محمد سرلاب

مقدمه: پدیده جهانی شدن یکی از چالش برانگیزترین مباحث در کشورها به شمار می رود و بررسی آثار آن بر متغیرهای کلان اقتصادی مورد توجه محققان قرار گرفته است. لذا در تحقیق حاضر، عوامل اقتصادی مؤثر بر باز بودن تجاری ورزشی کشورهای منا مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و تحلیلی می باشد و بصورت اسنادی انجام گرفته است. روش پژوهش: آمار متغیرهای تولیدناخالص داخلی، نرخ ارز، شاخص قیمت مصرف کننده و داده های صادرات و واردات کالاهای ورزشی کشورهای عضو منطقه منا در طی سال های 2018-1993 به ترتیب از سایت بانک جهانی داده و مرکز تجارت جهانی جمع آوری گردید. برای تخمین مدل از روش حداقل مربعات معمولی پویای پانلی (DOLS) و با استفاده از نرم افزار ایویوز نسخه 10 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش یک واحد تولید ناخالص داخلی، درجه باز بودن تجاری کالاهای ورزشی به میزان 064/0 واحد افزایش می یابد. ضریب متغیر شاخص قیمت منفی می باشد، این بدان معنا است که با افزایش یک واحد شاخص قیمت کالاها، به میزان 014/0 واحد درجه باز بودن تجاری کالاهای ورزشی کاهش پیدا می کند. همچنین با افزایش یک واحد نرخ ارز، درجه باز بودن تجاری کالاهای ورزشی به میزان 012/0 واحد افزایش می یابد. نتیجه گیری: افزایش حمایت ها و سیاست های تشویقی دولت برای جذب سرمایه خارجی می تواند کمک کننده باشد.

بهبود توزیع درآمد، از اهداف اصلی دولت ها در سیاست گذاری اقتصادی، صرف نظر از جهت گیری نظام های مختلف می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی آثار توزیعی سیاست پولی بر توزیع درآمد در ایران به تفکیک مناطق شهری و روستایی و همچنین کل کشور می باشد. روش پژوهش مورد استفاده، رویکرد نوین الگوسازی کلان به خرد است، به طوری که ابتدا بر اساس یک الگوی اقتصاد سنجی کلان ساختاری، به بررسی آثار سیاست پولی بر متغیرهای کلان پرداخته شده و در ادامه، در چارچوب الگوهای خرد بودجه خانوار، به آثار توزیعی سیاست پولی پرداخته شده است. در این راستا، از مقادیر متغیرهای کلان طی دوره 93-1338 و از اطلاعات بودجه خانوار برای دوره 93-1376 استفاده شده است. سیاست پولی در قالب 3 سناریو و شامل افزایش تسهیلات اعطایی به بخش خصوصی، کاهش نرخ ذخایر قانونی و کاهش نرخ ذخایر اضافی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که سیاست پولی انبساطی در کوتاه مدت، توزیع درآمد را بهبود می دهد؛ اما در بلندمدت، توزیع درآمد را به دلیل اثر تورمی بدتر می کند. افزایش تسهیلات اعطایی در کوتاه مدت، ضریب جینی کل و ضریب جینی بخش شهری و روستایی را کاهش می دهد، اما در بلندمدت، ضریب جینی کل، شهری و روستایی را افزایش می دهد. کاهش نرخ ذخایر قانونی در کوتاه مدت، ضرایب جینی را کاهش می دهد، اما در بلندمدت ضریب جینی کل را تغییر نداده و ضرایب جینی در بخش شهری و روستایی را افزایش می دهد. اثر کاهش نرخ ذخایر اضافی، مانند اثر کاهش نرخ ذخایر قانونی می باشد.

انتخاب رژیم های ارزی از مهم ترین و تأثیرگذارترین مباحث در حوزه اقتصاد کلان و اقتصاد بین الملل است. نوع رژیم ارزی حوزه وسیعی از متغیرهای اقتصادی را در هر کشور تحت تأثیر قرار می دهد. درآمدهای ارزی وابسته به صادرات نفت، اهمیت رژیم ارزی و سیاست های ارزی را افزایش می دهد. همچنین، نرخ ارز یکی از عوامل مهم در افزایش و کاهش تجارت کشورها است. این پژوهش با هدف بررسی اثر رژیم های ارزی بر جریان تجارت گروه کالاهای ورزشی در کشورهای خاورمیانه طی بازه زمانی 2013-1993 و با استفاده از روش اقتصادسنجی فضایی انجام شده است. منابع داده ها بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین المللی پول و مرکز مطالعات اطلاعات بین المللی است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار استاتا نسخه 12 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تجارت، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، مستعمره بودن و داشتن مرز مشترک بین کشورها، اثر مثبتی بر جریان تجارت گروه کالاهای ورزشی دارد و همچنین، مسافت، نرخ ارز اسمی، نرخ ارز مؤثر حقیقی، داشتن زبان مشترک و داشتن تفاهم نامه تجاری مشترک، اثری منفی بر جریان تجارت گروه کالاهای ورزشی دارد. متغیر اصلی موردبررسی در مطالعه حاضر؛ یعنی رژیم ارزی نیز اثر مثبتی بر روند تجارت کشورهای خاورمیانه دارد. به عبار ت دیگر، رژیم ارزی ثابت منجر به افزایش جریان تجارت کالاهای ورزشی می شود. تمام متغیرهای مورد بررسی به جز تجارت و داشتن زبان مشترک به لحاظ آماری معنادار هستند.