محمد افشاری

اذان به عنوان یکی از شعائر اساسی اسلام، در مذاهب مختلف اسلامی جایگاه ویژه ای دارد. در این میان، شهادت ثالثه به عنوان یکی از عناصر مهم اذان در مذهب شیعه، همواره محل بحث و اختلاف میان مذاهب اسلامی بوده است. این پژوهش باهدف بررسی ادعای قفاری که شهادت ثالثه را ابداع و بدعت شیعیان در راستای تثبیت موضوع امامت می داند، به روش توصیفی تحلیلی با تبیین جایگاه شهادت ثالثه در منابع اسلامی، به مطالعه روایات و سیره عملی مسلمانان در این زمینه پرداخته است. با بررسی روایات خاص و عام، و همچنین نمونه هایی از سیره مسلمین در طول تاریخ، تلاش می شود تا نشان داده شود که افزودن شهادت ثالثه نه به عنوان اختراع، بلکه به عنوان استحباب و جواز شرعی مورد پذیرش قرار گرفته است. روایاتی همچون روایت خضرمی که مورد تأیید علماء شیعه و اهل سنّت قرار گرفته اند، به همراه قاعده تسامح در ادله سنن، پایه های فقهی استحباب شهادت ثالثه را تقویت می کنند. علاوه بر این، سیره پیامبر اکرم(ص) و شیعیان در تاریخ نیز گویای مقبولیّت و جایگاه این عمل دینی است. در نهایت، پس از اثبات استحباب و جواز شهادت ثالثه، این مقاله به رد ادّعای بدعت آمیز بودن این شهادت توسط قفاری پرداخته و نشان می دهد که این عمل، ریشه در سنّت های معتبر اسلامی دارد.

زمینه و هدف: تربیت جنسی یکی از ابعاد مهم تربیتی است که توجه به آن در دوره نوجوانی امری ضروری است، علی رغم مطالعات قابل توجه در این زمینه، تا کنون راهکارهای جامع و کارآمد در بهبود وضعیت تربیت جنسی نوجوانان ارائه نشده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی راهکارهای مناسب در کاهش شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب تربیت جنسی در دوره اول متوسطه، از دید معلمان بوده است. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش انجام، توصیفی – پیمایشی وابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روایی محتوای پرسشنامه با محاسبه ضریب لاوشه و پایایی پرسشنامه با اجرای آزمایشی و محاسبه روش دو نیمه کردن بررسی و تایید شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دبیران و عوامل اجرایی مدارس متوسطه اول استان همدان در سال 1400 بوده است که تعداد 380 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. در تحلیل داده از آزمون های آماری T وFREDMAN در محیط نرم افزار SPSS22 استفاده شده است. یافته ها: 15 راهکار در بهبود وضعیت تربیت جنسی مدارس شناسایی شد. قرار دادن محتوای مرتبط با تربیت جنسی در کتابهای درسی، موجب می شود تا همه مدارس، موظف گردند تا آن مباحث را به دانش آموزان ارائه دهند و از قبل با طراحی آموزشی، عناصر مختلف آموزشی را در نظر گرفته و آموزشی جامع و کارآمد در این زمینه داشته باشند. مشارکت اولیاء و مربیان در تربیت جنسی دانش آموزان و آماده سازی والدین از نظر عوامل انگیزشی، دانش و توانشی در تربیت جنسی نوجوانان موجب تاثیر گذاری بیشتر آموزش ها در این زمینه می شود. گنجاندن یک ساعت درسی فوق برنامه با عناوین «پسران و دختران شایسته» در مدارس موجب می شود تا بطور مشترک در سطح همه مدارس، فرصت هایی برای آموزش های مرتبط با تربیت جنسی به دانش آموزان ارائه شود. عنوان جذاب درس ، موجب علاقمندی بیشتر دانش آموزان به این مباحث می گردد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه، حیاء و کم رویی تعدادی از دانش آموزان، مانع از طرح سوالات محرمانه در زمینه مسائل جنسی می گردد، استفاده از ابزارهای غیر مستقیم آموزش نظیر صندوق های پاسخگویی به سوالات و کانال های ارتباطی غیر حضوری، می تواند در تربیت جنسی دانش آموزان موثر باشد.

