تحلیل نقاشی گل و مرغ به کار رفته در قلمدان شماره 1393005000045 موجود در موزه ملک، اثر استاد فتح اله شیرازی، بر بستر قلمدان نگاری های دوره قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنر قلمدان سازی بافرهنگ ایران ارتباطی دیرینه دارد. در دوره قاجار این هنر به اوج خود رسیده است و صورتگران این فن را به اوج کمال رسانیدند، به طوری که بر قلمدان های فلزی که تا پیش ازاین دوران مورداستفاده قرار می گرفت برتری یافت. نقاشی مکتب قاجار سعی دوباره ای بود در ایجاد تعادلی مطلوب میان دو عنصر ناهمگن ایرانی و اروپایی که در نیمه اول قرن سیزدهم هجری به توفیقی دلپذیر اما مختصر دست یافت که این روند بر روی قلمدان نگاری های این دوران بسیار تأثیرگذار بود. فتح اله شیرازی ازجمله برجسته ترین های نقاشی زیر لاکی و قلمدان نگاران دوره قاجار بوده است. مهم ترین نقوشی که در آثار او به چشم می رسد، نقاشی های گل و مرغ و گل وبوته است. او اغلب در قاب بندی های منظره با حواشی گل رز از طرح های دل انگیزی بهره می گرفت. هدف از این پژوهش مطالعه گل و مرغ در نقاشی فتح اله شیرازی است. پرسش های اصلی پژوهش عبارت اند از: تأثیرات نقاشی گل و مرغ در قلمدان فتح اله شیرازی از هنر دوره قاجار چگونه بوده است؟ ویژگی شاخصه های بصری نقش گل و مرغ در قلمدان فتح اله شیرازی چگونه است؟ روش پژوهش حاضر، به صورت تحلیلی-توصیفی است، شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای) است. در انتهای پژوهش نتایج حاصل نشان می دهد که ضمن بررسی قلمدان در دوره قاجار به این قلمدان خاص، نقوش گل و مرغ نقاشی شده اند و نقوش استفاده شده در قلمدان نگاری، دارای ژرف نمایی متأثر از نقاشی اروپایی بوده است اما مکتب فرنگی مآب فتح اله شیرازی متفاوت از دیگر قلمدان نگاران هم عصرش است، قلمدان نگاری او واقع گرایانه و شیوه کارش طبیعت گرا است که این امر بیانگر تمایلش به رئالیسم هم سو با به کارگیری نقوش با علم به معنای عرفانی این عناصر بصری است و نه صرفاً نقوشی در جهت تزئین و نمادگرایی انتزاعی.Analysis of the Gol-o-Morgh (Flower and Bird) Painting Used in a Pen Case No. 1393005000045, Keeping Place in the Malek Museum, Created by Master Fathollah Shirazi, within the context of Qajar Era Pen Case Artistry
The art of pen case-making has long-standing ties with Iranian culture. Qajar era, this craft reached its zenith as artisans elevated it to new heights of perfection, surpassing the previously prevalent use of metallic pen cases. Qajar painting sought to achieve a harmonious balance between the contrasting elements of Iranian and European art. This endeavor, particularly prominent in the first half of the 13th century AH, led to a brief yet remarkable synthesis, significantly influencing pen case decoration of the time. Fathollah Shirazi is among the most prominent lacquer painters and pen case decorators of the Qajar period. The most notable motifs in his works include floral patterns, especially Gol-o-Morgh (flowers and birds). He often utilized captivating designs framed by scenic compositions with borders adorned with roses. This research aims to study the Gol-o-Morgh motif in Fathollah Shirazi’s paintings. The main research questions are: How have the influences of Gol-o-Morgh paintings on Fathollah Shirazi's pen cases shaped the art of the Qajar era? What are the distinctive visual characteristics of Gol-o-Morgh motifs in Fathollah Shirazi's pen cases? The research adopts a qualitative approach and employs an analytical-descriptive method. Data was collected through documentary (library) sources. The analysis of Qajar pen cases reveals that Shirazi’s designs prominently include painted Gol-o Morgh motifs. The designs on these pen cases exhibit depth influenced by European painting styles. However, Shirazi’s hybridized Farangi-Ma'ab (Europeanized) school distinguishes itself from his contemporaries. His pen case decorations are characterized by realism and a naturalistic approach, reflecting his inclination toward realism, aligned with an understanding of the mystical meanings of these visual elements rather than mere ornamental abstraction or symbolic representation.
تبلیغات
