مصطفی اسداللهی

امروزه نهادهای دولتی و شهری در تلاشند تا شهرها را با تدوین راهبردهایی، به مقاصدی برای زندگی، اشتغال، تفریح، تحصیل و یا سرمایه گذاری بدل کنند. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر، مطالعه برندسازی استراتژیک شهری، ارتباط آن با هویت بصری شهری و تعیین میزان اثرگذاری آن و پاسخ به این پرسش است که آیا برنامه های اجرایی در جهت پیاده سازی استراتژی های هویت ساز، می توانند بر جلب نظر و منافع اقتصادی برای شهرها اثرگذار باشند؟ در این پژوهش، مفاهیم کلیدی و استراتژی های متداول برای تبدیل تصویر یک شهر به عنوان برندی شناخته شده و میزان اهمیت و اثربخشی طرح های اجراشده برجسته، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. پژوهش بینا رشته ای حاضر، از منظر روش شناسی، توصیفی-تحلیلی، بر اساس هدف، نظری-کاربردی و ماحصل مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است. نتایج مطالعات انجام گرفته، نشان گر توجهی فزاینده حول موضوع مذکور است که در راستای تحقق آن، از راهبرد هایی مانند میزبانی رویدادهای بزرگ، کاربرد فضاهای مجازی و طراحی سازه های نمادین استفاده گردیده، و دیزاین هویت بصری نیز برای اعطای خصایص تصویری به چنین راهبردهایی به کار گرفته شده است. این مطالعات با این حال که نمایان گر نتایجی متفاوت از تحلیل راهبردهای اتخاذ شده بوده است، نشان می دهد که تدوین و اجرای طرحی همه جانبه ، یقیناً نتایجی اثرگذار را در پی خواهد داشت.

ارتباطات روزافزون و در هم تنیدگی رو به رشد جوامع ، بر عدم انزوای آن ها و تعامل با یکدیگر در بستر جهانی صحه گذاشته و منجر به اثرپذیری جوامع و ملل جهان از فرآیند جهانی شدن شده است. اثرپذیری دوگانه ی تقابلی یا تعاملی از فرایند جهانی شدن، با توجه به رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر، در متون هنری نیز بازنمایی می شود. طراحی گرافیک که به واسطه ی ماهیت کاربردی خود در تعامل و ارتباط با زندگی روزمره ی انسان هاست ، بخش عظیمی از فرهنگ دیداری را شکل می دهد توجه به قابلیت تغییر فرهنگ عمومی به واسطه ی تغییر فرهنگ دیداری در دراز مدت ، بر اهمیت پرداختن به واکاوی جهت گیری این عرصه در چالش موجود میان هویت ملی و فرهنگ جهانی صحه می گذارد. در این راستا ، پژوهش حاضر که کوششی به منظور آشکار ساختن سوی توجه طراحی گرافیک ایران در چالش میان بازنمایی هویت ملی و یا فرهنگ همگون جهانی است ، به مهم ترین رویداد این عرصه دوسالانه های گرافیک نظر داشته است و جامعه ی آماری خود را آثار بخش پوستر دوسالانه های دهه ی اخیر انتخاب کرده است و با روش تحلیل کیفی متن و به کمک تکنیک نشانه شناسی لایه ای به تحلیل متون (شامل316 اثر) پرداخته و به این نتیجه نائل آمده که طراحی گرافیک ایران بر بازنمایی مؤلفه های هویت ملی در مقابل آنچه تنها دلالتگر فرهنگ جهانی است، تفوق یافته است.