علیرضا کرامتی پور

هدف: این تحقیق با هدف دستیابی به الگوی مفهومی زیست بوم پدافند سایبری کشور انجام شده است.روش: تحقیق از نوع توسعه ای- کاربردی بوده و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل مدیران سطوح راهبردی سازمان ها و مراکز مرتبط با موضوع تحقیق بودند که افراد شاخص این جامعه، به تعداد 44 نفر جامعه نمونه را تشکیل می دهند. ابتدا با مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه، داده ها جمع آوری شد، سپس از ابزار پرسشنامه استفاده شد که پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید گردید. داده های کیفی با روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شدند و از نرم افزارهای اس پی اس اس، یو سی آی نت و نت دراو برای تجزیه وتحلیل داده های کمی استفاده گردید.یافته ها: بر اساس تجزیه وتحلیل داده ها، 7 ویژگی مهم پدافند سایبری، 12 عامل مؤثر و 26 کارکرد عمده زیست بوم پدافند سایبری کشور و همچنین 28 کنشگر اصلی در قالب 7 دسته و نقش آن ها در زیست بوم تعیین شده و الگوی مفهومی این زیست بوم ترسیم گردیده است.نتیجه گیری: الگوی مفهومی به صورت لایه ای و در چرخه های مختلف ترسیم شد. مؤلفه های جانمایی شده در هر لایه ، متناسب با موضوع کانونی همان لایه بوده، لایه ها کاملاً عمود برهم بوده و دارای هم پوشانی نیستند. در این الگو، ارتباط ارگانیک بین اجزاء دیده می شود و شکل دهی راهبردی برای پرداختن به مطلوبیت های راهبردی انجام شده و نوعی از شرایط مطلوب در زیست بوم دیده می شود.

با نگرش به اینکه روش ها و فناوری های مورداستفاده در حمله به زیرساخت های داده ای به ویژه شبکه های رایانه ای، روز بروز پیچیده تر می شوند، طراحی و پیاده سازی یک مرکز عملیات امنیت کارا، می تواند تا حد قابل قبولی، آسودگی خاطر را برای فرماندهان و مدیران فناوری اطلاعات و ارتباطات که از این شبکه ها استفاده می کنند، در حوزه امنیت به ارمغان آورد. پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل مؤثر بر طراحی فرایندهای مدیریتی مرکز عملیات امنیت، به دنبال پاسخ گویی به این سؤال اساسی است که « میزان تأثیر عوامل مؤثر بر فرایندهای مدیریتی مرکز عملیات امنیت چگونه است؟» به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزارهایی مانند مصاحبه، پرسش نامه و مطالعه اسناد و مدارک استفاده به عمل آمده است. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات و داده ها در بخش اسنادی روش تجزیه وتحلیل اطلاعات کیفی بوده و با کمک تحلیل محتوی انجام شده است و برای تحلیل داده های حاصل از پرسش نامه هایی که در بین 65 نفر از جامعه آماری توزیع گردیده بود، با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس تحلیل های آماری لازم صورت گرفته و اطلاعات به دست آمده از جامعه نمونه به تعداد 150 نفر جامعه آماری تعمیم داده شده است؛ و درنهایت به صورت آمیخته تحلیل گردیده است. طبق نتایج پژوهش، مدیریت پروژه، مدیریت دانش و تداوم فعالیت در بین عوامل مؤثر در طراحی فرایندهای مدیریتی مرکز عملیات امنیت، از اهمیت زیادی برخوردارند. محقق بر اساس نتایج و یافته های تحقیق، پیشنهاد های خود را در دو دسته پیشنهاد های اجرایی و تحقیقی ارائه نموده است.