واکاوی تطبیقی مفهوم زندگی روزمره شهری در آراء هانری لوفور، پیربوردیو و میشل دوسرتو
آرشیو
چکیده
امروزه شناخت ماهیت زندگی روزمره، علاوه بر نقطه ورود شهرپژوهی انتقادی، مدخل فهم و ادراک ماهیت پیچیده فضاهای عمومی شهری نیز محسوب می گردد، چراکه صاحبان قدرت در فرایند انباشت سرمایه، هوشیارانه آرایش فضایی سازمان یافته ای را در شهرها با گسترش فرهنگ توده ای بر زندگی روزمره ساکنان اعمال می کنند. ازاین رو امروزه در حوزه نظری شهرسازی، شناخت مفهوم زندگی روزمره و مطالعه پیچیدگی های آن از زوایای فلسفی و جامعه شناسی در دستور کار متفکران اجتماعی و شهری قرار دارد. نوآوری و هدف این پژوهش، واکاوی تطبیقی ماهیت، فرایند و نقش زندگی روزمره در شکل بندی اجتماعی فضاهای شهری از دیدگاه سه اندیشمند هانری لوفور، پیر بوردیو و میشل دوسرتو و تدقیق وجوه تشابه و افتراق آن ها می باشد. روش مطالعه، مرور نظام مند منابع مرتبط بوده و یافته های تحقیق نیز مبتنی بر تحلیل و توصیف روشمند متون، تدوین شده است. مطالعات نشان می دهد هر سه متفکر بر این باورند که کنترل بر سازمان فضایی و آمریت بر استفاده از فضا به ابزار حیاتی برای بازتولید مناسبات قدرت اجتماعی تبدیل شده و نظم موجود در فضاهای شهری توسط قدرت های مسلط اعمال می گردد. لوفور با طرح نظریه تولید اجتماعی فضا و تمرکز بر ماهیت و ارزش زندگی روزمره، فضامندشدن فزاینده روابط اجتماعی در شهرها را صورت بندی کرده و با پیوند اقتصاد و انباشت سود طبقات مسلط به تجارب زندگی فردی، عمل فضایی زندگی اجتماعی را رمزگشایی نموده است و با استفاده از ظرفیت های زندگی روزمره در انتشار آگاهی، عمل مقاومت شهروندان در مصرف و بازپس گیری فضا را روشی جهت تغییر و اصلاح دانسته و درعین حال زندگی روزمره را واجد لحظه رهایی و ممکن شدن امر محال نیز معرفی می کند. بوردیو با طرح مفهوم عادت واره و میدان، فرایند شکل گیری ارزش ها در زندگی روزمره را از طریق درونی سازی ساختار ارزشی قدرت های مسلط ، تحلیل کرده و نشان می دهد که شهروندان در هر میدان منطبق با ارزش های حاکم بر آن، رفتار نموده و آگاهانه متناسب با زمان و سرمایه های در اختیار، از فضا جهت منافع خود استفاده می کنند. دوسرتو نسبت به دو متفکر دیگر به فرهنگ توده ای خوش بین تر بوده و آن را در چارچوب اِعمال استراتژی های صاحبان قدرت در فضا، تحلیل می نماید و هم زمان مقاومت شهروندان را به صورت تاکتیک های خلاقانه در زمان مناسب و بدون خارج شدن از نظم مسلط، به جهت استفاده از فضاهای شهری مطابق با نیاز خود، توضیح می دهد.Comparative Analysis of the Concept of Everyday Urban life in the View of Henri Lefebvre, Pierre Bourdieu and Michel De Certeao
Today, in addition to being the entry point of critical urban studies, understanding the nature of everyday life, is also considered as an entry point for understanding the complex nature of urban public spaces because those in power, in the process of capital accumulation, consciously apply an organized spatial arrangement in cities by expanding mass culture on the everyday life of residents. Therefore, today, in the theoretical field of urban planning, understanding the concept of everyday life and studying its complexities from philosophical and sociological aspects is within the framework of social and urban thinkers. The innovation and purpose of this research is the comparative analysis of the nature, process and role of everyday life in the social formation of urban spaces from the perspective of three thinkers, Henri Lefebvre, Pierre Bourdieu and Michel Dosserto, and the focus on their similarities and differences. The study method is a systematic review of related sources and the research findings are based on the methodical analysis and description of the texts. Studies show that all three thinkers believe that the control over the spatial organization and command over the use of space has become a vital tool for reproducing social power relations and the existing discipline in urban spaces is applied by dominant powers. By proposing the theory of social production of space and focusing on the nature and value of everyday life, Lefebvre formulated the increasing spatialization of social relations in cities, and he deciphered the spatial practice of social life by linking the economy and the accumulation of profits of the dominant classes to individual life experiences. By using the capacities of everyday life in spreading awareness, he considers the act of citizens’ resistance in consumption and reclaiming space as a method for change and reform, and at the same time, he also introduces everyday life as a moment of liberation and making the impossible possible. By proposing the concept of habitus and field, Bourdieu analyzed the process of formation of values in everyday life through the internalization of the value structure of the dominant powers, and showed that citizens in each field behaved in accordance with the ruling values, and they use the space for their own interests consciously according to the time and capital they own. Compared to the other two thinkers, Doserto is more optimistic about mass culture and analyzes it in the framework of applying the strategies of those in power in the space, and at the same time, he explains the citizens’ resistance in the form of creative tactics at the right time and without leaving the dominant order, in order to use urban spaces according to his needs.
تبلیغات
