حدیثه حاجی مرادخانی

با توجه به تأکید نهادهای حسابداری در خصوص استفاده از فن آوری های آموزشی در کلاس های حسابداری مقدماتی جهت جذاب تر کردن این دوره ها و ایجاد علاقه و نگرش مثبت در دانشجویان نسبت به حسابداری، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بازی های آموزشی دیجیتال بر علاقه مندی و نگرش دانشجویان انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی است و با استفاده از بازی دیجیتال اصول حسابداری موجود در کافه بازار، در نیمسال اول سال تحصیلی 98-97، اجرایی شده است. نمونه مورد آزمون با روش نمونه گیری در دسترس، شامل 100 نفر دانشجوی اصول حسابداری (1) بود در قالب چهار کلاس درسی در دسترس در دانشگاهی در تهران که کلاس ها به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل، تخصیص یافتند. در این پژوهش از پرسشنامه استاندارد علاقه مندی و نگرش به حسابداری به عنوان ابزار گردآوری داده استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمایش با روش تحلیل کوواریانس نشان داد بازی مذکور، علاقه و نگرش به حسابداری را در دانشجویان درس اصول حسابداری (1) بهبود داده است. علاوه بر این، نتایج حاکی از آن است که تأثیر مثبت استفاده از بازی دیجیتال اصول حسابداری بر نگرش به حسابداری دانشجویان غیر حسابداری (مدیریت)، بیشتر بوده است. مطابق با نظر انجمن حسابداری آمریکا، جذاب تر کردن کلاس های حسابداری مقدماتی با استفاده از فن آوری های آموزشی نظیر بازی ها می تواند موجب بهبود علاقه-مندی و نگرش دانشجویان نسبت به حسابداری و جذب آنان به این حرفه شود.

قوانین مربوط به ثبت های دوطرفه در حسابداری مالی اغلب به صورت مختصر در کلاس ها، تدریس می شوند. همواره تأکید فراوانی بر حفظ کردن و به خاطر سپردن قوانین وجود دارد و تعداد زیادی از دانشجویان، تجربه بسیار کمی به صورت عملی در رابطه با این موارد دارند. این امر، معمولاً از نظر دانشجویان خسته کننده، سخت و انتزاعی است. نظرات متفاوتی در رابطه با اینکه آیا چنین مهارت های فنی باید طی برنامه درسی حسابداری، عملاً به دانشجویان آموزش داده شود یا نه، وجود دارد. با این وجود مدرسین اصول حسابداری اغلب عنوان می کنند که برای دانشجویان درک اثرات حسابداری دو طرفه بر معاملات دشوار است. در این راستا، در مقاله حاضر سعی شده است که نحوه استفاده از بازی صفحه ای معروف مونوپولی در کلاس درس اصول حسابداری (1) تشریح شود. بنابراین، جهت آشنایی مدرسین حسابداری، معادله حسابداری و قواعد حسابداری دو طرفه با بازی مونوپولی پیوند زده می شود به نحوی که دانشجویان ضمن یادگیری مفاهیم مربوط به ثبت دو طرفه حسابداری، سرگرم نیز شوند. زمانی که دانشجویان در حین بازی مجبور هستند مانده دفاتر خود را تراز نگه دارند، وجه نقد دریافت یا پرداخت کنند و یا حتی به زندان بروند، احساس می کنند آنچه را که آموخته اند، در دنیای واقعی قابل استفاده است.

در این مقاله به تشریح اهمیت و مکانیزم عمل استفاده از بازیها به عنوان ابزاری کمک آموزشی و روش تدریسی فعال و اثربخش پرداخته و مبانی نظری پشتوانه یادگیری به وسیله بازی ارایه شد. همچنین حیطههای مختلف یادگیری (شناختی، عاطفی و روان - حرکتی) و اهمیت بکارگیری طبقهبندیهای موجود از اهداف آموزشی با ارایه مثالی از آموزش حسابداری تشریح گردید. سپس پیشینه استفاده از بازیها و شبیهسازیها در آموزش حسابداری، با اشاره به تحقیقات خارجی مرور شد. بررسیها آشکار ساخت که اولین بازی آموزشی راه یافته به محیط دانشگاهی در واقع یک بازی مرتبط با حسابداری بوده است. بعلاوه نتایج، نشان دهنده امکان استفاده از بازیها و اثربخشی آنها در بهبود یادگیری در هر سه حیطه نامبرده و تمام زمینههای حسابداری از جمله حسابداری مقدماتی، میانه، حسابداری صنعتی و مدیریت، حسابداری دولتی، سیستمهای اطلاعاتی حسابداری، حسابرسی و اخلاق در حسابداری است. همچنین یافتهها حکایت از خلاء استفاده از بازیهای شبیهسازی در آموزش حسابداری کشور دارد.

