محمدحسین میرزاراه کوشکی

هدف از تحقیق حاضر، تدوین برنامه عملیاتی توسعه نظام سلامت با رویکرد تربیت بدنی و ورزش، جهت اجرای استراتژی های مدون حاصل از تحقیق است. روش استفاده شده توصیفی است و این تحقیق با توجه به موضوع در حیطه مطالعات استراتژیک و از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق مدیران ارشد، کارشناسان آگاه به فعالیت های تربیت بدنی حوزه ستادی وزارت بهداشت و مدیران تربیت بدنی دانشگاه های علوم پزشکی بود. نمونه آماری تحقیق 94 نفر بودند که به علت محدود بودن جامعه آماری به صورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه های باز و بسته بود. روایی پرسشنامه توسط چند تن از استادان و پایایی پرسشنامه بسته با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و با ضریب 93/0 تأیید شد. برای اولویت بندی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها از آزمون فریدمن و از ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی، جهت تعیین جایگاه استراتژیک توسعه نظام سلامت با رویکرد تربیت بدنی و ورزش، استفاده شد. یافته های تحقیق پس از تجزیه وتحلیل و تشکیل ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی، نشان داد که جایگاه استراتژیک توسعه نظام سلامت با رویکرد تربیت بدنی و ورزش در منطقه تدافعی (WT) قرار داشت و استراتژی های لازم جهت حفظ و ارتقای سلامت از طریق ورزش تدوین شد. سپس در جلسات راهبردی، برنامه های عملیاتی، جهت اجرای استراتژی های ارائه شده، تدوین شد. نتایج نشان داد برای اینکه برنامه استراتژیک به طور مؤثری اجرا شود، باید به فعالیت های قابل درک در سطح عملیاتی تبدیل شود. با این حال، در مراحل بعد این برنامه ها باید با انتخاب الگویی مناسب، چگونگی، زمان، مسئول و منابع مورد نیاز آنها مشخص و در برنامه های سالیانه لحاظ شوند.

هدف از این پژوهش، تدوین استراتژی های توسعه سلامت با رویکرد فعالیت های بدنی و ورزشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران ارشد و کارشناسان مرتبط وزارت ورزش، وزارت بهداشت و استادان آشنا به موضوع بود. روش تحقیق از نوع آمیخته (ترکیب کیفی و کمی) بود، به این صورت که پس از مطالعات کتابخانه ای، از طریق مصاحبه با خبرگان آگاه از موضوع و توزیع پرسشنامه های نیمه باز، قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای نظام سلامت با رویکرد تربیت بدنی و مشخص شد. در مرحله کمی، پاسخگویان با تعیین ضریب اهمیت و رتبه هر عامل، موقعیت راهبردی نظام سلامت با رویکرد فعالیت بدنی را مشخص کردند که در منطقه WT (تدافعی) قرار داشت. سپس با تشکیل شورای راهبری و با استفاده از روش توفان مغزی، راهبردها مشخص شد. دانش افزایی عمومی از طریق رسانه ها، حمایت محیط های کاری از ورزش، تشویق پزشکان به تجویز فعالیت های ورزشی، ارائه تسهیلات به سرمایه گذاران ورزشی، رعایت استانداردهای ورزشی مدراس و دانشگاه ها، توسعه مراکز پایش و مشاوره سلامت شهروندان، به کارگیری نیروی متخصص ورزشی در مراکز و خانه های سلامت شهر و روستاها، تعیین نقش هر یک از ارگان های دولتی در حوزه ورزش، تعیین سهم ورزش از اعتبارات مالی طرح تحول نظام سلامت، طراحی شهری با رویکرد شهر سالم، جلوگیری از جهت گیری مدیریت ورزش ارگان های دولتی به ورزش قهرمانی و حرفه ای، تشکیل معاونت سلامت در وزارت ورزش و به کارگیری نظام اطلاعاتی و نظارتی از جمله راهبرد های توسعه سلامت با رویکرد فعالیت های بدنی و ورزشی بود.

هدف از تحقیق حاضر پیش بینی وقوع آسیب های ورزشی ورزشکاران شرکت کننده در رشته های ورزش همگانی توسط آزمون غربالگری حرکت عملکردی (FMS) بود. پیش از شروع مسابقات 204 نفر از ورزشکاران رشته های داژبال، فوتبال گل کوچک، بسکتبال 3نفره و والیبال 2نفره شرکت کننده در المپیاد ورزش همگانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور مورد ارزیابی آزمون های غربالگری حرکت عملکردی قرار گرفتند و سپس آسیب های ورزشی در طول دوره مسابقات توسط تیم تحقیقاتی و پزشکی ثبت شدند. جمعا 79 نفر در طول مسابقات متحمل 129 آسیب شدند. نتایج آزمون لجستیک رگرشن و نتایج بررسی منحنی مشخصه سیستم (ROC) نشان داد افرادی که نمره آزمون FMS آن ها کمتر از 14 بود 63/3 برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به آسیب بودند. این نتایج بیانگر این بودند که در ورزش های همگانی نیز همانند ورزش های قهرمانی می توان از آزمون های غربالگری عملکردی جهت تشخیص افرادی که بیشتر مستعد بروز آسیب هستند استفاده کرد و پیشنهاد می شود مربیان و ورزشکاران به منظور پیش بینی افراد مستعد آسیب و هدفمندتر کردن برنامه های پیشگیرانه آسیب های ورزشی از آزمون های غربالگری حرکت عملکردی در رشته های همگانی استفاده کنند.