مطالعه تطبیقی انتقادی مضامین استدلال های کلامی شیخ صدوق، شیخ مفید و خواجه نصیر طوسی (ره) در اثبات وجود خدا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اثبات وجود خدا، بنیادی ترین بحث از مباحث کلامی است که متکلمان و فلاسفه از دیرزمان در این راستا از هیچ کوششی دریغ نورزیده و دستاورد دیدگاه های خود را در میراث مکتوب درج کرده اند. در این میان ازجمله متکلمان متقدم شیعی که در این زمینه اقدام به ارائه نظر کرده اند می توان به شیخ صدوق، شیخ مفید و خواجه نصیر طوسی (ره) اشاره کرد. این جستار پس از گردآوری دیدگاه های سه متکلم شیعی نامبرده، اقدام به طبقه بندی و تدوین داده ها نموده و سپس به تجزیه وتحلیل دیدگاه ها و بیان نقاط اشتراک و افتراق آن ها پرداخته و در پایان به برخی نکات انتقادی اشاره کرده و به این نتیجه اساسی دست یافته است که اگرچه هر سه متکلم از استدلال های خود به برهان های متعدد، مانند: فطرت، دفع عقاب، نظم، حدوث، حرکت، امکان و وجوب، استناد کرده اند ولی به ترتیب، سهم خواجه نصیر در این زمینه و نیز قوت استدلال بیشتر از شیخ صدوق و شیخ مفید و بهره شیخ مفید بیشتر از شیخ صدوق است؛ اگرچه بیشتر استدلال های آنان توسط متکلمان و فیلسوفان متأخر شیعی، ارتقا یافته است.A comparative and critical study of the themes of theological arguments of Sheikh Sadouq, Sheikh Mufid and Khwaja Nasir Tusi (RA) in proving the existence of God
Proof of God's existence is a core theological question. Theologians and philosophers have long strived to answer it, leaving their achievements in written works. This essay examines the proofs offered by Shiite theologians Shaykh Sadouq, Shaykh Mofid, and Khwaja Nasir al-Tusi (peace be upon them). It employs a library-based data collection method and a descriptive, analytical, and critical approach to analyze these proofs. After collecting their views, the data is classified and compiled. The essay then analyzes the views, explaining their commonalities and differences. Finally, it offers critical points and reaches a key conclusion. While all three theologians base their arguments on numerous proofs (Fitrà, Pay the potential penalty, teleological-arguments, occurrence, Motion, Possibility and Necessity), Khwaja Nasir's contribution and the strength of his arguments are considered to be greater than those of Shaykh Sadouq and Shaykh Mofid, with Shaykh Mofid's contribution surpassing Shaykh Sadouq's. However, most of their arguments have been further developed by later Shiite theologians and philosophers.
تبلیغات
