پروین صادقی تبار

روش های آموزشی مورد استفاده در برنامه بازآموزی و ارتقای سطح توانمندی حرفه ای شاغلان جامعه پزشکی، یکی از دغدغه های حوزه سلامت برای توسعه پایدار و تضمین کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. یادگیری ترکیبی، تلفیق اندیشمندانه یادگیری الکترونیکی و یادگیری چهره به چهره است که در حوزه آموزش مداوم جامعه پزشکی می تواند با بهبود کیفیت و کمیت آموزش، نقش به سزایی در ارتقاء نظام سلامت کشور داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های آموزش مداوم جامعه پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی و به منظور ارتقای کیفی این بخش مهم انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در سال 1398 در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش تلفیقی شامل سه روش مطالعه اسنادی، دلفی فازی و پیمایشی استفاده شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع داده ها با ده نفر از خبرگان و صاحب نظران حوزه های آموزش مداوم جامعه پزشکی و یادگیری ترکیبی، مصاحبه انجام شد. به منظور تحلیل محتوای در مرحله اول از تحلیل محتوای کیفی و در مرحله دوم و سوم از تحلیل دلفی فازی استفاده شد. در ابتدا از داده های حاصل از مصاحبه ها، 281 کد اولیه استخراج شد که پس از بازنگری مداوم به 78 کد تقلیل یافت. نتایج حاصل از این پژوهش کیفی منجر به شناسایی و معرفی هفت بعد اصلی مشتمل بر نهادی، مدیریت آموزشی و پشتیبانی منابع، فناوری و طراحی، پداگوژیکی، ارزیابی و بازخورد، اخلاقی و قالب های یادگیری برای الگوی آموزش مداوم جامعه پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی و همچنین 28 مؤلفه و 100 گویه شد. نتایج این تحقیق می تواند مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان این حوزه قرارگرفته و برای توسعه پایدار سلامت جامعه، مورد بهره برداری قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش مداوم پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی در ایران به انجام رسیده و برای اجرای آن از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی- مدل توسعه ابزار استفاده شده است. در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه زمینه ای و مصاحبه با ده نفر از خبرگان آموزش مداوم پزشکی و یادگیری ترکیبی، پرسش نامه ای با 7 بعد اصلی، 28 مؤلفه و 100 گویه طراحی و سپس، در بخش کمّی، این پرسش نامه در یک مطالعه مقدماتی روی ده نفر از خبرگان آموزش مداوم پزشکی و یادگیری ترکیب اجرا شد. با توجه به بازخوردهای دریافتی پرسش نامه اصلاح شد و نسخه نهایی آن با روش تصادفی طبقه ای در اختیار 383 نفر از مشمولان قانون آموزش مداوم پزشکی قرار داده شد. اعتبار پرسش نامه با استفاده از روش دلفی سه مرحله ای به وسیله صاحبنظران تأیید و پایایی آن با آلفای کرونباخ (903/0) محاسبه گردید. در بخش کیفی پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند غیراحتمالی و در بخش کمّی از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. برای آزمون الگوی مزبور، از تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری استفاده و با تحلیل عاملی مرتبه اول، الگوی مزبور با 7 بعد، 28 مؤلفه و 100 گویه تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم نشان داد که ابعاد و مؤلفه های شمرده شده، بار عاملی کافی را برای پیش بینی الگوی آموزش مداوم جامعه پزشکی بر مبنای یادگیری ترکیبی دارند. همچنین شاخص های span langبرابر با 38/2، RMSEA برابر با 072/0، GFI برابر با 98/0، AGFI برابر با 92/0، CFI برابر با 94/0، NFI بود. نتایج آزمون های آماری نشان داد که الگوی طراحی شده آموزش مداوم جامعه پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.