اندیشه نوسازی اداری در رسائل دوره قاجار
آرشیو
چکیده
در دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار، برخی از نخبگان ایرانی یکی از علل پیشرفتهای غرب را در نظام بوروکراسی آنان جستجو نمودند؛ با این تأمل آنان تلاش نمودند تا با طرح اندیشه های نو نظام پوسیده دیوانسالاری را ، که هدفش از پییش تعیین شده و در واقع بوروکراسی پاتریمونیالی که در خدمت «قبله عالم» و اقلیت حاکم قرار داشت و همچون غده ای بدخیم موجودیت حکومت و جامعه را تهدید می کرد کار آمد سازند. بنابراین با نوشتن رسائلی از و یژگیهای دیوانسالاری عقلانی قانونی سخن به میان آوردند تا با دمیدن روحی جدید به نظام دیوانسالاری نیمه جان آن را قادر سازند تا گام های آهسته و خسته خود را در هماهنگی با جهان نو پر توان تر بردارد هر چند موانع و ناهمواریهای جدی بر سر راه وجود داشت. مهمترین مساله این بررسی، شناسایی و ارزیابی شاخصه های یک نظام اداری مطلوب و کارآمد در اندیشه نخبگان رسائل نویس دوره قاجاریه است. از این منظر نیز می توان ناکارآمدی های نظام اداری دوره قاجاریه را از دید این اشخاص شناسایی نمود. این پژوهش با اتکا به ده رساله از دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار و با روش توصیفی- تحلیلی در حوزه مطالعات کتابخانه ای سامان یافته است. دستاوردهای تحقیق نشان می دهد در اندیشه رسائل نویسان دوره قاجاریه، نوسازی اداری می بایست بر اساس توجه به پانزده خصیصه مورد توجه قرار گیرد.The idea 0f administrative modernization in the Epistles of Qajfar
During Naser Aldin Shah era, one of the main reasons of progress in west reported in their bureaucracy by some Iranian elites. These elites tried to make the rotten existing system more efficient, a system which was used to serve government with patrimonial bureaucracy and threats society and government existence like a malignant tumor. Thus, they gathered features of logical and legal bureaucracy in order to reinforce the half-dead system and to be updated with new modern world step by step in balance, although there were many serious problems and limitations.Here, the main important part is determination and evaluation of a favorite and efficient bureaucracy system based on elites' thought in Qajar era. Thus, inefficiency of bureaucracy system during this period of time can be determined. The study is based on ten essays belonging to Naser Aldin Shah and Muzaffar al-Din Shah Qajar's period in analytical method in the field of library studies. Results show that, according to elites in Qajar era, administrative modernization should be considered on the basis of fifteen attributes.
تبلیغات
