واکاوی عناصر برنامه درسی تربیت عقلانی بر اساس تفسیر تسنیم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف پژوهش واکاوی عناصر برنامه درسی تربیت عقلانی بر اساس تفسیر ترتیبی قرآن کریم (تسنیم) اثر استاد عبدالله جوادی آملی است. در این راستا براساس فلسفه حاکم بر نظام تعلیم و تربیت و تعاریف عناصر برنامه ی درسی، هفت عنصر هدف، محتوا، فعالیت های یادگیری، معلم، متربی، محیط و ارزشیابی به عنوان مؤلفه های اساسی در برنامه ریزی درسی انتخاب شدند. سپس آیات دارای کلیدواژه مرتبط با عقل احصا و با کمک تفسیر ترتیبی تسنیم با روش تحلیل مضمون مورد بررسی و43 مضمون استخراج شد. سپس با روش استنتاجی به شیوه ضرورت عقلی ویژگی عناصر برنامه درسی طبقه بندی شد. نتایج پژوهش براساس تعاریف عناصر برنامه ی درسی حاکی از آن است که مهم ترین ویژگی عنصر هدف در برنامه درسی تربیت عقلانی قرب الی الله، دینداری و خوف عقلی از خدا داشتن است. مهم ترین ویژگی عنصر محتوا عبارت است از: توحیدمحوری، گستره معرفت وجود، پژوهش محوری، کسب ثواب، محبت و غضب برخواسته از عقل و عبرت آموزی. در مقوله فعالیت های یادگیری مهم ترین ویژگی عبارت از نگاه فراگیر، حرکت آهسته و پیوسته است. ویژگی معلم دراین برنامه عبارت است از: فراخنای نگرش، شناخت مخاطب، قهر مهرآگین. در بعد متربی مهم ترین ویژگی عبارت است از: اجتناب از حمیت جاهلانه، اقامه عدالت در جامعه، شکیبایی و واگذاری امور به خدا، مورد اعتماد و درستکار، بازایستادن از زشتی ها، پای پیمان ماندن، سِرپوشی، خویشتنداری، شناسایی بدخواهان، در همه حال به یاد خدا بودنبیان حکیمانه و حکمت بیانی، چشم پوشی کریمانه، انفاق، وحدت کلمه، قدردان، ارتقای تاب آوری، شریعتمداری، رفتار به جا، توبه، بدی دیگران را با خوبی پاسخ دادن، معرفت نفس و ثبات شخصیت. در مقوله محیط یادگیری برنامه درسی تربیت عقلانی مهم ترین ویژگی ها عبارت است از: حفظ حرمت ها، اجتناب از جلوه گری، در مسیر راستی و ویژگی های ارزشیابی عبارتند از: همراهی علم و عمل، خلوص و سرشار از حضور.Analysis of Rational Education Curriculum Elements: based on Tasnim interpretation
IntroductionThe current research analyzes curriculum elements based on the sequential interpretation of Tasnim from the Holy Quran by Abdullah Javadi Amoli. MethodBased on the philosophy that governs the education system and the definitions of the curriculum elements, seven elements of purpose, content, learning activities, teacher, learner, environment, and evaluation were selected as the basic components in lesson planning. Then, the verses with keywords related to wisdom and with the help of sequential interpretation of Tasnim were examined with the thematic analysis method and 43 themes were extracted. The method of intellectual necessity was classified as a feature of the curriculum elements. ResultsThe results of the research, based on the definitions of curriculum elements, indicate that the most important characteristic of the goals element in a curriculum aimed at intellectual education is attaining closeness to Allah (Qurb ilallah), religiosity, and rational fear of Allah. The key features of the content element are as follows: the centrality of monotheism (Tawhid), the breadth of existential knowledge, research-oriented learning, the pursuit of reward, love and wrath stemming from reason, and learning through admonition. Regarding-learning activities, the most significant characteristics include a comprehensive perspective and steady, gradual progress. The role of the teacher in this curriculum is defined by a broad outlook, knowing the audience, and displaying compassionate discipline. As for the learner, the most essential traits include: avoiding ignorant enthusiasm, establishing justice in society, patience and reliance on Allah, trustworthiness, integrity, abstaining from wrongdoing, keeping one’s promises, discretion, self-restraint, identifying ill-wishers, constant remembrance of Allah, speaking with wisdom, forgiveness, charitable giving, unity, gratitude, resilience, adherence to Shariah, appropriate conduct, repentance, responding to evil with good, knowledge of the self, and steadfastness of character. In terms of the learning environment, the key aspects of an intellectual education curriculum include: maintaining respect, avoiding ostentation, and staying on the path of truth. Finally, the characteristics of assessment are defined by the union of knowledge and action, sincerity, and a presence filled with awareness. DiscussionRational education in this research is creating a systematic platform based on revelation for the growth of intellect in the direction of understanding the truth of things taking steps towards perfection and finally getting closer to God Almighty.
تبلیغات
