بازخوانی مفهوم لذت معماری با رجوع به فضای آموزش معماری (نمونه موردی: لذت معماری در دانشکده هنر و معماری یزد (خانه رسولیان)) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

فرض بر این است که با ارتباط مؤثر دانشجو با فضا و حضور کیفیت های معماری، شرایط برای یادگیری معماری از طریق تعامل با محیط فراهم می شود. شاخص ترین کیفیت محیطی، کیفیت زیبایی شناسی است. در برنامه آموزش معماری، فراگیر در نتیجه تقابل حسی با محیط در یک فرآیند ادراکی با تجربه ای زیبایی شناسانه آشنا می گردد که لذت زیبایی شناسی و لذت معماری را به همراه دارد. تحقیق حاضر به موضوع «لذت معماری» در محیط آموزش معماری می پردازد. از این لحاظ به یکی از موارد با اهمیت و بدیع در عرصه آموزش معماری نگاهی نو دارد. اما مسئله تحقیق عبارت است از اینکه اگر لذت را یکی از مشخصه های اصلی زیبایی شناسی معماری بدانیم، چه نمودی از آن را در فضاهای آموزش معماری، می توان مشاهده کرد؟ در راستای نیل به هدف و پاسخ گویی به مسئله تحقیق، مفهوم لذت معماری در دانشکده معماری یزد مورد بررسی قرار گرفت. این دانشکده در خانه رسولیان، متعلق به دوره قاجار، دائر گردیده است. این پژوهش در دو مرحله کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در گام نخست، بررسی متون مرتبط با ادبیات موضوع انجام پذیرفت تا دیدگاه کلی در مورد مفهوم «لذت معماری» به دست آید و با تلخیص مبانی نظری گردآوری شده به روش استدلال منطقی، ویژگی هایی برای بروز لذت معماری تبیین شد. در گام بعدی به واسطه مطالعات میدانی و ثبت شواهد تجربی گردآوری شده و رجوع به ادبیات موضوع، چگونگی بروز لذت معماری در دانشکده هنر و معماری یزد در قالب جداول بیان گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که لذت معماری در این دانشکده که در خانه سنتی رسولیان واقع شده، در قالب لذت فیزیکی، لذت روان شناسی، لذت اجتماعی و لذت ایدئولوژیک نمود پیدا کرده است.اهداف پژوهش:تبیین لذت معماری و جایگاه آن در آموزش معماری.بررسی وجود یا فقدان لذت معماری در محیط آموزش معماری.سؤالات پژوهش: لذت معماری چیست و با کدام یک از مراتب لذت مرتبط است؟در خانه های سنتی که به دانشکده معماری تغییر کاربری داده اند، چه مؤلفه هایی از لذت معماری را می توان یافت؟