بهادر چنگیزی

سازمانها توسط نیروی انسانی خود تجهیز شده و توسط همین نیروهای انسانی؛ اهداف تنظیم شده، قابل دستیابی خواهد بود. از اینرو منابع انسانی سازمان، نیازمند توجه و توسعه بیشتری میباشند چرا که منابع انسانی به تنهایی میتوانند موجبات افزایش کارایی و بهره وری را فراهم آورند. پژوهش در دو مرحله صورت گرفت .در مرحله اول که به روش کیفی انجام شده است. 18 مصاحبه با خبرگان انجام شد. سپس دادهها با روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر اساس این مرحله و ادبیات موضوع مدل پژوهش طراحی شد و پس از آن پرسشنامه ای شامل اساس طیف لیکرت و شامل ابعاد فردی، سازمانی و اهداف بهره وری سازمانی تنظیم گردید. در مرحله دوم 337 پرسشنامه به روش هدفمند در بین کارکنان شرکت ملی گاز ایران توزیع شده بود، با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart Pls و انجام آزمون همبستگی و اجرای معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش بُعد فردی و بُعد سازمانی رابطه مثبت و معناداری با بهره وری دارند. بنابراین برای دستیابی به اهداف سازمانی باید عملکرد فردی و عملکرد سازمانی مورد توجه بیشتر قرار گیرد. بر اساس نتایج پژوهش پیشنهادهایی در دو بخش اجرایی و پژوهشی ارایه شد. نتایج پژوهش، دانش ما را در زمینه عوامل فردی و عوامل سازمانی و اهداف سازمانی افزایش میدهد. بررسی مدل پژوهش در سازمان ها و بخش های دیگر با جامعه آماری متفاوت به پژوهشگران بعدی پیشنهاد میشود. محدود بودن جامعه آماری به شرکت ملی گاز ایران از محدودیت های پژوهش است که از قابلیت تعمیم پذیری آن میکاهد.

هدف پژوهش حاضر طراحی و ارزیابی مدل توانمندسازی نیروی انسانی در راستای بهره وری شرکت ملی گاز ایران بود که با رویکرد ترکیبی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت، پیمایشی و از نظر پارادایمی، تحقیق ترکیبی- اکتشافی است. روش جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است. در بخش کیفی طی مصاحبه با 18 نفر از افراد خبره صنعت، مهم ترین شاخص های مؤثر بر توانمندسازی نیروی انسانی استخراج گردید که عبارت بودند از: عامل مدیریتی، عامل گروهی، عامل فردی، عامل محیطی، عامل ساختاری، عامل سازمانی و عامل اخلاقی. در بخش کمّی برای تعیین میزان اهمیت نسبی متغیرهای مدل، پرسشنامه ای طراحی شد و بین نمونه 337 نفری از کارکنان شرکت ملی گاز ایران توزیع شد و نتایج آن با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی تحلیل شد که مهم ترین عوامل به مؤلفه های مدیریتی، گروهی، سازمانی، محیطی، اخلاقی، فردی و عامل ساختاری اختصاص یافت.