایی برای پیش بینی عملکردآینده در شرکتهایی که مبادرت به هموارسازی سود نموده اند این هدف دنبال شده است. اطلاعات مالی از 66 شرکت عضو نمونه بین سال های 1387 الی1391 استخراج شده است و برای آزمون فرضیه ها نیز، از رگرسیون خطی چندگانه و لجستیک استفاده گردیده است. یافته ها نشان می دهد، هموار سازی سود تأثیر منفی و معناداری بر پایداری سود دارد. اما تاثیرمعنا داری بر سیاستهای تقسیم سود ندارد. این یافته ها بدان معناست که هموارسازی سود با قصد ارائه اطلاعات مفید صورت نمی گیرد و در جهت پیش بینی سود و تقسیم سودهای آتی نیست.

این مقاله به شناسایی و تشخیص مدیریت سود با  استفاده از تغییرات  در گردش دارایی هاو حاشیه سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. افزون بر این جهت مدیریت سود که شامل مدیریت سود رو به بالا و روبه پایین است نیز مشخص می شودد. بدین منظور،  ابتدا داده های مورد نیاز به روش مقطعی محاسبه شده و سپس آزمون فرضیه ها به کمک رگرسیون خطی چند متغیره صورت می گیرد. جهت انجام تحقیق و تخمین الگوها از اطلاعات مالی 142 شرکت عضو نمونه استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد که کاهش حاشیه سود و افزایش در گردش دارایی ها به طور هم زمان، نشانهْ مدیریت سود رو به پایین است در حالی که افزایش در حاشیه سود و کاهش همزمان در گردش دارایی ها تأییدی بر وجود مدیریت سود رو به بالا نمی باشد.   This paper is about identifying and diagnosing earnings management by using changes in assets turnover (ATO) and profit margin (PM) in Tehran Stock Exchange. To perform the research, first the required data have been calculated using cross-sectional multi-variable linear regression method. Then, to get the final models and results hypothesis have been tested. The financial information of 142 companies is used.The results show that decrease in PM and contemporaneously increase in ATO is an indication of downward earnings management but, increase in PM and contemporaneously decrease in ATO doesn't confirm upward earnings management   Keywords : Upward Earning Management, Downward Earning Management, Profit Margin (PM), Assets Turnover (ATO).   

موضوع اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از مدل سود باقی مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سرمایه به کار رفته و رشد سود باقی مانده و بررسی رابطه آن ها با بازده جاری و آتی سهام استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز برای دوره زمانی 1383 تا 1390 جمع آوری و برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج نشان می دهد بین رشد سود باقی مانده و بازده جاری سهام رابطه مثبت و معنی دار و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده جاری سهام رابطه منفی و معنی داری وجود دارد، همچنین بین رشد سود باقی مانده و بازده آتی سهام رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده آتی سهام رابطه معنی داری وجود ندارد.

تحقیقات پیرامون ارائه مجدد صورت های مالی، اشاره به تغییر دیدگاه سرمایه گذاران نسبت به صورت های مالی تجدید ارائه شده شرکت ها دارد. زیرا از نگاه آنها ارائه مجدد صورت های مالی می تواند بیانگر نوعی پیش بینی مشکلات آتی شرکت و مدیریت آن در خصوص اختیاری عمل کردن در امور حسابداری باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا سرمایه گذاران، ریسک اطلاعات و اجزای آن را، پس از ارائه مجدد صورت های مالی، بیشتر ارزش گذاری می کنند یا خیر؟ برای دستیابی به این هدف دو فرضیه از طریق مدل رگرسیون سه عاملی فاما و فرنچ که با عوامل ریسک اطلاعات گسترده تر شده، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در بازار سرمایه ایران، ارائه مجدد صورت های مالی تغییر معناداری در ارزش گذاری ریسک اطلاعات، ایجاد نمی کند. به عبارت دیگر،تغییری در نگرش سرمایه گذاران نسبت به عملیات حسابداری یا اختیاری عمل کردن مدیریت، ایجاد نمی شود .

هزینه‌یابی دقیق محصولات، و ارائه اطلاعات و گزارشهای مناسب و قابل اطمینان برای تصمیم‌گیریهای اقتصادی، هدف سیستمهای هزینه‌یابی است؛ اما، گزارش حسابرسان مستقل نشان می‌دهد که بسیاری از شرکتهای تولیدی، به‌ویژه شرکتهای دولتی، فاقد روشهای مناسب هزینه‌یابی هستند. برای تشخیص نارسایی سیستم هزینه‌یابی این شرکتها، دو شرکت فعال در صنعت فولاد برگزیده شد و فرایند عملیات و شیوه عمل قسمتهای مختلف آنها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که سیستم حسابداری صنعتی شرکتهای مورد مطالعه در مقایسه با یک سیستم مطلوب به علت نبودِ راهکارهای مناسب گردش عملیات، نبود حسابهای مرتبط با فرایند تولید، نبود اطلاعات صحیح ظرفیت خطوط تولید، عدم شناسایی رفتار هزینه‌ها، عدم استفاده از مبناهای مناسب تخصیص هزینه‌های سربار، عدم استفاده از مکانیزم بودجه‌ای مرتبط با فهرست حسابها، عدم محاسبه و ثبت انحرافها، و عدم تهیه گزارشهای مدیریتی قابل ‌اتکا در فاصله‌های زمانی معین مناسب نیست.