بررسی وجوه اشتراک و اختلاف تقریرهای ابن سینا و علامه طباطبایی از برهان صدیقین
آرشیو
چکیده
پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: «تقریر ابن سینا و علامه طباطبایی از برهان صدیقین چیست و چه اشتراک ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟» هدف از بررسی این مسئله، آگاهی عمیق تر نسبت به جایگاه و ارزش یکی از مهم ترین براهین اثبات خدا در فلسفه اسلامی است. در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیلی - عقلی، ابتدا تلاش شده با بررسی آثار ابن سینا، گزارشی از تقریر او از برهان صدیقین ارائه گردد. سپس تقریر علامه طباطبایی از این برهان ارائه شده است. با مقایسه میان این دو تقریر، وجوه اشتراک و اختلاف آنها مطرح گردیده و در پایان، یافته های پژوهش در قالب نتیجه گیری ارائه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، سه وجه اشتراک میان دو تقریر فوق وجود دارد: لمی بودن هر دو تقریر، بی نیازی هر دو تقریر از ابطال دور و تسلسل، و اثبات صفات واجب الوجود علاوه بر اثبات وجود او. از سوی دیگر، چهار وجه اختلاف میان دو تقریر مذکور وجود دارد: در تقریر ابن سینا، از اصل وجود استفاده شده است، درحالی که در تقریر علامه طباطبایی از اصل واقعیت؛ تقریر ابن سینا تنها قادر به اثبات ضرورت ذاتی واجب الوجود است، ولی تقریر علامه طباطبایی، ضرورت ازلی واجب الوجود بالذات را نیز اثبات می کند؛ ابن سینا در تقریر خود از مقدمات متعددی استفاده کرده است، ولی علامه طباطبایی در تقریر خود با استفاده از کم ترین مقدمات، مطلوب را اثبات کرده است.Examining the similarities and differences between Ibn Sina's and Allameh Tabatabai's interpretations of Sediqin's argument
The main question of this research is: "What is Ibn Sina's and Allameh Tabatabayi's report on Siddiquin's argument and what are their commonalities and differences with each other?" The purpose of examining this issue is to gain a deeper awareness of the position and value of one of the most important proofs of God in Islamic philosophy. In this article, using the analytical-rational method, an attempt has been made to present a report of Avicenna's speech from Burhan (Argument) Siddiqin by examining his works. Then Allameh Tabatabayi's speech about this argument is presented. By comparing these two speeches, their commonalities and differences are discussed, and at the end, the findings of the research are presented in the form of conclusions. Based on the results obtained from this research, there are three aspects in common between the above two speeches: “demonstration through the cause” (being Lemmi) of both speeches, the absence of the need for both speeches to negate logical turn and sequence, and proving the attributes of Wajib al-Wujud in addition to proving his existence. On the other hand, there are four differences between the two mentioned speeches: in Ibn Sina's speech, the principle of existence is used, while in Allameh Tabatabayi's speech, the principle of reality is used; Ibn Sina's speech is only capable of proving the inherent necessity of wajib al-wujud, but Allameh Tabatabayi's speech also proves the eternal necessity of inherent wajib-ul-wujud. Ibn Sina has used many preliminaries in his speech, but Allameh Tabatabayi has proved the ideal by using the fewest preliminaries in his speech.
تبلیغات
