محاسبه شاخص پیچیدگی محیط درونی زنجیره های تولید در اقتصاد ایران؛ کاربردی از جداول داده-ستانده متقارن محصول در محصول (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زنجیره های تولید در هر اقتصادی بسیار حائز اهمیت است و کشورهایی که به توسعه زنجیره های تولید پرداخته اند، وضعیت اقتصادی بهتری را برای خود رقم زده اند. با عنایت به اینکه تکمیل زنجیره های تولید و توسعه صنایع پایین دستی از اهداف اصلی برنامه هفتم توسعه اقتصادی-اجتماعی کشور است، کانون توجه مقاله حاضر محاسبه شاخص پیچیدگی محیط درونی زنجیره های تولید و ارتباط آن با فعالیت های بالادستی و پایین دستی در اقتصاد ایران است. در راستای محاسبه شاخص پیچیدگی محیط درونی، متوسط طول انتشار پسین و پیشین با به کارگیری الگوهای تقاضامحور لئونتیف و عرضه محور گش با استفاده از آخرین جدول داده-ستانده بانک مرکزی برای سال 1395 محاسبه می شود و سپس مبنای شناسایی بخش های بالادستی و پایین دستی قرار می گیرد. یافته ها حاکی از آن است که گروه محصول «فلزات اساسی»، «ساختمان» و «فرآورده های نفتی و محصولات شیمیایی» شاخص پیچیدگی اقتصادی بزرگ تر از واحد دارند، بدین معنا که زنجیره های تولید بیشتر و فاصله طولانی تری تا بازار مصرف نهایی ایجاد می کنند، لذا در زمره محصولات پایین دستی قرار می گیرند. در مقابل «استخراج نفت خام و گازطبیعی» کمترین شاخص پیچیدگی اقتصادی را دارد و لذا در جایگاه گروه محصولات بالادستی اقتصاد قرار می گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد مهم ترین توصیه های سیاستی، تکمیل زنجیره های تولید و تبدیل نفت خام و گازطبیعی به محصولات شیمیایی و پتروشیمی و همچنین شناخت حلقه های مفقوده در زنجیره کشاورزی باشد.Calculating the Complexity Index of Internal Production Chains in Iran's economy; application of symmetric product-in-product data Using Input-Output Table
Production chains play a pivotal role in the economic structure. Countries that have successfully developed production chains have significantly enhanced their economic performance. Given that the completion of production chains and the advancement of downstream industries are central objectives of Iran's Seventh Socio-Economic Development Plan, this study aims to calculate the complexity index of the internal environment of production chains and examine its relationship with upstream and downstream activities within the Iranian economy. To compute the complexity index of the internal environment, the average length of backward and forward linkages is calculated using Leontief's demand-driven model and Ghosh's supply-driven model, based on the most recent input-output table provided by the Central Bank of Iran for the year 2016. This index serves as the foundation for identifying upstream and downstream sectors within the economy. The findings reveal that the complexity index of production chains is greater than one in three product groups include "basic metals," "construction" and "petroleum and chemical products". This indicates that these sectors generate more extensive production chains and are positioned further from the final consumer market, thereby classifying them as downstream products. Conversely, the "crude oil and natural gas extraction" sector demonstrates the lowest complexity index, categorizing it as an upstream product group within the economy. In light of these results, the most critical policy recommendations include completing production chains by transforming crude oil and natural gas into higher-value chemical and petrochemical products, as well as identifying and addressing the missing links within the agricultural production chain.
تبلیغات
