نسبت ورع و عبادت در فقه العباده (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مفهوم ورع باوجود استعمال در ابواب مختلف فقهی نه تنها در میان فقیهان مورد نزاع است، بلکه به علت عدم تبیین مفاهیم ورع و عبادت در فقه، رابطه میان ورع و عبادت نیز روشن نیست. علاوه بر این، منوط کردن وصف ورع به برخی افراد نیز محل بحث است؛ زیرا با تبیین درست جایگاه ورع در فقه العباده، وضعیت آن در سایر ابواب نیز روشن خواهد شد. از همین رو، این پژوهش با روش اسنادی و بهره گیری از نرم افزار مکتبه اهل البیت علیهم السلام به صورت تمام شماری کتب فقهی آن با تحلیل نظرات فقهی در پی پاسخ به این سؤال است که باتوجه به آموزه های فقهی و منابع روایی، نسبت میان ورع و عبادت در فقه العباده چگونه است؟ در توصیف رابطه ورع و عبادت نظرات متعددی میان فقیهان مطرح است که می توان نظریات «ورع، مصداق عبادت یا عبادت سلبی یا عبادت عملی»، نظریه «ورع از ارکان یا دعائم یا مراتب اسلام» و نظریه «ورع نیمی از عبادت» را ذیل عنوان «فعل مستقل فارغ از ماهیت قلبی یا جوارحی آن» گنجاند و نظریه «ورع، شرط کمال یا قبولی»، نظریه «ورع، دشوارترین مرحله عبادت»، نظریه «ورع، ثمره عبادت» و نظریه «ورع، شرط ولایت و ولایت شرط قبولی اعمال» را ذیل عنوان «سبب و روح فعل خارجی» قرار داد. به علاوه، باتوجه به ارتباط وثیق ورع با عبادت و دین، توسیع ابواب عبادی در فقه می تواند راهگشای حل این مسئله باشد، زیرا محدودکردن ابواب فقهی به صرف افعال جوارحی، می تواند تقلیل جایگاه عبادات، عدم توجه به مغز عبادت و صرف انجام ظاهری افعال عبادی را در پی داشته باشد.The Relationship Between Waraʿ (Abstinence) And ʿIbādat (Act of Devotion) in Fiqh Al-ʿIbādat
Waraʿ (abstinence; piety) is often central in discussions of Islamic jurisprudence; however, it remains contentious among Muslim jurists due to ambiguous definitions. Furthermore, the relationship between waraʿ and ‘ibādat is also unclear. This ambiguity arises from insufficient clarity in Islamic jurisprudential frameworks and the tendency to restrict the application of waraʿ to specific individuals, which fuels further debate. A nuanced understanding the role of waraʿ in fiqh Al-ʿIbādat is essential for recognizing its broader significance. Therefore, this research aims to analyze jurisprudential texts and juristic opinions using documentary methods and Ahl al-Bayt Library software. The key inquiry is: How is the connection between waraʿ and ʿIbādat conceptualized within fiqh al-ʿIbādat , considering both jurisprudential teachings and narrative sources? Muslim Jurists present various perspectives on the relationship between waraʿ and ʿIbādat , including theories that regard waraʿ as a manifestation of ʿIbādat , a foundational aspect of Islam, or as “half of ʿIbādat ” encompassed under the title “Independent Action Regardless of Its Spiritual or Bodily Nature.” Furthermore, theories propose that waraʿ can serve as a prerequisite for perfection, a challenging stage of ʿIbādat , an outcome of ʿIbādat , or a condition for the acceptance of deeds within the framework of guardianship, which falls under the title “The Cause and Spirit of External Action.” Given the intrinsic connections between waraʿ, ʿIbādat , and religion, expanding the discourse on ‘ʿIbādat within Islamic jurisprudence may aid in addressing existing challenges as an excessively narrow focus on external acts of ʿIbādat risks diminishing its essence to mere performance, overlooking its fundamental significance.
تبلیغات
