قوانین و مقررات تأثیرگذار بر ماندگاری بناهای معماری و فضاهای شهری دوران قاجار از ابتدا تا مشروطیت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش های انجام شده در آثار تاریخ معماری و شهرسازی ایران در حوزه مطالعات معماری و شهرسازی، با کنکاش در کالبد این آثار بیشتر عجین بوده است. در این میان عوامل اجتماعی، ساختارهای فرهنگی، مذهبی و عرفی و نظر استادکار، معمار و یا حتی شاه و درباریان در قالب مقررات، برخلاف اثر غیرقابل انکار آن، مورد غفلت واقع شده اند. به نظر می رسد معماری ایران در ارتباط با ماندگاری و طولانی بودن عمر مفید بنا اصولی داشته که معماران بر اساس آن عمل می کرده اند. خلق آثار معماری مطلوب و باکیفیت که ظرفیت ماندگاری و سازگاری با زندگی و گذر زمان را داشته باشند، از دیرباز در پهنه ایران اتفاق افتاده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که مقررات مرتبط با معماری در دوران قاجار تا مشروطه بر مانایی و افزایش طول عمر و کیفیت آثار دخیل بوده یا در جهت کاهش آن گام برداشته است؟ این مطالعه در بستر بخشی از تاریخ، از زمان حکمرانی پادشاهان قاجار تا ظهور مشروطیت انجام گرفته است. در این دوران با ظهور نهادهایی، مثل بلدیه و اداره احتسابیه مقررات از نقش پررنگ تری نسبت به گذشته برخوردارند. در این مقاله، از داده هایی که در طی فرآیند پژوهش به صورت نظام مند گردآوری و تحلیل شده، استفاده کرده ایم. بر اساس این روش، ابتدا کدگذاری باز تا مرحله اشباع نظری صورت می پذیرد و پس از آن دسته بندی و تجزیه وتحلیل کدها تا مرحله کدهای گزینشی انجام می شود. هدف از تدوین این نوشتار ابتدا خوانش اسناد متعلق به دوره مذکور و استخراج مقررات موجود در آن زمان و سپس سنجش تأثیر آن در افزایش یا کاهش عمر مفید آثار معماری است. ازاین رو، ابتدا مقررات مرتبط با ساخته های معماری یا فضاهای شهری دوران قاجار تا مشروطه جمع بندی و سپس رابطه این عوامل و عمر مفید ابنیه بررسی می شود. با توجه به ماهیت دوره قاجار و ظهور عواملی که کاهنده طول عمر و کیفیت معماری بوده اند، گونه بندی در دو دسته کلی افزایش و کاهش ماندگاری تفکیک شده است.Laws and regulations affecting the durability of buildings and urban spaces of the Qajar era from the beginning to constitutionalism
The researches carried out in the relics of the history of architecture and urban planning of Iran in the field of architectural studies and urban planning have been more closely related to the body of these relics. In the meantime, social factors, cultural, religious and customary structures and the opinion of the master craftsman, architect or even the king and the courtiers have been neglected in the form of regulations, despite their undeniable effect. It seems that Iran's architecture has principles based on which architects have acted in relation to durability and long useful life of buildings. The creation of desirable and high-quality architectural works that have the capacity to last and adapt to life and the passage of time has been happening in Iran for a long time. This article seeks to answer the question of whether the regulations related to architecture during the Qajar era until the constitution were involved in increasing the lifespan and quality of the relics, or did they take steps to reduce it? This study has been carried out in the context of a part of history, from the time of the rule of the Qajar kings to the emergence of constitutionalism. In this era, with the emergence of the first forms of urban organization, regulations play a more prominent role than in the past. In this article, the data collected and analyzed systematically during the research process have been used. Based on this method, first open coding is done up to the stage of theoretical saturation, and then classification and analysis of the codes is done up to the stage of selective codes. The purpose of compiling this article is to first read the documents belonging to the mentioned period and extract the existing regulations at that time and then measure its effect on increasing or decreasing the useful life of architectural relics. Therefore, firstly, the regulations related to architectural constructions or urban spaces from the Qajar era to the Constitution have been summarized and then the relationship between these factors and the useful life of the building has been investigated. According to the nature of the Qajar period and the emergence of factors that reduced the lifespan and quality of architecture, the classification has been separated into two general categories: increase and decrease in durability.
تبلیغات
