محسن اکبرپور

زمینه و هدف : شاخص های التهابی با ایجاد تغییر در ترکیب بدن و عملکرد هورمون ها، منجر به ایجاد بیماری های قلبی- عروقی و دیابت می شوند؛ در حالی که سبک زندگی فعال و انجام فعالیت های بدنی، ممکن است منجر به بهبود این شاخص ها شوند. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر 8 هفته تمرین ترکیبی قدرتی- استقامتی در دو نوبت صبح و عصر بر اینترلوکین 6 و پروتئین واکنشی C (CRP) در مردان جوان دارای اضافه وزن بود. روش تحقیق: تعداد 40 مرد غیر ورزشکار دارای اضافه وزن با میانگین سنی 57/1±24 سال  و شاخص توده بدن 6/3±22/28 کیلوگرم بر متر مربع به صورت تصادفی در دو گروه تمرینی و دو گروه کنترل صبح و عصر تقسیم شدند. گروه های تمرینی به مدت 8 هفته برنامه تمرین ترکیبی که شامل تمرین قدرتی و استقامتی را اجرا کردند، اما گروه های کنترل در مدت زمان مداخله، در هیچ گونه برنامه تمرینی منظم شرکت نکردند. از آزمودنی ها قبل و پس از 8 هفته، 5 میلی لیتر خون سیاهرگی جهت اندازه گیری اینترلوکین 6 و CRP گرفته شد. اینترلوکین 6 با استفاده از روش الایزا و CRP با استفاده از روش لاتکس– آگلوتیناسیون مورد سنجش قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و آزمون تعقیبی LSD برای مقایسه های بین گروهی؛ و آزمون t وابسته برای مقایسه های درون گروهی، در سطح معنی داری 05/0>p انجام گرفت. یافته ها: اجرای 8 هفته تمرین ترکیبی در زمان صبح و عصر باعث کاهش سایتوکان التهابی اینترلوکین 6 (به ترتیب با 01/0=p و 006/0=p) و CRP (به ترتیب با 03/0=p و 02/0=p) شد. نتیجه گیری: تمرین ترکیبی در زمان صبح و عصر سبب کاهش درصدی عوامل پیش التهابی می گردد. لذا مردان دارای اضافه وزن می توانند ترکیب تمرینات قدرت و استقامت را صرف نظر از زمان اجرا در صبح یا عصر، به منظور کاهش عوامل خطرزا بکار ببرند.

هدف مطالعة حاضر، تأثیر دوازده هفته تمرین هوازی در زمان های مختلف روز بر عوامل خطرزای قلبی- عروقی بر مردان دارای اضافه وزن بود؛ بدین منظور چهل مرد دارای اضافه وزن غیرورزشکار با میانگین سنی 45/2±25/22 سال و شاخص تودة بدنی 42/2±06/30 کیلوگرم بر متر مربع به صورت تصادفی در چهار گروه تمرین در زمان های صبح و عصر، و گروه کنترل صبح و عصر قرار گرفتند. گروه های تمرین صبح و عصر پروتکل تمرین هوازی دویدن را سه جلسه در هفته به مدت دوازده هفته با شدت 75 تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب انجام دادند که مدت دویدن در جلسة اول، پانزده دقیقه بود و هر سه جلسه به صورت فزاینده یک و نیم دقیقه به زمان دویدن افزوده می شد تا اینکه زمان دویدن به سی دقیقه افزایش یافت؛ در حالی که گروه های کنترل در مدت زمان اجرای پژوهش از انجام برنامة تمرین منع شدند. در آغاز دوره، هفتة ششم و پایان هفتة دوازدهم 5 میلی لیتر خون سیاهرگی جهت سنجش عوامل خطر زای قلبی- عروقی (تری گلیسرید، HDL-c، LDL-c و کلسترول) از آزمودنی ها جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (ANOVA) انجام شد. آزمون وابسته با توجه به اصلاحیة بن فرونی برای تعیین محل تفاوت های درون گروهی به کار رفت. آنالیز واریانس (ANOVA) یک سویه همراه با آزمون تعقیبی توکی نیز برای ارزیابی بین گروهی استفاده شد (05/0>α). یافته ها نشان داد در گروه های تجربی در مقایسه با گروه های کنترل، تمرین هوازی صبح و عصر کاهش معنی دار سطوح LDL-c (03/0=P) و افزایش معنی دار HDL-c (02/0=P) را به همراه داشت؛ درحالی که در سطوح کلسترول تام و تری گلیسرید تغییری مشاهده نشد. همچنین، پس از اجرای برنامة تمرینی، در سطوح HDL-c و LDL-c بین دو گروه تمرینی صبح و عصر تفاوت چشم گیری دیده نشد. براساس نتایج این مطالعه مشخص شد که تمرین هوازی در زمان صبح و عصر بر سازگاری های عوامل خطر زای قلبی- عروقی مؤثر است؛ ولی تفاوتی بین اجرای تمرین هوازی در زمان صبح و عصر در مردان دارای اضافه وزن مشاهده نشد.