فاطمه شیرازبخت

فراهم کردن بستر و زمینه ای که افراد در یک جامعه بتوانند فعالیت ها و توانایی های خود را محقق سازند، نقش مهمی را در پیشرفت و رشدان جامعه دارا می باشد. در این میان برخی سالمندان فاقد توانایی جسمی و روحی برای حضور در فضاهای شهری و انجام فعالیت های مختلف هستند. محیط های شهری با توجه به شرایط موجود دران مکان هایی که زمینه ساز مشکلات بسیاری برای سالمندان می باشد وجود دارد. سالمندان خصوصیات و نیازهای متفاوتی نسبت به دیگر گروه های سنی جامعه دارا هستند که کمتر به این نیازها در فضاهای شهری توجه شده است. فرم و هندسه شهری عاملی تأثیرگذار بر حضور بر فضاهای شهری می باشد هم چنین برای رفع نیازهای سالمندان در فضاهای شهری باید به فرم و هندسه شهری فضاهای شهری توجه شود هم چنین تاکنون مطالعه ای دران زمینه انجام نشده است. باتوجه به موارد گفته شده میتوان گفت بحث تمایز این پژوهش با دیگر پژوهش های انجام شده عدم تکراری بودن پژوهش و توجه به قشر سالمند و ترکیبی کار کردن در تمام مباحث این پژوهش می باشد. این پژوهش باهدف کلی بررسی مطالعات انجام شده در زمینه های فرم وهندسه فضاهای شهری و حضورپذیری سالمندان به بررسی مطالعات گذشته میپردازد و اهداف ونتایج وروش انجام کار این مطالعات را بررسی می کنددرادامه کار میتوان نتایج این بررسی رامشاهده کرد.

درفضاهای شهری اکثرا توجهی به قشرسالمند نمیشودویا درمرحله اخربرنامه ریزی های شهری قرارداردوباتوجه به بالارفتن جمعیت سالمند،سالمندی نیازهای فراوانی رابه همراه داردکه باید ان هارابررسی وبرای رفع نیازهای سالمندان برنامه ریزی شود.هدف اصلی این تحقیق برقراری تعاملات اجتماعی سالمندان درفضاهای شهری باتاکیدبر معیارهای موثر برارتقاتعاملات اجتماعی سالمندان درفضاهای شهری وبررسی وضعیت موجود درمحدوده موردمطالعه وتدوین وتطبیق راهکارهای ارتقاتعاملات اجتماعی سالمندان درفضاهای شهری است.دراین تحقیق ازروش کتابخانه ای وروش اسنادی وبرداشت میدانی برای جمع اوری اطلاعات استفاده شده است هم چنین دراین تحقیق امکانات ومحدودیت های محدوده موردمطالعه درقالب جدول SWOT وبااستفاده از تکنیک پرسشنامه تهیه گردیده است درنهایت به تحلیل اطلاعات وداده های ازطریق نرم افزار SPSS وبرای نمایش فضای شهری محدوده موردمطالعه از GIS کمک گرفته شده است .نتایج نشان دهنده این است که معیارهای اشنایی ،راحتی،خوانایی وامنیت وضعیت نسبتامطلوب ومعیارهای قابل تشخیص بودن ودردسترس بودن وضعیت نسبتانامطلوبی دارنداما ازبین این معیارها هیچ کدام نمره4 یا5(حداکثرمطلوبیت)راکسب نکرده اندکه درانتها راهکاروپیشنهادهایی جهت بهبود وضع موجود ارایه شده است.

