وحید مشکی

به دلیل اثرگذاری جزم اندیشی بر بسیاری از حوزه های زندگی فردی و اجتماعی، پژوهش های زیادی با تمرکز بر این سازه شناختی انجام می گیرد. اما به دلیل فقدان ابزاری برای سنجش جزم اندیشی برای جامعه ایرانی، هدف پژوهش حاضر آماده سازی پرسشنامه جزم اندیشی روکیچ و بررسی پایایی و روایی آن در دانشجویان ایرانی بود. از میان جامعه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی،در نهایت تعداد 412 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و نسخه فارسی پرسشنامه های جزم اندیشی روکیچ و زیرمقیاس سبک تفکر محافظه کارانه پرسشنامه سبک های تفکر استرنبرگ را تکمیل نمودند. داده ها از طریق تحلیل عامل اکتشافی و با رویکرد مولفه های اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل ها نشان داد پرسشنامه جزم اندیشی از 12 عامل دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 اشباع شده است که روی هم رفته 56 درصد از واریانس نمرات را تبیین می کنند. آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 75/0 به دست آمد و همبستگی نمرات پرسشنامه با نمرات زیرمقیاس سبک تفکر محافظه کارانه مثبت و معنادار بود. نتیجه پژوهش حاضر حاکی از این است که این پرسشنامه برای اجرا در جامعه دانشجویان ایرانی نسبتا مناسب است.

هدف : هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی درمان خاطره پردازی مثبت نگر بر افزایش خوش بینی سالمندان بود. روش : روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، گروه گواه و پیگیری و جامعه آماری 82 زن سالمند ساکن خانه سالمندان مهربان شهر تهران بود که 27 نفر آن ها شرایط ورود به پژوهش را داشتند که در نهایت از میان آن ها به صورت در دسترس 10 زن به عنوان گروه آزمایشی و 11 زن به عنوان گروه گواه انتخاب شد. ابزار پژوهش آزمون جهت گیری زندگی شیبر و کارور (1985)، آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی فولستاین و می هاق 1975 و برنامه درمانی خاطره پردازی مثبت نگر وسترهوف، بوهلمیجر و وبستر (2010) بود که به مدت هشت جلسه یک ساعته هفته ای دو جلسه در مورد گروه آزمایش اجرا و داده ها با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد درمان خاطره پردازی مثبت نگر خوش بینی رنان سالمند را افزایش داده (4/3=F، 044/0>P) و این افزایش در مرحله پیگیری پایدار مانده و نمره های خوش بینی در مرحله پس آزمون در مقایسه با مرحله پیگیری تفاوت معنی دار نکرده است (09/2=F، 68/0>P). نتیجه گیری : بر اساس یافته های این پژوهش می توان بر ضرورت کاربرد درمان خاطره پردازی مثبت نگر در جهت افزایش احساسات مثبت و خوش بینی در سالمندان تاکید کرد.