طراحی مدل ارزیابی عملکرد دانشگاه ها مبتنی بر تئوری داده بنیاد (مورد مطالعه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: ارزیابی عملکرد برای تمام سازمان ها، از جمله دانشگاه ها، حایز اهمیت ویژه ای است. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ارزیابی عملکرد دانشگاه ها با تاکید بر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران است. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر پارادایم، عمل گرا و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. این پژوهش از نظر روش اجرا، از نوع مطالعات آمیخته (طرح اکتشافی متوالی) است. روش پژوهش در بخش کیفی نظریه داده بنیاد از نوع رهیافت نظام مند اشتراوس کوربین و در بخش کمی، پژوهش پیمایشی است. مشارکت کنندگان این پژوهش در بخش کیفی 20 تن از مدیران، معاونین و اساتید دانشگاه ها در غرب استان مازندران بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند از میان اعضای جامعه پژوهش انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل 1200 نفر از کلیه مدیران، معاونین، استادان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای غرب استان مازندران بود که در طول انجام پژوهش اشتغال به کار داشتند. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 375 نفر از اعضای جامعه آماری به شیوه نمونه گیری خوشه ای نامتناسب انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بوده است. در بخش کیفی، روایی از طریق قضاوت خبرگان و پایایی از طریق درصد توافق کدگذار مورد تایید قرار گرفت. در بخش کمی، روایی از طریق روایی همگرا و واگرا و پایایی از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد تایید قرار گرفت. روش تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی به روش کدگذاری مرسوم در گراندد تئوری با استفاده از نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی با استفاده از روش های تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار SPSS و معادلات ساختاری با نرم افزار PLS و تحلیل اهمیت عملکرد IPA انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد ارزیابی عملکرد دانشگاه ها شامل 6 بعد اصلی عوامل انسانی، عوامل پژوهشی، عوامل اداری و پشتیبانی، عوامل آموزشی، عوامل فرهنگی، عوامل زیست محیطی و 31 مولفه بود. همچنین نتایج حاصل از اولویت بندی این مولفه ها نشان داد که عوامل انسانی بیشترین اولویت و عوامل زیست محیطی کمترین اولویت را در ارزیابی عملکرد واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران داشته است. همچنین، نتایج بررسی وضعیت موجود در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران نشان داد عوامل فرهنگی، اداری و پشتیبانی، انسانی و زیست محیطی در ناحیه ضعف قرار دارند. عوامل پژوهشی در ناحیه اتلاف (عملکرد بالا اهمیت کم) و عوامل آموزشی در ناحیه قابل قبول (عملکرد بالا-اهمیت بالا) قرار دارند. در نهایت، بر اساس نتایج تحلیل کمی، تمامی ابعاد مدل ارزیابی عملکرد دانشگاه ها دارای اعتبار بودند و مدل از برازش مناسب برخوردار بود. اصالت/ارزش افزوده علمی: این پژوهش با ارایه یک مدل جامع و معتبر برای ارزیابی عملکرد دانشگاه ها، ابزاری کارآمد جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف در ابعاد مختلف آموزشی، پژوهشی و فرهنگی فراهم کرده است که نتایج آن می تواند به مدیران دانشگاه ها در بهبود برنامه ریزی راهبردی و تخصیص بهینه منابع کمک شایانی کند.Designing a university performance evaluation model based on grounded theory (Case study: Islamic Azad University branches of west Mazandaran province)
Purpose: Performance evaluation is of significant importance for all organizations, including universities. The present study aims to design a performance evaluation model for universities with a focus on Islamic Azad University units in western Mazandaran province. Methodology: The research is applied in terms of purpose, pragmatic in terms of paradigm, and survey-based in terms of data collection. This study follows a mixed-methods approach (sequential exploratory design). In the qualitative phase, the research employed grounded theory using the systematic approach of Strauss and Corbin, while the quantitative phase was conducted using a survey method. Participants in the qualitative phase included 20 university managers, deputies, and faculty members from western Mazandaran province, selected through purposive sampling. In the quantitative phase, the statistical population consisted of 1,200 managers, deputies, faculty members, and staff of Islamic Azad University units in western Mazandaran province who were employed during the study period. Using Cochran's formula, 375 participants were selected via disproportionate cluster sampling. Data collection tools included semi-structured interviews in the qualitative phase and a researcher-made questionnaire in the quantitative phase. In the qualitative phase, validity was confirmed through expert judgment, and reliability was verified using a coder agreement percentage. In the quantitative phase, validity was ensured through convergent and divergent validity, while reliability was confirmed using Cronbach's alpha and composite reliability. Data analysis in the qualitative phase was conducted using the conventional coding method in grounded theory via MAXQDA software, while in the quantitative phase, confirmatory factor analysis using SPSS software, structural equation modeling using PLS software, and Importance-Performance Analysis (IPA) was employed. Findings: The results revealed that university performance evaluation comprises six main dimensions: human factors, research factors, administrative and support factors, educational factors, cultural factors, and environmental factors, along with 31 related components. The prioritization of these components showed that human factors held the highest priority, while environmental factors had the lowest priority in evaluating the performance of Islamic Azad University units in western Mazandaran. Additionally, the analysis of the current status of these university units indicated that cultural, administrative and support, human, and environmental factors were categorized as weak areas. Research factors were classified as wasteful (high performance with low importance), and educational factors were considered acceptable (high performance with high importance). Finally, based on the quantitative analysis, all dimensions of the university performance evaluation model were validated, and the model demonstrated a good fit. Originality/Value: By presenting a comprehensive and validated model for university performance evaluation, this research provides an effective tool for identifying strengths and weaknesses across educational, research, and cultural dimensions. The findings can significantly assist university managers in improving strategic planning and optimizing resource allocation.
تبلیغات
