شهره تاج

فقدان ارزیابی جامع و مبتنی بر روش های علمی با تکیه بر آمار و اطلاعات دقیق از میزان برخورداری و سطح نسبی زیر ساخت های جامعه روستایی کشور مانع و مشکل اساسی در تدوین برنامه های روستایی محسوب       می شود. از آنجا که در سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران که در سطح کشور انجام می گیرد یک سری ازآمار و اطلاعات مورد نیاز جامعه روستایی مورد آمارگیری قرار نمی گیرد،  شاخص های این تحقیق از طرح آمارگیری از ویژگی های مسکن روستایی تابستان 1382 که برای اولین بار توسط مرکز آمار ایران و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای 28 استان کشور تهیه شده، استفاده  شده است. در این تحقیق در فاز اول نسبت به شناسایی 208 شاخص ترکیبی اقدام سپس با هدف اعتبار سنجی به شاخص ها، با استفاده از روش ضریب تغییرات CV))مناسب ترین شاخص ها با درک دو زمینه ادراک رفتاری و غیر رفتاری در دو گروه  شاخص های زیر ساختی وشاخص های توسعه و رفاه طبقه بندی، سپس با استفاده از روش تاکسونومی عددی و روش موریس و در نهایت تلفیق این دو روش  نسبت به سطح بندی جامعه روستایی استان های کشوردرسه سطح، الف) شاخص های زیرساختی،  ب) شاخص های توسعه و رفاه و ج ) تلفیق شاخص های زیرساختی و توسعه و رفاه، اقدام، سپس نسبت به شناسایی فرصت ها وتهدیدات خارجی اقدام شد، سپس جهت شناسایی عوامل داخلی شامل نقاط ضعف و قوت با استفاده از روش جینی برای بدست آوردن میزان توزیع خدمات اقدام گردید. سپس با استفاده از روش SWOT  نسبت به تلفیق اطلاعات و انتخاب 12 استراتژی اقدام، و در نهایت نسبت به ارزیابی و اولویت بندی استرتژی ها براساس ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (SQPM) 7 استراتژِی در اولویت قرار گرفته و استراتژی بازسازی مناطق توسعه نیافته از دیدگاه اندیشه ای، فکری، آموزش، تکنولوژی و تولیدی در اولویت اول و طرح ضربتی انتخاب گردید. 

بهسازی مسکن در روستاهای کشور نیازمند دستیابی به شناختی جامع از اوضاع و شرایط اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی جوامع روستایی از یک سو و آشنایی با معماری مساکن آنان از سوی دیگر است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات برنامه ها و سیاست های بهسازی مسکن روستایی در ساختار روستایی است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و داده ها به روش پیمایشی تهیه شده است. برای سنجش اعتبار داده ها از ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری پژوهش ساکنین نواحی روستایی (6378 نفر) که در آنها طرح بهسازی مسکن روستایی اجرا شده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. برای تعیین حجم نمونه آماری از جدول بارتلت و همکاران استفاده شد که 209 نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک های آماری توصیفی، همبستگی، رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد بین برنامه ها و سیاست های طرح بهسازی مسکن با ابعاد ساختار روستایی رابطه معنی داری وجود دارد. میزان اثرگذاری ابعاد بررسی شده ساختار روستایی برسیاست ها و برنامه های بهسازی یکسان و یک جهت نیست، بین همه مولفه های کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی ساختار روستایی با سیاست ها و برنامه های بهسازی رابطه مستقیم وجود دارد. در بین این ابعاد، بعد کالبدی با ضریب 514/0 اثرگذاری و تبیین بیشتری نسبت به ابعاد دیگر بررسی شده مسکن در پیش بینی سیاست ها و برنامه های بهسازی دارد. در رتبه دوم اثرگذاری بعد اقتصادی 160/0 تأثیر تبیین بیشتری نسبت به سایر ابعاد دارد.