بررسی عوامل مؤثر در به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک با تأکید بر متغیرهای اقتضایی و کنترلی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: حسابداران مدیریت از طریق ارائه اطلاعات مهم و استراتژیک، می توانند در تصمیم گیری های مدیریتی نقش بسزایی داشته باشند. تکنیک های حسابداری مدیریت، از جمله ابزارهای مهم برای تحقق این هدف مهم است. طراحی و اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت، به شدت از فرهنگ سازمانی، توانایی حسابداران مدیریت در برقراری تعامل سازنده با دیگران و استقرار یک سیستم اطلاعاتی کارآمد تأثیر می پذیرد. در این پژوهش اثرهای چهار متغیر اقتضایی (مهارت های نرم، سیستم های اطلاعاتی، فرهنگ مبتنی بر نوآوری و فرهنگ نتیجه گرا) و چهار متغیر کنترلی (اندازه مؤسسه، رقابت، ابهام های محیطی ادراک شده و تنوع محصول) بر به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک، در قالب یک مدل جامع بررسی شده است. روش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. داده های پژوهش حاضر از طریق پرسش نامه مبتنی بر مقیاس لیکرت پنج گزینه ای گردآوری شد. پرسش نامه پژوهش مشتمل بر دو بخش بود. در بخش اول، سؤال های جمعیت شناختی و در بخش دوم، سؤال های مربوط به سازه های پژوهش مطرح شده بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، حسابداران شاغل به کار در شرکت های تولیدی ایرانی در نظر گرفته شد. حجم نمونه ۱۷۳ حسابدار بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای اس پی اس اس نسخه ۲۶ و آموس نسخه ۲۴ انجام شد. یافته ها: بنابر یافته های پژوهش، از بین متغیرهای اقتضایی مهارت های نرم، متغیرهای فرهنگ نتیجه گرا و سیستم های اطلاعاتی بر به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک اثرگذار بودند. همچنین فرهنگ های مبتنی بر نوآوری و نتیجه گرا، بر رابطه بین مهارت های نرم و به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک اثر تعدیلی نداشتند؛ اما در مقابل، اثر تعدیلی سیستم های اطلاعاتی بر این رابطه تأیید شد. یافته ها نشان داد که مهارت های نرم حسابداران مدیریت، بر رابطه بین فرهنگ مبتنی بر نوآوری و اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک، اثر میانجی دارد؛ به این معنا که فرهنگ مبتنی بر نوآوری، بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک تأثیر مستقیم ندارد؛ اما از طریق مهارت های نرم حسابداران، روی مدیریت اثر غیرمستقیم می گذارد. به علاوه، تأثیر فرهنگ نتیجه گرا بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک، مستقیم و مثبت بود. هرچند تأثیر فرهنگ نتیجه گرا بر مهارت های نرم حسابداران مدیریت معنادار بود؛ تأثیر غیرمستقیم آن بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک، از طریق تعامل حسابداران مدیریت معنادار نبود. همچنین طبق یافته های پژوهش، از میان متغیرهای کنترلی، فقط اندازه شرکت بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک تأثیر مثبت و معناداری داشت. در مقابل، سه متغیر دیگر (ابهام های محیطی ادراک شده، تنوع محصول و رقابت) بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک تأثیر معناداری نداشتند. در نهایت متغیرهای اقتضایی و کنترلی توانستند ۶۵ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر تلاش کرد تا به سهم خود، در راستای توسعه ادبیات تئوری اقتضایی، در خصوص شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک و نحوه نقش آفرینی حسابداران مدیریت در این زمینه گام بردارد. همچنین این پژوهش از طریق مدنظر قرار دادن روابط پیچیده تر، توانست تصویر بهتری از نحوه اثرگذاری سه متغیر مهارت های نرم حسابداران مدیریت، کیفیت سیستم های اطلاعاتی و فرهنگ سازمانی، بر فرایند اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک ارائه دهد. به علاوه، حسابداران مدیریت، برای نقش آفرینی بهتر در طراحی و اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک، به برقراری تعامل با سایر ذی نفعان نیاز دارند. در مجموع، یافته های این پژوهش می تواند به سازمان ها در اجرای هرچه بهتر تکنیک های تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک کمک کند.Exploring the Factors Influencing the Adoption of Strategic Management Accounting Techniques: A Focus on Contingency and Control Variables
Objective
Management accountants play a crucial role in shaping the strategic direction of organizations by utilizing management accounting techniques, which are essential tools for achieving strategic objectives. The design and implementation of management accounting techniques are strongly influenced by organizational culture, i.e., the ability of management accountants to build strong relationships with others, and the development of efficient information systems. This study investigates the impact of four contingent variables (soft skills, information systems, innovation culture, and outcome culture) alongside four control variables (firm size, competition, perceived environmental uncertainty, and product diversity). The study is grounded in a comprehensive model that outlines how these factors influence the implementation of strategic management accounting techniques.
Methods
This research is classified as applied in nature, and the data collection method employed is a descriptive-survey. The data was collected through a 5-point Likert scale questionnaire. The questionnaire included two parts; the first part included demographic questions, and the second part included questions related to research constructs. The study's population consisted of accountants employed in manufacturing companies. The sample size comprised 173 accountants. To analyze the data, structural equation modeling (SEM) was employed using SPSS version 26 and Smart PLS software version 3.
Results
According to the research findings, soft skills, outcome culture, and information systems (among the contingent variables) affect the implementation of strategic management accounting techniques. Furthermore, innovation culture and outcome culture do not moderate the relationship between soft skills and the implementation of strategic management accounting techniques, whereas information systems do. The findings showed that the soft skills of management accountants mediated the relationship between innovation culture and the implementation of strategic management accounting techniques. This means that innovation culture does not have a direct impact on the implementation of strategic management accounting techniques; however, it has an indirect effect through the soft skills of management accountants. In addition, outcome culture had only a positive direct influence on the implementation of strategic management accounting techniques. Although outcome culture had a significant effect on the soft skills of management accountants, its indirect impact on the implementation of strategic management accounting techniques was not significant through the interaction of soft skills with management accountants. Furthermore, the findings showed that firm size was the only control variable that had a significant positive effect on the implementation of strategic management accounting techniques. Conversely, the other three variables (i.e., competition, perceived environmental uncertainty, and product diversity) had no significant effect on the implementation of strategic management accounting techniques. Finally, contingent and control variables were able to explain 65% of the changes in the dependent variable.
Conclusion
The present study aimed to contribute to the literature on contingency theory by identifying factors that affect the implementation of strategic management accounting techniques and examining the role of management accountants in this process. Furthermore, this research offered insights into how three variables management accountants' soft skills, the quality of information systems, and organizational culture impact the implementation of strategic management accounting techniques by considering more complex relationships. Additionally, management accountants need to interact with other stakeholders to enhance their role in the design and implementation of these techniques. Finally, the findings of this research can contribute to the effective implementation of strategic management accounting techniques.
تبلیغات
