تدوین سناریوهای مؤثر بر گذار از بحران آب در استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: آینده پژوهی نحوه مواجه و آمادگی در برابر حالت های مختلف وقوع یک رخداد در آینده است. نگاه به آینده و ترسیم چشم انداز بحران و چالش های کم آبی و بی آبی در استان آذربایجان غربی ازجمله چالش های پیش روی مدیران، برنامه ریزان و مسئولان اجرایی و مدیریتی استان است. با توجه به پیچیدگی و ابهام حالت های مختلف آینده، مطالعات آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک برای جلوگیری از بحران آب و ایجاد مشکلات و منازعات ضروری به نظر می رسد؛ چراکه طیف گسترده ای از آینده های محتمل را پیش روی خود دارد.روش بررسی: هدف اصلی پژوهش آینده پژوهی و سناریونویسی عوامل و چالش های اصلی و کلیدی مؤثر بر بحران آب در استان آذربایجان غربی است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است که مبتنی بر اسناد کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) تدوین شده است؛ که با توجه به مطالعات پایه ای و موجود در زمینه بحران آب در دو بخش تولید- تأمین آب و عرضه و تقاضای آب طبقه بندی، تدوین و تهیه شده است. در این پژوهش از نرم افزارها -GIS-MIC MAC-SENARIO WIZARD-EXCEL استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تائید شد استفاده شده است. همچنین جامعه آماری پژوهش کارشناسان، متخصصان و خبرگان حوزه آب استان آذربایجان غربی و نمونه آماری آن 15 تن از خبرگان و کارشناسان حوزه مذکور می باشد. داده ها با استفاده نرم افزار MIC MAC تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها و نتیجه گیری: که مشخص شد نه شاخص (وضعیت دما در سطح استان، وضعیت مدیریت رواناب ها و آب های سطحی استان- وضعیت حفظ تالاب ها، آبگیرها و دریاچه ها در استان، وضعیت برداشت و بهره برداری از آب چاه های دارای پروانه و مجوز در استان، میزان آب های ورودی به استان از کشورهای هم جوار، وضعیت احقاق حقابه آب های مرزی استان از طریق دیپلماسی آب، میزان وابستگی استان های هم جوار به محصولات تولیدی استان به ویژه کشاورزی، وضعیت برنامه های آموزش و ترویج در بین بهره برداران کشاورز استان، میزان تغییر کاربری اراضی به کشاورزی آبی در استان) اثرگذار می باشد. هم چنین در تحلیل وضعیت های احتمالی پیش روی استان دو سناریو به عنوان سناریوهای قوی با سازگاری بالا به دست آمد.Compilation of effective scenarios on the transition from water crisis in West Azarbaijan province with Spatial Planning Approach
Background and Aim: Future research is the way to face and prepare for different situations of occurrence of an event in the future. Looking to the future and drawing the perspective of the crisis and challenges of water scarcity in West Azarbaijan province are among the challenges facing managers, planners and executive and managerial officials of the province. Considering the complexity and ambiguity of different future states, future research studies in strategic planning are necessary to prevent water crisis and create problems and conflicts. It seems; Because it has a wide range of possible futures in front of it.Methods: The main goal of the research is future research and scenario writing of the main and key factors and challenges affecting the water crisis in West Azarbaijan province. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature, which is based on library and field documents (questionnaire). which has been classified, compiled and prepared according to the basic and existing studies in the field of water crisis in the two sectors of production-water supply and water supply and demand. In this research, GIS-MIC MAC-SENARIO WIZARD-EXCEL software were used. A researcher-made questionnaire was used to collect data, the validity and reliability of which was confirmed. Also, the statistical population of the research is the experts, specialists and experts of the water domain of West Azarbaijan province and its statistical sample is 15 of the experts and experts of the said domain. Data were analyzed using MIC MAC software.Findings and Conclusion: It was determined that nine indicators (the state of temperature in the province, the state of management of runoff and surface water in the province, the state of preservation of wetlands, reservoirs and lakes in the province, the state of harvesting and exploitation of water from wells with Permits and permits in the province, the amount of water entering the province from neighboring countries, the status of entitlement to border waters of the province through water diplomacy, The degree of dependence of the neighboring provinces on the production products of the province, especially agriculture, the status of training and extension programs among the farmers of the province, the rate of land use change to irrigated agriculture in the province) are effective. Also, in the analysis of possible situations facing the province, two scenarios were obtained as strong scenarios with high compatibility.
تبلیغات
