جواد بابایی

مقدمه بلایا حجم زیادی از نیاز های انسانی را ایجاد می کنند. مهم ترین این نیاز ها، نیاز های سلامتی هستند که تأمین آنها موجب کاهش عوارض سوء بلایا می شود. پس از زلزله آذرماه استان خراسان جنوبی، به منظور مدیریت مشکلات سلامت ناشی از زلزله، مرکز بهداشت استان وارد عمل شد. این مطالعه جنبه های مختلف پاسخ حوزه سلامت به زلزله مذکور را مورد بررسی قرار داده است. روش: در این مطالعه موردی-توصیفی، با استفاده از چک لیست هایی که توسط پژوهشگران تهیه شده بود و از طریق مصاحبه با دست اندرکاران سیستم سلامت مناطق زلزله زده، مرور مستندات موجود، مراجعه حضوری پژوهشگران و مشاهده نحوه پاسخ داده ها جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: زلزله، دو شهرستان قائنات و زیرکوه را لرزاند و موجب مرگ 6 نفر و مصدومیت 23 نفر گردید و 2143 نفر تحت تأثیر قرار گرفتند. زلزله 38 روستای منطقه را از 30 تا 100 درصد تخریب کرد. برای پاسخ به نیازهای ایجاد شده، بلافاصله ارزیابی سریعی از وضعیت و نیازهای سلامت به عمل آمد و با مبنا قرارداده شدن «برنامه ملی عملیات پاسخ بهداشت عمومی در بلایا و فوریت ها»، برنامه ریزی پاسخ به عمل آمد. گرو ه های مختلف کارشناسی مرکز بهداشت استان با همکاری همدیگر خدمات سلامتی لازم را ارائه و وضعیت بهداشتی منطقه را تحت کنترل درآوردند. نتیجه گیری: با اینکه بزرگای زلزله اخیر 5/5 در مقیاس ریشتر بود و اوایل شب اتفاق افتاد ولی موجب مرگ 6 نفر گردید و تعداد زیادی از ساختمان های مسکونی مردم تخریب شد. حوزه سلامت هم با مبنا قراردادن برنامه ملی عملیات پاسخ بهداشت عمومی بلایا و با بسیج همه منابع به نیازهای سلامت ایجاد شده پاسخ مناسبی را فراهم کرد. با این وجود، با توجه به مستعدبودن کشور به انواع مخاطرات، سیستم سلامت باید با انجام تمرینات منظم برای پاسخ به وقایع مشابه آماده باشد

مقدمه: سیل از نظر تلفات جانی و خسارات مالی مهیب ترین بلای طبیعی و مسئول 50%-40% تمام بلایا و مرگ و میرهای حاصل از بلایا در سطح جهان، علت 43% جمعیت آسیب دیده به وسیله کل بلایایی که بین سال های 2009-2000 اتفاق افتاده اند، است. علی رغم وفور زیاد سیل در ایران، هنوز مطالعات زیادی در خصوص نحوه پاسخ سیستم سلامت به سیل به عمل نیامده است؛ لذا این مقاله به بررسی عملیات پاسخ سیستم سلامت به سیل چالدران پرداخته است. روش ها: در این مطالعه موردی- توصیفی، اطلاعات با استفاده از چک لیست هایی که پژوهشگران تهیه کرده بودند و از طریق مصاحبه با دست اندرکاران سیستم سلامت مناطق سیل زده، مرور مستندات موجود، مراجعه حضوری پژوهشگران به منطقه سیل زده و مشاهده نحوه پاسخ جمع آوری شده است. یافته ها: در 25/4/1390 سیلی برق آسا به بخش هایی از شهرستان آسیب وارد کرد. تیم تجسس اولیه بلافاصله به مناطق آسیب دیده اعزام، مراقبت بیماری ها تشدید و 24 نمونه میکروبی آب تهیه شده بود که 6 مورد دارای آلودگی میکروبی بودند. هیچ نمونه شیمیایی تهیه نشده بود. 6 منبع آب آشامیدنی بازسازی و 34 کیلوگرم پرکلرین توزیع شده بود. 206 مورد کلرسنجی به عمل آمده بود که 182 مورد مطلوب بودند. 11 دهنه توالت آسیب دیده بودند که 8 دهنه از آنها بازسازی شده بود. هیچ گونه خللی در روند ارائه خدمات سلامت مادران، کودکان و تنظیم خانواده پیش نیامده بود. نتیجه گیری: خوشبختانه سیل اخیر تلفات چندانی نداشته و به خوبی توسط سیستم سلامت مدیریت شده است؛ ولی برای مدیریت بلایای وسیع تر و با تلفات زیادتر، سیستم سلامت بایستی با تهیه برنامه پاسخ و تمرین آن در مانورهای مختلف، خود و کارکنانش را آماده نگه دارد؛ در غیر اینصورت مدیریت چنین بلایایی بسیار سخت و نتایج آن اسف بار خواهد بود.