این پژوهش، با هدف بررسی اثر بازی های آموزشی (به عنوان یک روش آموزش فعال) بر یادگیری دانشجویان حسابداری در مقایسه با روش سنتی معلم محور (سخنرانی و حل مساله) انجام شد. بازی مورد استفاده در این پژوهش نیمه آزمایشی، بازی صفحه ای متشکل از صفحه، تاس و چند مجموعه کارت است که با ساده سازی بازی مورد استفاده توسط ریس نیتکین (2011) آماده شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان اصول حسابداری (1) در نیمسال اول سال تحصیلی 95-1394 بودند و نمونه مورد آزمون با روش نمونه گیری در دسترس، شامل 40 نفر دانشجوی اصول حسابداری (1) دانشگاهی در تهران بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. دراین پژوهش از پیش و پس آزمون حسابداری به عنوان ابزار گردآوری داده استفاده شد. روایی آزمون ها به تایید 5 نفر مدرس حسابداری رسید و پایایی آن نیز با روش کودرریچاردسن اثبات شد. داده ها با روش تجزیه تحلیل کوواریانس تحلیل شدند و نتایج حاکی از یادگیری بهتر دانشجویان در معرض بازی آموزشی در مقایسه با گروه کنترل پس از حذف اثرات متغیرهای کنترلی (سن، جنسیت، معدل و رشته دیپلم و اشتغال) بود. همچنین در پایان بازی با استفاده از یک پرسشنامه بیست سوالی بر مبنای طیف 5 امتیازی لیکرت از دانشجویان گروه آزمایش، نظرسنجی شد که نشان از انگیزه بخش و سرگرم کننده بودن بازی و اثربخشی در آن در فهم و یادگیری مفاهیم پایه و چرخه حسابداری داشت. روایی این پرسشنامه به تایید 3 نفر متخصص یادگیری بوسیله بازی رسید و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ اثبات شد.

براساس پیش بینی های موجود در نوشتار،قیمت سهام شرکتیکهقدرتبازار محصول بیشتری دارد، حساسیت کمتری به جریان سفارش معاملات سهام نشان میدهد که این امر به نوبهخود به نقدشوندگی بیشتر در بازار سهام منجر می شود. در این مقاله پیش بینی فوق در یک نمونه از 75 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره 1388 تا 1391 و با استفاده از سه معیار مختلف نقدناشوندگی (معیار آمیهود، شکاف قیمت نسبی و شکاف قیمت مؤثر) آزموده شد. نتایج حاصل از رگرسیون های ترکیبی (پنل) نشان داد نقدشوندگی سهام به تناسب سهم بازار (شاخص اول قدرت بازار محصول) افزایش می یابد. یافته ها همچنین نشان می دهد نسبت سود عملیاتی (شاخص دوم قدرت بازار محصول)، رابطه معنادار و منطبق با نظریه با نقدشوندگی بازار سهام ندارد. به نظر می رسد نام آوری شرکت ها در بازار محصول (به لحاظ سهم بازار) بیش از سودآوری،  موجب افزایش  نقدشوندگی سهام آن ها می شود. سایر نتایج نشان می دهد تبلیغات در بازار محصول تأثیری مستقیم در نقدشوندگی در بازار سهام ندارد.

بر اساس سوابق موجود انتظار بر این است که افزایش کیفیت حسابرسی منجر به افزایش کیفیت افشا، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و افزایش نقد شوندگی سهام شرکت ها در بازار بورس گردد. لذا در این پژوهش رابطه برخی معیارهای کیفیت حسابرسی(حق الزحمه حسابرسی، چرخش حسابرسان و اندازه حسابرس) با نقد شوندگی سهام( شکاف قیمت نسبی، شکاف قیمت مؤثر و عمق بازار ) به عنوان متغیر وابسته، مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی در یک نمونه از 64 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از روش تحلیل داده های ترکیبی(پنل) انجام شد.نتایج نشان داد رابطه معناداری بین حق الزحمه حسابرسی مستقل و معیارهای نقد شوندگی شکاف قیمت مؤثر و عمق بازار وجود ندارد اما رابطه آن با شکاف قیمت نسبی(نقد شوندگی)، مثبت (منفی) و معنادار می باشد.  لذا در مجموع در خصوص رابطه حق الزحمه حسابرسی مستقل با نقد شوندگی سهام نتیجه قطعی حاصل نگردید هر چند، شواهد به سمت عدم وجود رابطه معنادار قوی تر است.همچنین نتایج نشان داد شرکت هایی که به وسیله مؤسسات حسابرسی بزرگ حسابرسی می شوند، سهام نقد شونده تری دارند. بعلاوه یافته های این مقاله حاکی از عدم وجود رابطه معنادار بین چرخش حسابرسان و نقد شوندگی سهام بود.   Abstract   According to the literature, It is expected that increase in Audit Quality results in higher disclosure quality and lower information asymmetry which this in turn leads to increase in stock market liquidity of firms. In this paper, we investigated the relationship between some measures of audit quality (Independent Audit Fee, Auditors’ Tenure & Size) and stock market liquidity (Quoted Spread, Effective Spread & Market Depth).This study has been done using a sample of 64 listed companies in Tehran Stock Exchange and panel data analysis. The results suggest that there is not a meaningful relationship between independent audit fee and market depth & effective spread but it’s relation with quoted spread (liquidity) is positive (negative) and meaningful. So, altogether evidences are mixed but stronger toward no significant relation between liquidity and audit fee. Moreover, findings confirmed a positive and significant relationship between stock liquidity and audit institute size but not meaningful relationship between liquidity and auditors’ tenure.