صمد صباغ

مقاله حاضر می کوشد، شناخت تحلیلی و انتقادی از نقش نوسازی در فرآیند تمایزپذیری نهادی در نظام دینی جمهوری اسلامی(۱۴۰۰- ۱۳۵۷) بدست دهد. با این نظر، هر چه جامعه در مرحلهگذار از سنتی به مدرن از توسعه موزون برخوردار شده، لاجرم با تمایز نهادی مواجه و برعکس اگر از توسعه متوازن و تدریجی برخوردار نشده و یا یکی از نهادها، دیگر نهادهای اجتماعی را تحت سیطره و سلطه خود گرفته، جامعه با اختلال کارکردی و ضعف تمایزپذیری نهادی مواجه شده است. همان طوری که در دوره پهلوی، هژمونی با نهاد قدرت و سیاست بود و سایر نهادهای اجتماعی تحت سیطره آن بودند و این امر مانع استقلال و تعادل کارکردی سایر نهادها می شد. در دوره جمهوری اسلامی به نظر می رسد سیطره نهاد ایدئولوژی باعث ضعف تمایزپذیری نهادی و اختلال کارکردی شده است. شناخت تحلیلی و انتقادی فرآیند تمایزپذیری نهادی و اختلالات کارکرد نهادها و نیز شناخت تحلیلی و انتقادی نقش نوسازی و مدرنیته در فرآیند تمایزپذیری نهادی در نظام دینی جمهوری اسلامی پرسش هایی هستند که پژوهش حاضر درصدد پاسخ به آنها است. روش پژوهش این مقاله به روش تطبیقی- تاریخی و اسنادی است.

هدف این پژوهش مطالعه گفتمان فمینیستی در ایران معاصر است. بر این اساس، با انتخاب دو مجله "زنان" و "مدرسه فمینیستی" و تحلیل آن ها در کنار هم، جریان غالب فمینیسم را در بازه زمانی 70 تا 89 موردبررسی قرار داده ایم و با به کارگیری روش تحلیل گفتمان لاکلو و موف، تلاش شد، علاوه بر تحرک گفتمان فمینیستی، مرزبندی و غیریت سازی میان آن با گفتمان هژمونیک حاکم، محل های نزاع میان این دو گفتمان ، دال های شناور و چگونگی برجسته سازی و حاشیه رانی این گفتمان مورد شناسایی قرار گیرد. نتایج نشان می دهد که شاکله اصلی گفتمان فمینیسم شامل پنج نقطه گسست است که در هر یک از این نقاط گسست ما شاهد مفصل بندی جدیدی حول دال های مرکزی؛ مشارکت اقتصادی زنان، نواندیشی دینی، حقوق بشر، دینداری سکولار و اتئلاف بین جنبشی هستیم. در اغلب دوران تخاصم اصلی گفتمان فمینیسم با گفتمان عمومیت یافته بر سر قوانین نابرابر جنسیتی است. این مسأله در پی فهم جدید و متفاوت گفتمان فمینیسم از زنانگی نسبت به گفتمان هژمونیک شکل گرفت. تخاصم دو گفتمان فوق، در آخرین دوره تا جایی پیش رفت که منجر به حرکت گفتمان فمینیسم از یک گفتمان دموکراتیک به سمت یک گفتمان پوپولار شد.

رفتارهای مخاطره­آمیز در رانندگی، یکی از عوامل موثر در بروز تصادفات رانندگی است که دومین علت منجر به مرگ و اولین علت سال­های از دست رفته عمر در اثر مرگ زودرس در ایران است. در پژوهش حاضر به عوامل مؤثر بر پرهیز از رفـتارهای مخاطره­آمیز رانندگان درون شهری پرداخت شده است. روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی و نمونه آماری 400 نفر از رانندگان درون شهری تبریز بوده که به شیوه طبقه ای تصادفی مطالعه شده­اند. داده­های متغیرهای مستقل، از طریق پرسشنامه محقق ساخته و داده­های متغیر وابسته (پرهیز از رفتارهای مخاطره­آمیز رانندگی) از طریق پرسشنامه استاندارد عادات رانندگی که توسط ابریت گلادل و گابود در مؤسسه ملی ترانزیت فرانسه تدوین شده، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که سرمایه اجتماعی و نوع خودرو با پرهیز از رفتارهای مخاطره­آمیز رانندگی رابطه معنی دار دارد و از بین ویژگی های فردی، جنسیت و سن بر پرهیز از رفتارهای مخاطره­آمیز رانندگی تأثیرگذار است.