پیاده راه ها بخشی تاثیرگذار و جدایی ناپذیر از شهرها هستند و امروزه پیاده راه هایی که در جوامع شهری با ان روبرو هستیم عاری از توجه به شهروند و شاخص های مطلوبیت می باشند. ارزش یک شهر به حضور شهروندان درشهر است. یافتن شاخص های مطلوبیت پیاده راه و ارزیابی و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت پیاده جهت افزایش حضور شهروندان درپیاده راه های چمران، قصرالدشت و حسینی الهاشمی در شهر شیراز به عنوان هدف پژوهش درنظر گرفته شده است. نوع مقاله تحلیلی توصیفی و از نظر هدف، کاربردی می باشد. دراین مقاله از شیوه مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی جهت گرداوری داده ها استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش AHP ، TOPSIS و مشاهدات عینی صورت گرفته وضعیت سایت و امکانات و محدودیت های سایت های مورد نظر بررسی شده و با یکدیگر مقایسه صورت قرار گرفته است. سپس باتوجه به شاخص ها گزینه برتر را انتخاب کرده و راهکارهایی جهت بهبود حضورشهروندان در پیاده راه ها ارایه شده است نتایج پژوهش انجام شده شامل ارزیابی شاخص های مطلوبیت پیاده راه ها مواردی چون: سرزندگی، نفوذپذیری، خوانایی، ایمنی و امنیت و... میباشدکه درحضورپذیری افراد دخیل و موثر بوده است و طبق مطالعات انجام شده پیاده راه حسینی الهاشمی نسبت به سایر گزینه ها نمره قابل قبول تری را اخذ نمود.

امروزه با توجه نیاز جامعه و افراد در سطح جهان توجه ویژه ای به صنعت گردشگری شده است. شهر شیراز یکی از شهرهای گردشگری است که هرساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی به این شهر سفر میکنند و از فضا های تاریخی این شهر دیدن میکنند، باید در فضاهای گردشگری موقعیتی مناسب فراهم کرد که گردشگران از این فضا ها نهایت لذت، راحتی و ارامش را تجربه کنند، هم چنین با حضور گردشگر در فضاهای گردشگری شاهد پیامدهای اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی اجتماعی می باشیم که می تواند اثرات مثبت و منفی در بحث گردشگری در پی خواهد داشت که باید با برنامه ریزی صحیح، فضاهای گردشگری را به خوبی مدیریت کرد. هدف این مقاله، با توجه به بررسی ها و مطالعات متعدد، ارزیابی و مقایسه وضعیت گردشگری و بهبود حضورپذیری شهروندان در باغات ارم، جهان نما و عفیف اباد واقع در شهر شیراز میباشدکه با استفاده از روش میدانی و اسنادی اطلاعات را جمع اوری کرده و با تهیه پرسشنامه به تحلیل و مقایسه باغات با استفاده از روش Ahp و Topsis ، با توجه معیارهای دسترسی، راحتی و امنیت به نتیجه گیری اطلاعات جمع اوری شده پرداخته و در نتیجه با توجه به بررسی های انجام شده و شاخص های مدنظر پژوهش ، باغ ارم را به عنوان گزینه برتر انتخاب کرده و راهکارهایی جهت بهبود حضور شهروندان در دیگر باغات شهر شیراز ارایه شده است.

از آنجایی که شهر مجموعه ای زنده از کلیه اموری است که در ارتباط متقابل با زندگی افراد است لذا باید تمام جوانب مورد توجه قرارگیرند. از طرفی درشهر اسلامی تمام جوانب باید در زمینه و بستر اسلامی و برپایه تعلیم اسلامی در جامعه اسلامی تبیین شود. شهر به عنوان یکی از فراگیرترین پدیده های اجتماعی عصرحاضر است که در بستر تغییر و تحولات زیادی در طول زمان قرارگرفته است. فضا های عمومی مهم ترین بخش شهرها را تشکیل میدهند این فضاها، مکان هایی هستند که بیشترین تعاملات متقابل میان افراد درآن ها به وقوع می پیوندد. فضاهای عمومی شهری باید پتانسیل حضورگروه های مختلف اجتماعی را در جامعه فراهم آورد. موضوع امنیت و احساس امنیت یکی از مهم ترین و پرچالش ترین موضوعات مربوط به جامعه بشری است. یکی از آسیب پذیرترین قشرها در موضوع امنیت، قشر زنان می باشد. این مقاله با هدف بررسی و ارتقا تامین امنیت زنان درفضاهای عموی شهری متاثر شهر اسلامی بر اساس مطالعات و بررسی های انجام شده به تدوین شاخص های مطلوبیت امنیت فضاهای عمومی شهری بپردازد و راهکار هایی برای اجرایی کردن این شاخص های مطلوبیت ارائه دهد تا محدودیت حضور زنان در فضاهای عمومی شهری متاثر شهر اسلامی کم شود و شاهد حضور فعال زنان در این فضاها باشیم.