ارزیابی اجتماعی مدل محرومیت درون شهری با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در منطقه 18 تهران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
محرومیت فراتر از معیار فقر تک بعدی و صرفاً درآمدی، یک تجربه زیسته با ماهیت چندوجهی است. این پدیده، ساختارهای پیچیده و زیربنایی نابرابری را آشکار می سازد و به پژوهشگران و سیاست گذاران امکان می دهد تا مداخلات مؤثرتری را برای مقابله با آن پیشنهاد دهند. هدف از این رویکرد چندبعدی، توسعه مدل های به روزتری از فرایندهای محرومیت زا است که بتوانند درک عمیق تری از پدیده فقر و نابرابری ارائه کنند. از این رو، این پژوهش با هدف ارزیابی اجتماعی مدل محرومیت درون شهری در منطقه ۱۸ تهران، که جمعیتی بالغ بر ۴۵۰ هزار نفر دارد، به بررسی این ابعاد پرداخته است. این تحقیق با بهره گیری از روش کمی پیمایش و تکنیک تحلیلی مدل سازی معادلات ساختاری، به بررسی دقیق روابط بین ابعاد مختلف محرومیت پرداخته است. هدف اصلی، بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم شش بُعد محرومیت (اجتماعی، روانی، شناختی، اقتصادی، مسکن و فضایی) بر یکدیگر و ارائه یک مدل ترکیبی جدید است. یافته های پژوهش نشان می دهد که محرومیت و نابرابری درون شهری در این منطقه، بیش از آنکه به زیرساخت های کالبدی وابسته باشد، تحت تأثیر ابعاد روانی و شناختی قرار دارد. این ابعاد بر شاخص های اجتماعی اثرگذار بوده و احساس محرومیت را در شهروندان تقویت می کنند. به عبارت دیگر، محرومیتی که ساکنان این منطقه تجربه می کنند، نه تنها به درآمد، بلکه به شرایط مکانی و احساس درونی آنها نیز مرتبط است. در میان ابعاد مورد بررسی، محرومیت روانی-شناختی بیشترین تأثیر را بر سایر ابعاد داشته است. با وجود اقدامات نوسازی و تسهیلات دولتی در زمینه مسکن و زیرساخت، این سیاست ها نتوانسته اند احساس محرومیت را کاهش دهند؛ زیرا رویدادهای اقتصاد کلان تأثیر قوی تری بر وضعیت زندگی شهروندان دارند. در نهایت، یافته ها تأکید می کنند که فضاهای شهری با زیرساخت های ناپایدار و محرومیت مسکن نمادهای اصلی محرومیت درون شهری در این منطقه هستند که به شدت بر استانداردهای زندگی اجتماعی خانواده ها تأثیر می گذارند.Social Assessment of the Intra-Urban Deprivation Model Using Structural Equation Modeling in District 18 of Tehran
Deprivation, beyond the one-dimensional and purely income-based measure of poverty, is a multifaceted lived experience. This phenomenon reveals the complex and underlying structures of inequality, enabling researchers and policymakers to propose more effective interventions. The goal of this multidimensional approach is to develop more current models of deprivation-producing processes that can provide a deeper understanding of poverty and inequality. This study, therefore, aims to provide a social assessment of the intra-urban deprivation model in Tehran's District 18, which has a population of over 450,000. Using a quantitative survey method and the analytical technique of structural equation modeling, the research meticulously examines the relationships between various dimensions of deprivation. The primary objective is to investigate the direct and indirect effects of six dimensions—social, psychological, cognitive, economic, housing, and spatial—on one another and to present a new, combined model. The findings challenge common assumptions about deprivation. The results indicate that while variables related to basic urban infrastructure are vulnerable and inefficient, intra-urban deprivation and inequality are significantly influenced by cognitive and psychological components. These dimensions directly affect social indicators and intensify residents' feelings of deprivation. In other words, the deprivation experienced by residents of this district is linked not only to their income but also to their physical living conditions and internal feelings. Among the dimensions examined, psycho-cognitive deprivation has the greatest impact on the others. Interestingly, despite urban renewal policies and government facilities for housing and infrastructure, these measures have failed to reduce the sense of deprivation. This is because macroeconomic events have a more powerful effect on citizens' living conditions. Ultimately, the findings emphasize that urban spaces with unstable infrastructure and housing deprivation are the main symbols of intra-urban deprivation in this district, profoundly affecting the social living standards of families.
تبلیغات