فضائل بی کران امام علی(ع) در بسیاری از آثار محدثین بزرگ قرون اولیه اهل سنّت بازتاب یافته است. روایت نگاران و علماء اهل سنّت به فراوانی فضائل و مناقب امام علی(ع) اذعان داشته اند. همچنین، بسیاری از آنان بخشی از کتاب های خود را به این موضوع اختصاص داده اند. با این وجود، فضائل امام علی(ع) در کتاب های بخاری به گونه ای کم رنگ نمایان است که مثلاً در کتاب صحیح، تنها هفت روایت در باب فضائل حضرت علی(ع) نقل کرده است. از این روی پژوهش حاضر با بهره گیری از روش مقایسه ای و رویکرد تحلیلی با بررسی نحوه نقل مشهورترین روایات فضائل امام علی(ع) در آثار بخاری و نقل همان فضائل از منظر محدثین سده های نخستین و هم عصر بخاری، درصدد دستیابی به الگوی مواجهه او با روایات فضائل امام علی(ع) می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که الگوی مواجهه بخاری با روایات فضائل امام علی(ع) بر سه رکن زیر استوار است: الف) نقل نکردن بسیاری از روایات فضائل امام علی(ع) در موضوعاتی همانند شأن نزول آیه مباهله و آیه تطهیر، حدیث مدینه العلم و... ؛ ب) دخل و تصرف یا نقل به شکل مقلوب در روایاتی همانند شأن نزول آیه مودت، حدیث سدالابواب و حدیث رایَت؛ ج) تضعیف و انکار در روایاتی همانند حدیث غدیر، حدیث ثقلین، حدیث سدالابواب و حدیث طیر

نگاهی ارزیابانه به بارزترین حوادث سیاسی اجتماعی در عصر جاهلی، عصر نبوی و عصر خلفا با توجه به اندیشه و حجت های هر گروه، گویای نهادینه بودن مفهوم بیعت در میان آن هاست. بدیهی است که شباهت ها و تفاوت هایی میان بیعت در عصر جاهلی، عصر نبوی و عصر خلفا وجود دارد. بر همین اساس، نوشتار حاضر، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مضامین بیعت ها و کارکرد آن در عصر جاهلی و صدر اسلام می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که کارکرد بیعت در هر دوره در یک سطح نبود، بلکه معانی متعددی از جمله اظهار وفاداری و پایبندی بر مفاد عهد و پیمان در عصر جاهلی تا انشاء حاکمیت را شامل می شود.

هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب تربیت جنسی در دوره اول متوسطه، متناظر با سند تحول بنیادین بوده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی، نوع داده ها کمی و با توجه به روش اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری، شامل کلیه دبیران و عوامل اجرایی مدارس متوسطه اول استان همدان بوده است. نمونه آماری پژوهش 380 نفر از معلمان مرد و زن دوره متوسطه اول استان همدان بوده که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته از نوع طیف پنج رتبه ای لیکرت بوده است. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از ضریب CVR و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ موردبررسی و تائید قرار گرفته است. در تحلیل داده ها از آزمون آماری T در محیط نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است،  بین وضعیت موجود و مطلوب تربیت جنسی دانش آموزان دوره متوسطه اول در مؤلفه های، آشنایی با بلوغ و دوره نوجوانی؛ تقویت هویت جنسی و رفتارهای مناسب جنسیت؛ شناسایی تفاوت های دختر و پسر و محافظت از آسیب ها و رفتارهای پرخطر جنسی، شکاف وجود دارد و نیاز به توجه جدی دارد.

مستشرقان از جمله پژوهشگرانی هستند که از قرن های گذشته تا عصر حاضر به مطالعات وسیعی درباره قرآن دست زده و منشا آثار گوناگونی شده اند. از بررسی مطالعات مستشرقان این گونه برمی آید انگیزه مستشرقان در انتخاب نوع پژوهش های قرآنی در یک سطح نبوده، بلکه طیف وسیعی از غرض ورزان معاند تا محققان منصف را تشکیل می دهند. با شروع تحول مثبت در انگیزه غربیان به قرآن، رویکرد انکار گرایانه همچنان دیده می شود. نوشتار حاضر، با روش توصیفی تحلیلی به تحقیق و بررسی مهمترین تلاش های قرآنی مستشرقان از قبیل: ترجمه قرآن، تصحیح نسخ خطی، تدوین دایره المعارف و مصدر شناسی قرآن می پردازد. درباره تعیین مصدر و منبع و منشأ آیات قرآن کریم یافته های تحقیق نشان می دهد، مستشرقان چندین نظریه از جمله وحیانی بودن قرآن، الهی بودن غیر وحیانی، نظریه نبوغ، اقتباس قرآن از تورات و کتاب های پیشین آسمانی و نظریه فرهنگ زمانه را ارائه داده اند و هر طیفی یکی از این نظریات را پذیرفته اند.

