داریوش پورسراجیان

پارک های علم و فناوری نقش مهمی در شبکه اقتصاد دانش بنیان از طریق مدیریت منابع انسانی و در تعامل با نهادهای مختلف منطقه ایی بازی می کنند. لذا تحلیل و طراحی مدل مدیریت منابع انسانی در پارک های علم و فناوری هم از حیث اهمیت و هم ماهیت تعاملی آن ضروری است. به ویژه اینکه بررسی مدل های موجود در ادبیات مدیریت منابع انسانی در پارک های علم و فناوری نشان می دهد که این مدل ها عمدتاً در سطح یکی از نهادهای مؤثر در شبکه ارزش پارک های علم و فناوری به این موضوع پرداخته اند. پژوهش حاضر با توجه به ویژگی کل گرایی و تمرکز رویکرد پویایی های سیستمی بر تعامل بین اجزای سیستم به عنوان روش تحقیق، درصدد تبیین مدل تعاملی مذکور برآمده است. این مدل از طریق برگزاری 15 جلسه مدل سازی گروهی با ذینفعان مسئله به طراحی، آزمودن و درنهایت شناسایی و شبیه سازی راهکارهای مختلف ارائه شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان داد که تمرکز بر ایجاد انگیزه و ارتقاء کیفیت نیروی انسانی ستادی به شکل توأمان، میرایی حمایت های پارک از شرکت های فناوری مستقر و توسعه ارتباطات به ویژه از جهت توسعه جریان انتقال فناوری، ایجاد بازار، تبادل فکری و انسانی بیشترین نقش را در بهره وری الگوی مورد نظر دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار پویای نظام حمایت در ساختار منابع انسانی پارک های علم و فناوری با استفاده از پویایی شناسی سیستم ها و مدل سازی گروهی است. تحقیق حاضر بر مبنای رویکرد پویایی های سیستمی و از روش مدل سازی گروهی انجام پذیرفته است. این پژوهش از نظر روش انجام، یک پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) و از نظر هدف نیز، یک پژوهش کاربردی است. به منظور انجام پژوهش حاضر، با استفاده از نظر خبرگان در مصاحبه های عمیق مدل سازی گروهی، بازتعریف مسئله و همچنین تدوین فرضیه پویا و مدل های مختلف پویایی های سیستمی (شامل نمودار رفتار در طول زمان، تصویر غنی، نمودارهای علت و معلولی و جریان) طراحی گردید. برای این منظور طبق نظر وینز و گری از مشارکت گروه 8 نفره استفاده شد که اعضای آن به صورت هدف مند در دسترس انتخاب شدند که شامل دو مدیر از ستاد پارک، دو مدیر از شرکت های فناور، دو کارمند از شرکت های فناور و دو فارغ التحصیل دانشگاه بودند. یافته های این پژوهش در قالب گام های مدل سازی پویایی شناسی سیستم ها با استفاده از نرم افزار ونسیم تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از مدل سازی سبب شناسایی سه راهکار میرا شدن حمایت های پارک در کنار توسعه خدمات پارک، ایجاد کانون ارزیابی و توسعه نیروی انسانی و توسعه نهادها و فرآیندهای آموزشی پارک های علم و فناوری گردید.

از آنجا که انعطاف پذیری و عکس العمل سریع در برابر شرایط متغیر محیطی، استفاده بهتر از منابع انسانی و دانش موجود نزد آنها و همچنین اتخاذ تصمیمات بهتر، از ضروریات موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط به شمار می رود، لذا بکارگیری یک سیستم مدیریت دانش مناسب با رویکرد پویا، سهم بسزایی در توسعه و پیشرفت سازمان دارد. نتایج تحقیقات نشان می دهد مدل های مدیریت دانش مورد استفاده در موسسات بزرگ به علت برخی مشکلات که مهمترین آن تحمیل هزینه های گزاف است، در کسب و کارهای کوچک و متوسط قابلیت پیاده سازی نداشته و از سوی مدیران این گونه موسسات از استقبال چندانی برخوردار نیستند. لذا ارائه مدل مناسبی از مدیریت دانش جهت کسب و کارهای کوچک و متوسط یکی از مفاهیم ضروری تحقیق و بررسی در این حوزه است. از سوی دیگر بر طبق نظرات خبرگان، وجود فضای باز در بین کارکنان جهت کشف فرصت های محیطی به صورتیکه موجب کسب مزیت رقابتی برای سازمان شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است، لذا مقاله حاضرضمن بررسی ضرورت بکارگیری سیستم مدیریت دانش جدید برای کسب و کارهای کوچک و متوسط، با توجه به دیدگاه رقابتی فوق الذکر به ارائه چهارچوب یک مدل مناسب به منظور پیاده سازی مدیریت دانش با رویکردی پویا در کسب و کارهای کوچک و متوسط می پردازد، به نحوی که تمامی کارکنان امکان شناسایی فرصت های محیطی جهت کسب مزیت رقابتی را داشته باشند.و در انتها نیز نتایج به کارگیری مدل پیشنهادی در شرکت پویش صنعت ریلی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.