ملیحه معصومی

حمل و نقل کالا از نقاط عرضه به مشتریان مختلف، یک وظیفه مهم در زنجیره تأمین است. در این حوزه، مسئله مسیریابی وسایل نقلیه از اهمیت ویژه ای برخودار است. در این مقاله مسئله مسیریابی وسایل نقلیه با در نظر گرفتن پنجره های زمانی با استفاده از مفهوم ناهمگونی ارائه شده است. در اینجا مفهوم ناهمگنی وسایل نقلیه مربوط به مالکیت ناوگان است و زمانی رخ می دهد که ناوگان خصوصی کافی در دسترس نبوده و شرکت مجبور به اجاره برخی وسایل نقلیه از سایر شرکت های باربری باشد. علاوه براین، برخلاف تلاش های قبلی، مدل پیشنهادی به دنبال حداقل سازی انرژی مصرفی است. در اینجا دو سناریو مورد بررسی قرار گرفته است و برای هریک یک مدل ریاضی چندهدفه پیشنهاد شده است. در سناریو اول، مسئله با در نظر گرفتن پنجره های زمانی بدون در نظر گرفتن مفهوم ناهمگنی و در سناریو دوم وجود وسایل نقلیه به صورت اجاره ای مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین در سناریو دوم استراتژی تغییر ظرفیت ناوگان اجاره ای بر اساس مدل پیشنهادی مشخص خواهد شد. برای حل این مسئله، یک الگوریتم فراابتکاری ترکیبی بر مبنای الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی بدن و ازدحام ماهی های مصنوعی پیشنهاد شده است. در نهایت نیز نتایج آن با نتایج حاصل از الگوریتم NSGAII روی مسائل با ابعاد مختلف مقایسه شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که با در نظر گرفتن ناوگان اجاره ای در بخش عظیمی از هزینه ها و انرژی مصرفی صرفه جویی شده است. همچنین رویکرد پیشنهادی توانسته به عنوان یک سیستم تصمیم گیری پشتیبان برای بررسی استراتژی های ظرفیت شرکت های باربری مورد استفاده قرار گیرد.

مسئله مکانیابی مسیریابی با وجود سیستمهای فرابارانداز به عنوان یک زمینه تحقیقاتی جدید برای شبکههای - توزیع در زنجیره تامین محسوب میشود. هدف از این مسئله طراحی همزمان یک مکان برای مرکز فرابارانداز و مسیریابی وسایل نقلیه با توجه به حداقلسازی هزینههای سیستم میباشد، که به عنوان یک مسئله NP-hard شناخته شده است. در تحقیق حاضر، یک مدل برنامهریزی عدد صحیح مختلط ) MIP ( دو مرحلهای برای مسئله مکانیابی مسیریابی چند کالایی با درنظر گرفتن مراکز فرابارانداز با توجه به کاربردهای بالقوه آن در - شبکههای توزیع ارائه شده است. نوآوری اصلی این مقاله در چند کالایی بودن مدل پیشنهادی و همچنین روش حل آن به صورت یک الگوریتم ترکیبی بر مبنای دو الگوریتم فراابتکاری سیستم ایمنی مصنوعی بدن و ازدحام ماهیهای مصنوعی میباشد، فرضیاتی نیز در مدل پیشنهادی ارایه شده است که آن را از مدلهای ارائه شده در این حوزه متمایز میسازد. برای بررسی کارایی الگوریتم پیشنهادی، ابتدا مسائل نمونهای با اندازه کوچک و بزرگ به صورت تصادفی تولید شده و مدل MIP توسط الگوریتمهای دقیق، سیستم ایمنی مصنوعی بدن، ازدحام ماهیهای مصنوعی و یک الگوریتم نمونه، حل و سپس با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج محاسباتی نشان میدهد که الگوریتم پیشنهاد شده در این پژوهش، جوابهای بهتری نسبت به سایر الگوریتم- های بیان شده ارائه میدهد و همگرایی مناسبی به راه حلهای مطلوب دارد