الهه دهقان پیشه

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی مصوبات دولت در حوزه سینما در سال های 1368 تا 1388 در ایران است. مصوبات هیئت دولت در این سال ها که کلمات کلیدی مربوط به سینما در عنوان یا متن آنها آمده است (106 مصوبه)، حوزه پژوهش را تشکیل می دهند. روش این پژوهش، تحلیل محتوا و ابزار مورد استفاده چک لیست بوده که پایایی آن با استفاده از فرمول اسکات 91/0 به دست آمد. چک لیست تحلیل محتوا بر اساس مدلی ساخته شد که سیاست های هنری را به چهار نوع: تسهیل گر، حامی، معمار و مهندس تقسیم بندی کرده است. نتایج تحقیق نشان داد در روند بیست ساله مورد بررسی، دولت های مختلفی که در فواصل چهارساله بر روی کار آمده اند، در به کارگیری انواع سیاست های هنری در سینما با یکدیگر متفاوت بوده اند. دولت در دوره اول و دوم ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی سیاست های هنری تسهیل گر و مهندس؛ در دوره اول ریاست جمهوری محمد خاتمی، سیاست های هنری حامی و معمار و در دوره دوم او، سیاست های هنری معمار؛ و در دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد سیاست های هنری معمار و مهندس را بیش از دیگر انواع مورد استفاده قرار داده است. هرچند سیاست های هنری مورد استفاده در دوره های مختلف ریاست جمهوری در طول بیست سال با یکدیگر متفاوت بوده اما در کل، سیاست های هنری معمار و مهندس نسبت به حامی و تسهیل گر بیشتر مورد استفاده قرار گرفته اند

هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی انواع سیاست های هنری اتخاذی از سوی دولت های ایران مابین سال های ???? (آغاز دوره اول ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی) تا ???? (پایان دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی-نژاد) در حوز? تئا تر. به این منظور کلیه مصوبات دولت ها طی این سال ها، که در عنوان یا متن آن ها کلمات تئا تر، نمایش، نمایشی و هنرهای نمایشی آمده است (??مورد)، شناسایی شده و تمامی آن ها مورد تحلیل محتوا قرار گرفته اند. مقوله-بندی این پژوهش بر اساس مدلی انجام شده که سیاست های هنری را در چهار طبقه: تسهیل گر، حامی، معمار و مهندس تقسیم بندی کرده است. با ارتقاء و بومی سازی مدل، مقولات به واسط? شاخص های نحو? سرمایه گذاری، ابزار، تحرک سیاسی و هدف شناسایی شده اند (?? مورد شاخص در کل ?? مصوبه). نتایج تحقیق نشان می دهد که در روند بیست سال? مورد بررسی، دولت ها در مصوبات مربوط به تئا تر به ترتیب اقدام به سیاست گزاری از نوع معمار (??/??%)، حامی (??/??%)، مهندس (??/??%) و تسهیل گر (??/??%) نموده اند. همچنین دولت ها در مصوبات مربوط به حوز? تئا تر به ترتیب از شاخص های ابزار (?/??%)، هدف (??/??%)، نحو? سرمایه گذاری (??/??%) و تحرک سیاسی (??/?%) استفاده کرده اند. ضمن اینکه اولویت دولت ها در به کارگیری انواع سیاست ها و شاخص ها با یکدیگر تفاوت داشته است.

این تحقیق، به ارتقا و بومی سازی مدلی می پردازد که سیاست های هنری را به چهار گروه تسهیلگر، حامی، معمار و مهندس تقسیم کرده است. این چهار نقش می توانند برای نمایش میزان مداخله دولت در حوزه فرهنگ و هنر مورد استفاده قرار گیرند. بدین منظور، با بررسی و تحلیل محتوای مصوبات هنری دولت در سال های 1368 تا 1388 و با استفاده از پیشینة مطالعات مربوط به سیاست های فرهنگی و هنری، شاخص های جدیدی به جای شاخص های مربوط به هر نقش در مدل قبلی، تعریف شده، ضمن اینکه چارچوب اصلی نقش ها تغییری نکرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص های مربوط به نحوه سرمایه گذاری، ابزار، تحرک سیاسی و هدف برای ارزیابی سیاست های هنری به عنوان زیرمجموعه ای از سیاست های فرهنگی در ایران، شاخص های مناسبی هستند.