برنامه ریزی مدیریت بحران زلزله در بافت های تاریخی با رویکرد توانمندسازی (مورد مطالعه: بافت تاریخی کاشان) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با توجه به آسیب پذیری بالای بافت های تاریخی در هنگام وقوع زلزله و بررسی تجربه های پیشین، شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی بافت های تاریخی در برابر زلزله ازجمله مباحث مهم در فرآیند مدیریت بحران است که تحقق آن براساس مبانی توانمندسازی پیش از وقوع حادثه، از بروز و یا گسترش بحران های ثانویه ممانعت می کند. در بافت های تاریخی با توجه به قدمت ابنیه و نداشتن تدابیر لازم برای استحکام بخشی مناسب، وقوع زلزله باعث تخریب چشمگیر و میزان تلفات شدید انسانی و بی خانمانی وسیع ساکنان آنها خواهد شد. برای حل این مشکل نیاز است تا با تمرکز بیشتر بر این گونه از محدوده ها، به واکاوی این موضوع که نقش بسیار مهمی در آماده سازی جامعه و پیشگیری از فاجعه در ابعاد مختلف و نیز در فرآیند بازتوانی جامعه و بازسازی منطقه ی آسیب دیده دارد، پرداخته شود. روش انجام این پژوهش بر پایه اصول کیفی است. در این پژوهش با تمرکز بر بافت تاریخی کاشان به عنوان یکی از کانون های مهم وقوع زلزله؛ در چند مرحله به صورت گام به گام و به هم پیوسته، به موضوع مورد نظر در بخش های مختلف پرداخته شد. سپس جهت گردآوری معیارها از روش مصاحبه؛ تعیین جامعه هدف و نمونه گیری صحیح از روش تصمیم گیری چندمعیاره و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP و در نهایت آزمون و طرح پرسشنامه خبره جهت مقایسه زوجی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد پیش از وقوع زلزله در بافت های تاریخی می توان با توجه به شرایط حاکم بر این مناطق، با برنامه ریزی صحیح پاسخی مناسب برای شرایط بحرانی پیش بینی کرد. در همین راستا نیاز است تا مبانی و رویکردهای توانمندسازی در برنامه مدیریت بحران در بافت های تاریخی از طریق شناسایی، تحلیل و ارزیابی عوامل مؤثر در حوزه های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی و در نهایت ارائه راهکار مناسب ارائه شود.Earthquake crisis management planning in historical contexts with the approach of empowerment and identification of factors affecting it (case example: Kashan historical context)
Due to the high vulnerability of historical tissues during an earthquake and reviewing the experiences of previous earthquakes, identifying the factors affecting the empowerment of this type of tissue against earthquakes is one of the important topics in the crisis management process. Its realization based on the principles of pre-accident empowerment can prevent the occurrence or spread of secondary crises. In historical contexts, due to the long life of buildings and the lack of necessary measures for proper strengthening, the occurrence of earthquakes will cause significant damage and the rate of severe losses and widespread homelessness of their residents. To this end, it is necessary to focus more on these types of areas, Investigate the fact that it has a very important role in preparing the community and preventing disaster in various dimensions, as well as in the process of community rehabilitation and reconstruction of the affected area. The method of this qualitative research is based on description and test with AHP analysis. In this research, the historical context of Kashan as one of the important centers of earthquakes has been discussed. In several stages, step by step and interconnected, the what, why and how of the subject is examined in different sections.Then, in order to collect criteria from the interview method; To determine the target population and correct sampling, multi-criteria decision-making method and AHP hierarchical analysis process and finally an expert questionnaire for pairwise comparison were used. The results show that prior to the occurrence of earthquakes in historical contexts, according to the prevailing conditions in these areas, with proper planning, an appropriate response to the critical conditions can be predicted. In this regard, it is necessary to provide the principles and approaches of empowerment in the crisis management program in historical contexts by identifying, then analyzing and evaluating the effective factors in the physical, social and economic fields and finally providing an appropriate solution.
تبلیغات
