واکاوی فقهی تأثیر قصد در تحقق عنوان إعانه بر جرم؛ با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی (ره) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در حقوق اسلام، ادله متعددی بر ضرورت قصد در مباشر دلالت دارد و آن را اساسی ترین رکن در تحقق جرم به شمار آورده که بدون آن، انتساب عنوان مجرمانه و استحقاق مجازات با مشکل مواجه می گردد. این ضرورت در تحقق معاونت مورد اختلاف واقع شده و از امام خمینی به عنوان یکی از مخالفین نام برده اند. از آنجا که گستردگی عملیات اجرایی برخی اعمال، دخالت عوامل دیگر را جهت اجرای قصد مباشر ایجاب می کند، لزوم تدقیق در مسئله روشن می گردد؛ چراکه معاون ممکن است تحت تأثیر فریب مباشر یا برای جلوگیری از عملی شدن تهدید و یا با هدف احسان، اقداماتی انجام دهد که علی رغم فقدان قصد، به دلیل انتساب عنوان معاونت، محکوم به مجازات گردد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای صورت گرفته و حاصل آن نشان می دهد که قول موافق با ضرورت قصد أرجح بوده و بررسی نظرات امام نیز علی رغم قول به کفایت علم و تأکید بر نقش عرف در تشخیص معاونت، بیانگر گرایش ایشان به این قول است. درنتیجه، در برخی مصادیق به دلیل فقدان قصد، عنوان معاونت و استحقاق مجازات منتفی خواهد بود.Jurisprudential Analysis of Intention in Realization of Complicity to Crime with an Approach Based on Imam Khomeini’s Views
Various evidences in Islamic law attest to the necessity of intention in aiding and abetting a criminal act considering it as an essential element in committing a crime without which it will be difficult to attribute criminal liability to a person and entitle punishment accordingly. This necessity in realization of abetting a criminal act is a source of disagreement among jurisprudents with Imam Khomeini being one of its opponents. Whereas vastness of executive works in some actions requires involvement of some other factors for realization of perpetrator’s intension, it is necessary to delve into the issue. This is because the abettor under the influence of the perpetrator’s deceit, or to avert threat, or with an intention of doing good may take action to be accused of committing crime in spite of the absence of an intention but due to entitlement as abetting a criminal act. Findings of this paper, developed through a descriptive-analytical method and library documentation, indicate that the rule on existence of an intention for committing a crime is preferable. A review of Imam Khomeini’s Viewpoints, despite sufficiency of evidence and emphasis on the role of common law in determining complicity in crime, shows his tendency to accept such preference. Therefore, in some cases where intention is absent, the title of complicity in crime and entitlement of punishment may be removed.
تبلیغات
