محمدجمال رازقی

امروزه یکی از مشکلات کلیدی تمامی سازمان ها و کسب و کارهای جهانی، مدیریت منابع فن آوری اطلاعات و توسعة آن ها در جهت تحقق اهداف کلان سازمان است. هم سو با روند تکامل کسب وکارها در جهان و توسعه ی فن آوری اطلاعات، نگرش ها و راه حل های مدیریتی و سازمانی مختلفی ظهور یافته اند که هدف اصلی تمامی آنان، مدیریت مؤثّر و کارآمد فن آوری اطلاعات در راستای موفّقیت و بقای کسب وکار است. «کتابخانه زیرساخت فن آوری اطلاعات[1]» چارچوبی جامع و جا افتاده در زمینة مدیریت خدمات فن آوری اطلاعات است که بر اساس گردآوری بهترین تجربیّات جهانی تدوین شده است. این الگو، کاملاً فرآیندی بوده و در دو بخش کلّی «ارائة خدمات» و «پشتیبانی خدمات» (در کنار مدیریت نرم افزارهای کاربردی، مدیریت زیرساخت، مدیریت امنیت و دیدگاه کسب و کار) شکل می گیرد و در واقع یک چارچوب راهنما برای مدیران فن آوری اطلاعات در مدیریت و بهینه سازی زیرساخت های فن آوری اطلاعات است و این امکان را برای آنان فراهم می سازد تا از سطح خدمات ارائه شده در سازمان، اطمینان حاصل نموده و بتوانند زیرساخت های مورد نیاز را بر طبق یک برنامة از پیش تعیین شده تأمین نمایند. طراحی مدل بلوغ سازمان مدیریت خدمات فن آوری اطلاعات، بر اساس الگوی بین المللی و ارائة خدمات با کیفیت و مستمر، از نیازهای ضروری مدیریت ارشد سازمان ها به حساب می آید؛ لذا در این تحقیق سعی بر آن است تا با نگرش فرآیندی و با مرور الگوی مطرح و رایج در خدمات فن آوری اطلاعات و اطلاع از کم و کیفیت آن، طرح مناسبی را (که شامل مدل بلوغ سازمان است)، برای مدیریت خدمات فن آوری اطلاعات تهیه و ارائه نمود.

به منظور پشتیبانی از خدمات فناوری اطلاعات کاربران، سامانه ای با نام «پشتیبانی خدمات فناوری اطلاعات» ایجاد شده است. این سامانه تنها مرجع پشتیبانی کننده خدمات فناوری اطلاعات مورد استفاده کاربران در سازمان[1] است و در آن خدمات فناوری اطلاعات، به عنوان واسطه ای برای دستیابی به اهداف سازمان در نظر گرفته شده است. در این تحقیق با بررسی بهترین تجربیات الگوهای مختلف و مطالعه ساختار و فرآیندهای مطرح شده و با مصاحبه و بررسی نظرات کاربران و ارائه دهندگان خدمات فناوری اطلاعات سازمان، تلاش گردیده است تا طرحی مناسب برای سامانه خدمات فناوری اطلاعات سازمان پیشنهاد و سپس تدوین گردد. در واقع ساختار و فرآیندهای خود سامانه مد نظر این تحقیق بوده است. در ادامه برای بررسی اعتبار طرح پیشنهادی، نظرات مدیران فناوری اطلاعات و سایر کاربران و کارشناسان مرتبط با این سامانه، پرسشنامه ای تهیه و دیدگاه های این افراد در خصوص ویژگی های این ساختار، فرآیندها و فعالیت های آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نتایج مهم در این تحقیق می توان به تلفیقی از ساختار متمرکز در ارائه خدمات تخصصی و غیرمتمرکز در هر یک از واحدهای مأموریتی اشاره نمود. از دیگر نتایج این تحقیق، تناسب فرآیندهای مدیریت رخداد، مسئله، تغییر، نشر فرآیند مدیریت پیکر بندی الگوی کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات برای سامانه خدمات فناوری اطلاعات سازمان مورد نظر است.