حوزه و مکاتب حدیثی سجستانیان (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
سجستان، ناحیه پهناوری در شرق اسلامی است که در آن راویان و محدثان به فعالیت و تلاش برای اخذ و نشر حدیث و توسعه و تعمیق معارف آن پرداخته و آثار متعددی فراهم آورده اند. این نوشتار ضمن بررسی حوزه حدیثی سجستان، از جهت محدوده زمانی به بررسی تلاش های علمی حدیثی دانشیان آن حوزه، به طور عمده در پنج قرن نخست هجری قمری می پردازد. پژوهش حاضر از رهگذر روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به نتایج زیر تأکید می کند: 1. از جمله مناطقی از ایران که سهم ممتازی در نقل و نگارش حدیث، نشر آثار حدیثی و توسعه و تعمیق معارف آن به ویژه در زمینه حدیث اهل سنت داشته اند؛ حوزه سجستان بوده است؛ 2. بیشتر کوشش های سجستانیان در عرصه أخذ، نقل و نشر حدیث، متوجه جامع نویسی، شرح نگاری، حاشیه نویسی، غریب نویسی، علل نویسی و بازتنظیم تألیفات پیشین و معرفی راویان یا مؤلفان آنان شده است؛ 3. اوج فعالیت حدیثی و محدثان شیعه با حضور نام آورانی چون حریز سجستانی در قرن دوم بوده است و در ارتباط با حدیث اهل تسنن، به ویژه در شهرهای زَرَنج و بُست، در قرن های سوم و چهارم با حضور ابن کرام (۲۵۵ق)، ابوداوود سجستانی (۲۷۵ق)، عبدالله بن ابی داوود (۳۱۶ق)، ابن حبّان بستی (۳۵۴ق) و خطّابی بستی (۳۸۸ق) بیشترین تجمع و فعالیت محدثان صورت گرفته است.Introduction to Sejestan Hadith Circle
Sijistan, a vast region in the eastern Islamic world, served as a center where narrators and hadith scholars engaged extensively in the acquisition, transmission, and dissemination of hadith knowledge. They produced numerous works, significantly contributing to the depth and breadth of Islamic sciences. This study investigates the hadith activity in Sijistan, focusing on the first five centuries AH, with an emphasis on scholarly endeavors in hadith transmission, compilation, and commentary. Using a descriptive-analytical method and library-based sources, the study highlights the following: 1- Sijistan emerged as one of the key regions in Iran contributing significantly to the narration, documentation, dissemination, and scholarly interpretation of hadith, especially within Sunni traditions. 2- Sijistani scholars primarily focused on compiling comprehensive hadith collections, writing commentaries, glossaries, exploring rare linguistic usages (gharib), analyzing causes (‘ilal), re-organizing previous works, and documenting the lives of narrators and authors. 3- The zenith of Shia hadith scholarship in the region occurred during the second century AH with figures such as Hariz Sijistani. In the context of Sunni traditions, the cities of Zarang and Bust became vibrant centers of activity during the third and fourth centuries AH, featuring prominent scholars such as Ibn Karram (d. 255 AH), Abu Dawood Sijistani (d. 275 AH), Abdullah bin Abi Dawood (d. 316 AH), Ibn Hibban Busti (d. 354 AH), and Khattabi Busti (d. 388 AH).
تبلیغات
