بهناز کوشا

شبکه های اجتماعی هم زمان با رشد و پویایی فضای مجازی، فرصت ها و چالش های جدیدی را برای ارتباط مخاطب فراهم آورده و بستری فراهم کرده اند که روابطی تعاملی و متقابل شکل گیرد. در این میان حمایت چهره ها (سلبریتی) و افراد مشهور به یک روش محبوب در رسانه های سنتی و شبکه های اجتماعی تبدیل شده است. بنابراین تحقیق پیش رو به بررسی اثرات جذابیت افراد مشهور در تبلیغات در تجارت اجتماعی را با استفاده از مدل نظری برگرفته از احتمال موشکافی (ارزیابی) و اعتبار منبع بررسی کند. این پژوهش از نوع کاربردی است، با روش توصیفی همبستگی انجام شده و جامعه آماری شامل کاربران ایرانی صفحات تجارت اجتماعی اینستاگرامی هستند که در معرض تبلیغات افراد مشهور قرارگرفته و تجربه خرید از این صفحات داشته اند؛ در این راستا اطلاعات از طریق پرسشنامه آنلاین، در میان 400 نفر از مخاطبان صفحات اینستاگرامی تجارت اجتماعی به دست آمده و برای پردازش و مدل سازی از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS استفاده شده است. نتایج نشان داد که متغیرهای جذابیت و قابل اعتماد بودن فرد تبلیغ کننده با متغیر نگرش به نشان تجاری (برند)؛ همچنین متغیرهای تخصص و قابل اعتماد بودن فرد تبلیغ کننده با متغیر جذابیت محصول رابطه معناداری دارند؛ ازسویی میان متغیر جذابیت فرد تبلیغ کننده و جذابیت محصول؛ همچنین تخصص فرد تبلیغ کننده با نگرش به نشان تجاری رابطه معناداری یافت نشد.

تجارت اجتماعی که به سبب گسترش و محبوبیت روزافزون شبکه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته، به دلیل رقابت شدید، با چالش های متعدد؛ ازجمله، کاهش مشارکت کاربران در انجمن ها و هزینه زیاد جذب و حفظ مشتریان مواجه است. ازاین رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است تا الگوی اصلی تأثیر جذابیت رسانه های اجتماعی بر توسعه تجارت اجتماعی در میان کاربران ایرانی اینستاگرام، با استفاده از مدلی از روابط بین جذابیت رسانه های اجتماعی و مشارکت مورد بررسی قرار گیرد و در ضمن آن، رابطه مشارکت و التزام به تجارت اجتماعی، با در نظر گرفتن متغیر تعدیل گر علاقه شخصی به بحث گذاشته شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با روش توصیفی همبستگی انجام شده و اطلاعات آن از طریق پیمایش، از میان 212 نفر از کاربران تجارت اجتماعی اینستاگرامی به دست آمده است. بر اساس نتایج، مدل نظری 44 درصد از تغییرات التزام فردی به تجارت اجتماعی را تبیین می کند؛ همچنین جذابیت اجتماعی، اطلاعاتی و ظاهری اینستاگرام، افزایش مشارکت کاربران و به تبع آن، افزایش التزام به تجارت اجتماعی را به همراه دارد. از سوی دیگر، جذابیت های تعاملی و کاربردی، اثر معناداری بر مشارکت کاربران نداشته اند، ضمن اینکه علاقه شخصی فرد به تجارت اجتماعی، روابط مدل را تعدیل نمی کند و اثر معناداری بر مشارکت و التزام به تجارت اجتماعی ندارد.