عوامل تأثیرگذار بر اختلاف قیمت بنزین در داخل کشور و فوب خلیج فارس و تأثیر این اختلاف بر شاخص نابرابری ضریب اتکینسون در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قانون هدفمند سازی یارانه ها به عنوان یکی از مهم ترین سیاست های اتخاذ شده در ایران دارای اهداف و همچنین پیامدهایی است که بررسی آن برای رشد و توسعه اقتصادی در کشور ضروری است. هدف از انجام این مطالعه سنجش عوامل تأثیرگذار بر اختلاف قیمت بنزین در داخل کشور و فوب خلیج فارس و همچنین سنجش اثر این اختلاف قیمتی بر شاخص نابرابری ضریب اتکینسون در ایران است. به این منظور از روش خودرگرسیون با وقفه توزیعی و داده های فصلی در دوره زمانی 1381-1401 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که از بین سه متغیر قیمت نسبی بنزین (نسبت قیمت اسمی بنزین به قیمت سایر کالاها و خدمات)، نرخ ارز و مصرف سرانه، دو عامل قیمت نسبی بنزین در داخل کشور و نرخ ارز بیشترین توضیح دهندگی را بر اختلاف قیمتی بنزین در دوره مورد مطالعه بر عهده داشته است. از سوی دیگر مطابق نتایج الگوی پژوهش، افزایش اختلاف قیمت داخلی بنزین و قیمت بنزین در فوب خلیج فارس باعث افزایش شاخص اتکینسون یعنی افزایش نابرابری درآمدی شده است. همچنین افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه نابرابری درآمد در جامعه را کاهش می دهد و افزایش تورم باعث افزایش نابرابری درآمد می شود. در برآورد الگوی پژوهش معناداری تاثیر متغیر دستمزد حقیقی بر نابرابری مشاهده نشد و تاثیر مثبت افزایش مخارج حقیقی دولت بر کاهش نابرابری نیز در دوره مورد مطالعه مورد تایید قرار برآورد الگوی پژوهش معناداری تاثیر متغیر دستمزد حقیقی بر نابرابری مشاهده نشد و تاثیر مثبت افزایش مخارج حقیقی دولت بر کاهش نابرابری نیز در دوره مورد مطالعه مورد تایید قرار نگرفتFactors Affecting the Difference in Gasoline Prices Inside the Country and FOB Persian Gulf and Effect of this Difference on the Inequality Index of Atkinson's Coefficient in Iran
As one of the most important policies adopted in Iran, the Law of Targeting Subsidies has goals and consequences that are essential for economic growth and development in the country. The purpose of this study is to measure the actualization of the price of an important energy carrier, such as gasoline, and also to measure the extent of the disappearance of class differences using a better index such as the Atkinson coefficient. In the upcoming study, the Autoregressive distributed lag method to provide more accurate results from a chapter has been used in the period of 2002-2022. The results show that among the three variables of the relative price of gasoline (the ratio of the nominal price of gasoline to the price of other goods and services), the exchange rate and per capita consumption, the two factors of the relative price of gasoline inside the country and the exchange rate are the most explanatory on the price difference of gasoline. In the FOB of the Persian Gulf, it has increased the Atkinson index, which means an increase in income inequality. While the increase in GDP per capita improves the inequality situation in the society and the increase in inflation worsens the inequality situation. In the estimation of the research model, no significant effect of the real wage variable on inequality was observed, and the positive effect of increasing real government spending on reducing inequality was not confirmed in the study period.Key words: Gasoline Price, Iran, FOB Persian Gulf Gasoline Price, Inequality Index, Atkinson Coefficient, Auto Regression with Distributed Lag (ARDL).JEL Classification: E54, Q32, E58
تبلیغات
