مرضیه گرامی طیبی

این پژوهش با هدف بررسی تمایز خواندن در متون چاپی و الکترونیکی در زبان فارسی انجام گرفت. در این تحقیق، درک و سرعت خواندن در دو نوع ابزار، اندازه گیری و سپس مقایسه شده است. روش تحقیق، آزمایشی است که با طرح آزمونی جهت جمع آوری اطلاعات به منظور سنجش سرعت و درک خواندن انجام می گیرد. جامعة آماری تحقیق شامل نود و چهار دانشجو از میان حجم نمونه 2000 نفری دانشگاه پیام نور فیروزآباد است که به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول آزمون را با ابزار رایانه و گروه دوم با ابزار کاغذ انجام دادند. نمرات آزمون، معیاری برای درک خواندن و زمان صرف شده برای آزمون، معیاری برای سرعت در نظر گرفته شده است. در پیش آزمون سؤالاتی برای سنجش تأثیر عوامل بافتی انجام گرفت و سپس به بررسی تأثیر هرکدام از عوامل بافتی بر سرعت و درک خواندن متون چاپی و الکترونیکی پرداخته شد. سپس از نرم افزار SPSS برای تحلیل داده ها استفاده گردید. در تحلیل داده ها از روش آزمون تی و رگرسیون هم زمان استفاده شد. تحلیل ها نشان دادند درک خواندن به طرز چشمگیری تحت تأثیر ابزار خواندن است. نمرات دانشجویان حاکی از عملکرد بهتر در ابزار کاغذ است. از سوی دیگر بررسیسرعتخواندننشاندادتفاوتقابلملاحظه ایمیانسرعتخواندندر دو ابزار دیده نشده است. در بررسی عوامل بافتی میزان مطالعه هفتگی، نرخ روزانه ارتباط با فن آوری خواندن و ارجحیت ابزار، این عوامل بر درک خواندن بی تأثیرند اما بر سرعت خواندن متون الکترونیکی و کاغذی اثری قابل توجه دارند.

در این مقاله نشان داده می شود که وارد کردن نشانه ای برای کسره ی اضافه در زنجیره ی خط فارسی، چگونه بر سرعت و درک خواندن تأثیر می گذارد. بر این اساس از مدل های پردازش خواندن و نیز اصول تقطیع در بررسی متن حاوی تتابع اضافات استفاده شده است تا نتایج بر مبنایی کاملا علمی ارائه گردد. با استفاده از روش شبه آزمایشی سرعت خواندن در ده آزمودنی بررسی و میزان آن از طریق فرمول نیوتن محاسبه شد. نتایج به گونه ای واضح بالا رفتن سرعت خواندن را در مواردی که کسره ی اضافه در متن نوشتاری درج گردیده بود تائید کرد. عدم درج کسره ی اضافه در جمله ی دارای تتابع اضافات که از نوع جملات کوچه باغی و مبهم است، مشکلاتی را در روان خوانی ایجاد می کند؛ در چنین شرایطی علاوه بر فرایند تقطیع، فرایند های بازتحلیل و ترمیم به فرایند های پردازش اضافه می گردند. همین عامل مهمترین دلیل در کاهش سرعت درک خواندن است زیرا زمان بیشتری برای پردازش صرف می شود. برای نشان دادن این موضوع، نمودار درختی عباراتی که دارایِ تتابع اضافات بودند در حالت هایی که این عبارات بدون درج کسره تقطیع شده بودند ترسیم گردید تا به گونه ای شماتیک تقطیع، بازتحلیل، و ترمیم آن ها مشخص گردد. در نهایت جملات مورد بحث را به همراه نمودار درختی آن ها بررسی نمودیم و نشان دادیم چگونه فقدان کسره ی اضافه موجب بروز ابهام می شود، فرایند درک را مختل می کند، و سرعت آن را کاهش می دهد.