روح الله گلمرادی

اجتماعی را بررسی و نقد کند. از دو منظر کلی به این نقد پرداخته می شود. نقد روش شناختی که مباحث روش شناسی و فلسفه علوم اجتماعی با تأکید بر رویکرد رئالیسم انتقادی را پیش می کشد و نقدی با رویکرد جامعه شناسی مردم مدار. از این رو می توان این دو پرسش را مطرح کرد: نخست این که آیا آینده پژوهی در مقام یک شاخه یا رویکرد علمی قادر است علم معتبر به دست دهد؟ دوم این که از رویکرد جامعه شناسی مردم مدار چه نقدی بر آینده پژوهی وارد است؟ خلاصه یافته های مقاله این است که در پاسخ به پرسش اول باید گفت آینده پژوهی در علوم اجتماعی که موضوعش سیستم های باز و کلان، ساختارهای پیچیده و کنشگران نیت مند و بااراده است کارایی اندکی دارد و در نقد جامعه شناسی مردم مدار بر آینده پژوهی باید گفت به رغم ادعای آشکار آینده پژوهی و آینده پژوهان برای ساخت جهانی بهتر و عادلانه تر، آن ها همواره در خدمت دولت و بازاری بوده اند که وضع کنونی را به وجود آورده اند.    

عدالت اجتماعی- اقتصادی از اهداف و آرمان های رهبران و قانون اساسی دو کشور ایران و کوبا بوده است. در پژوهش حاضر سه حوزه درآمد، آموزش و سلامت برای سنجش عدالت اجتماعی- اقتصادی در دوره 1979-2018 برای ایران و 1960-1999 برای کوبا ارزیابی شده اند. روش شناسی تحقیق از نوع تطبیقی- توصیفی است و روش پژوهش اسنادی و از داده های مرکز آمار، وزارت بهداشت و بانک مرکزی ایران، سازمان بهداشت جهانی، بانک جهانی و یافته های پژوهش های پیشین استفاده شده است. مطابق یافته های تحقیق، نسبت دانش آموز به معلم در ایران در سال 2018 (52/28) و کوبای 1999 (84/11) و ضریب رگرسیون برای 24 سال داده یکسان به ترتیب (290.-) و (608.-) است. هزینه دولت در آموزش به عنوان درصدی از GDP در ایران 2018 (3،96%) و کوبای 1999 (6،76%) و ضریب رگرسیون 11 سال به ترتیب (012.-) و (062.-) است. در سلامت، پرداخت از جیب در ایران 2014 (47،80%) و کوبای 1995 (9،77%) و ضرایب 5 ساله دهه چهارم به ترتیب (2،840-) و (200.-) است. پزشک به هزار نفر در ایران 2018 (58/1) و در کوبای 1999 (84/5) است و ضریب رگرسیون 34 ساله به ترتیب (038.) و (136.) است. تخت بیمارستانی به هزار نفر در ایران 2014 (50/1) و کوبای 1995 (6) و ضریب رگرسیون 25 ساله به ترتیب (005.) و (073.) بوده است. براساس ضریب جینی مبتنی بر هزینه، ایران پس از انقلاب در دسته کشورهای نسبتاً نابرابر (35/0-50/0) و کوبا بر اساس ضریب جینی مبتنی بر درآمد در سه دهه اول در دسته کشورهای نسبتاً برابر (20/0-35/0) و با افزایش نابرابری در دهه چهارم در دسته کشورهای نسبتاً نابرابر قرار گرفته است.

این کتاب ویرایش دوم ""جامعه و سیاست در جهان سوم"" است. نویسنده کتاب را در راستای تغییرات عمده در سیاست­ جهانی و مسائل سیاسی و اجتماعی جهان در حال توسعه گردآوری نموده است. کتاب دربرگیرنده موضوع های محوری زیر و مفاهیم مرتبط با آن ها می­باشد: توسعه صنعتی: نظریه وابستگی و جهانی­شدن. نقش­های به طور فزاینده مهم صندوق بین­المللی پول (IMF) و بانک جهانی، موافقت­نامه عمومی تعرفه و تجارت (GATT) و دیگر موسسات چندملیتی شهرنشینی: افزایش کودکان خیابانی، روسپیگری، ساخت و سازهای غیرقانونی و ظهور افراد و احزاب سیاسی پوپولیست در شهرهای مرتبه دومِ مورد غفلت حکومت تغییر اجتماعی و پیامدهای سیاسی تغییر اجتماعی: تاثیر فزاینده ارزش­ها، سرمایه و نهادهای غربی فرهنگ سیاسی: نقش و تاثیر آن در کشورهایِ به تازگی دموکرات­شدة درحال توسعه انقلاب دموکراتیزاسیون: شامل تحلیل­هایی از سازمان­های جامعه مدنی و سازمان­های غیرحکومتی (NGOs)، جامعه مدنی، ""جامعه سیاسی""، فروپاشی دولت، چانه­زنی­های دموکراتیک و گذار، انسجام و تثبیت و مسائل مشروعیت، انتخابات و سیاست چندحزبی نمونه­های بیشتر از آفریقا، آسیای شرقی و جوامع روستای (کامروا، 2000: صi )