نهجالبلاغه مقدسترین متن دینی شیعه پس از قرآن کریم، و از جمله منابع حدیثی است که نزد برخی از اهل تسنن نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. زیدیه به دلیل اهمیت و جایگاه شخصیت امام علی 7 به عنوان یکی از نمادهای برجسته برای زیدیان، اهتمام بسیار بالایی نسبت به روایت، قرائت و سماع نهج البلاغه داشتند. بر همین اساس نوشتار حاضر، به تحقیق و بررسی چگونگی آشنایی زیدیان ایران و یمن با نهج البلاغه و تاثیرات علمی متقابل آنان می پردازد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی و روش گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد، زیدیان ایران از طریق همزیستی با شیعیان و امامان معصوم: و مجاورت با عالمان شیعه با نهج البلاغه آشنا شده اند. اما آشنایی زیدیان یمن با این اثر از طریق مهاجرت عالمان زیدی طبرستان به یمن و دست یابی به نسخ نیشابوری می باشد. عنایت به سیره عالمان زیدی در اثبات جایگاه علمی ویژه برای مبدأ نهجالبلاغه، اهتمام به نقل و استنساخ، تألیف شروح و... نمونه هایی از خدمات علمی آنان نسبت به نهج البلاغه می باشد. بهرهوری علمای زیدی از کلام حضرت و نهجالبلاغه در علم کلام، فقه و اخلاق و الگوپذیری از نهجالبلاغه در متون ادبی را می توان ازجمله تأثیرات نهج البلاغه در تراث علمی زیدیه دانست.

توحید افعالی، یکی از مسائلی است که در مذاهب اسلامی و بخصوص تشیع، در زمینه خداشناسی مطرح شده و اندیشمندان مسلمان به تبیین عقلانی آن پرداخته اند. گستره فاعلیت خدا رکن اساسی این بحث است که میزان اعتقاد به آن، نحوه اعتقاد دانشمندان امامی به موضوع توحید افعالی را مشخص می کند. این پژوهش با بیان معنای دقیق و صحیح توحید افعالی و گزارش اجمالی از دیدگاه مذاهب اسلامی در این باره، به روش تحلیل مقایسه ای به بررسی اندیشه توحید افعالی از منظر دانشمندان متقدم و متأخر شیعه و مقایسه آن با دیدگاه معتزله می پردازد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که معتزله منکر خلق افعال توسط خداوند می باشند و انسان را ایجاد کننده فعلش می دانند. متقدمان شیعه، در مسئله «خلق افعال انسان» با معتزله همفکر بوده و هر دو گروه، افعال انسان را از گستره خالقیت الهی جدا دانسته و از این روی در مقابل اشاعره قرار داشتند. این اندیشه در شیعه، تا دوره متأخر ادامه داشت، تا این که نظرات فلسفی و عرفانی ملاصدرا رواج چشم گیری در عالم تشیع پیدا کرد و بسیاری از اندیشه های شیعی، رنگ فلسفی و عرفانی به خود گرفت. اندیشه توحید افعالی نیز در شیعه امامیه به طور کامل دگرگون شد و نفی خلق افعال انسان، جای خود را به مخلوقیت افعال انسان داد.

از چالشهای اساسی شرکتها و سازمانها در محیط کسب و کار امروزی نحوه مدیریت راهبردی می باشد به عبارت دیگر از مهمترین گامهایی که سازمانها و شرکتها برای جلوگیری از کاهش رشد و توسعه خود باید در رأس امور قرار دهند. شیوه درست مدیریت و تفکر راهبردی است. پیدایش محصولات و ارائه خدمات در سطح جهانی تشدید رقابت بین المللی و گسترش روزافزون دسترسی به اطلاعات و و فن آوریهای مرتبط با آن قلمرو سازمانها را به ناچار دارای وسعت بیشتری به برای فعالیت نموده و این وسعت قلمرو و فعالیت منجر به چندگانگی فرهنگی در کارکنان و مشتریان شده است. در عصر مدیریت مبتنی بر نتایج رویکرد مبتنی بر فرآیند جهت استراتژی باید مورد توجه مدیران قرار گیرد و از این رو این مقاله سعی دارد با تبیین ربط موضوع ضمن بیان موضوعات مرتبط نسبت به ارائه راهکار های کاربردی در جهت تحقق مدیریت راهبردی تلاش نماید پیشنهاداتی را در خصوص اجرای موثرتر موضوع ارائه نماید.