رویکرد و موضع گیری مورخان هنگامه انقراض در قبال سقوط صفویه و حاکمیت نادر
آرشیو
چکیده
در زمان انقراض صفویه، مورخانی مانند حزین لاهیجی، میرزا محمدخلیل مرعشی، میرزا سلطان هاشم و ابوالحسن قزوینی آثاری خلق کردند که تأکید آنها بر خاتمه صفویه، تسلط افاغنه، ظهور نادر و مسائل مرتبط با هوداران صفوی بوده است. وجه اشتراک این مورخان گذشته از مقارنه زمانی و مهاجرت به هند، صفویه دوستی و مخالفت با افاغنه و نادر و برجسته سازی و حتی جریان سازی هواداری از صفویه است. مورخان مذکور اغلب به صورت گزینشی سخنانی را در ناخرسندی از سقوط صفویه و پیامد آن مطرح ساخته اند، با این حال پاره ای از مطالب آنها درخصوص هنگامه انقراض و تبعات ناشی از آن با واقعیات موجود متفاوت است. این پژوهش درصدد پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که مطالب و ادعاهای این مورخان، مانند حضور و وجود جریان قوی صفویه دوستی، اخباری پرنقش از شاه طهماسب دوم، گزارش هایی از فروکاهی موقعیت نادر و سایر دلایل تا چه حد با واقعیات مطابقت دارد؟ این پژوهش براساس روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی-تحلیلی توأم با نقد و مقایسه صورت گرفته است. بررسی ها حاکی از آن است که این مورخان با چشم پوشی از واقعیت ها، اغلب آرزوی مطلوب خود را بیان کرده اند، هرچند درباره آن نیز به دلیل نگرش های مختلف با یکدیگر اختلافاتی دارند. دراین میان، مرعشی و میرزا سلطان هاشم بر حضور ملموس جریان مرعشیان تأکید دارند. قزوینی بر اهمیت شاهزادگان دیگر مدعیِ انتساب به صفویه اصرار دارد و حزین لاهیجی بر نقش خود پای می فشارد.متن
The approach and attitude of historians at the time of extinction towards the fall of the Safavid dynasty and Nader's rule
At the time of the extinction of the Safavid dynasty, historians such as Hazin Lahiji, Mirza Mohammad Khalil Marashi, Mirza Sultan Hashem and Abul Hassan Qazvini wrote works that were about the end of the Safavid dynasty, the domination of Afaghaneh, the rise of Nader Shah and the Safavid leaders. These historians were also contemporaries and migrated to India. Intellectually, they are Safavid and opposed to Afaghaneh and Nader and are supporters of Safavid. These historians have often selectively expressed their displeasure with the fall of the Safavid dynasty and its results, however, some of their content regarding the time of extinction and its consequences are different from the existing facts. This research seeks to answer the basic question that the content and claims of these historians, such as the presence and existence of a strong current of Safavidism, prominent news about Shah Tahmasb II, reports of the decline of Nader's status and other reasons, to what extent are in accordance with the facts? This research is based on the library method and with a descriptive-analytical approach combined with criticism and comparison. Studies show that these historians have often expressed their wish by ignoring the facts, although they have differences with each other due to their different attitudes. Meanwhile, Marashi and Mirza Sultan Hashem emphasize the tangible presence of the Marashi movement. Qazvini insists on the importance of other princes claiming to belong to the Safavid dynasty, and Hazin Lahiji insists on his own role.
تبلیغات
