ویژگیهای امام و جایگاه امامت و اهل بیت در قرآن؛ مقایسه دیدگاه مفسران شیعه و اباضیه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نصب و تعیین امام از طرف خداوند، عصمت و دیگر فضائل اهل بیت(ع) از اساسی ترین آموزه ها و مفاهیم قرآنی است که در معارف امامیه جایگاه والا دارد، اما دیگر فرق و مذاهب اسلامی از جمله اباضیان با وجود اذعان به فضائل بی نظیر اهل بیت(ع) و حرمت نهادن به خاندان رسالت، در بیان مبانی و منصوص بودن امام، تعریف عصمت و دیگر فضائل و تعیین مصادیق اهل بیت، دیدگاههایی متفاوت دارند در این مقاله تلاش شده تا با مراجعه به تفاسیر شیعه و اباضیه، مشخص شود ائمه و اهل بیت چه کسانی هستند؟ جایگاه و مرتبت امامت و مصادیق آن بر اساس آیات کجاست؟ اشتراکات و تفاوتهای دیدگاه امامیه و اباضیه در این خصوص چه مواردی است؟ بررسی های به عمل آمده، نشان داد که اباضیان در مسئله نصب امام و اعتقاد به عصمت با شیعیان اختلاف دارند، اما با اندک تفاوتهایی به دیگر فضائل ائمه و اهل بیت اعتقاد دارند. این دستاورد در نتیجه بررسی تفسیر آیات اولی الامر، ولایت، امامت، مودت، تبلیغ، اکمال و تطهیر به دست آمده است. این پژوهش، بر اساس روش تحلیلی و با مراجعه به منابع اصلی تفسیری دو مذهب و تطبیق آنها با هم انجام شده است.