تحلیل اسنادی تنظیم گری در صنعت نفت و گاز ایران: چالش های پیش رو و پیشنهاد سیاستی
آرشیو
چکیده
در دنیا از دهه 1980 به بعد با ورود ادبیات تنظیم گری به صنایع شبکه ای، به ویژه حوزه انرژی، سطح جدیدی با عنوان تنظیم گری، در عرصه مدیریت انرژی علاوه بر سطوح سیاست گذاری و تصدی گری مطرح شده است. در ایران، با تصویب قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی به ویژه ماده 59 قانون مذکور که مرتبط با نهادهای تنظیم گرِ بخشی است، چارچوب نظام تنظیم گری در ساختار حقوقی ایران شکل گرفت. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی از طریق مطالعه اسنادی به ویژه واکاوی قوانین مرتبط با حوزه صنعت نفت و گاز به بررسی جایگاه تنظیم گری در صنعت مذکور پرداخته، چالش های به وجودآمده در این عرصه را موردکاوی قرار می دهد و نهایتاً راهکار سیاستی پیشنهاد می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هر چند پس از انقلاب اسلامی، امور سیاست گذاری و تنظیم گری تا حد زیادی از امور تصدی گری تفکیک گردید، ولی کماکان وزارت نفت، متولی امور سیاست گذاری و تنظیم گری به صورت یکپارچه است و اقدامات صورت گرفته برای ایجاد نهاد مستقلِ تنظیم گرِ بخشی در صنعت مذکور، بی نتیجه بوده است. مواردی نظیر1- عدم توجه به روند تدریجی شکل گیری نهاد تنظیم گر در ایران، 2- نبود سازوکار مناسبی برای انتقال مسئولیت های حوزه تنظیم گری از وزارتخانه به این نهادها و 3- ایجاد نهادهای تنظیم گر حوزه انرژی بدون تغییرِ ماهوی در قوانین اصلی از مهم ترین چالش های نظام تنظیم گری در این حوزه به شمار می آیند و راهکار پیشنهادی در گام اول برای غلبه بر چالش های مذکور، ایجاد نهاد تنظیم گرِ مشاوره ای است.Documentary Analysis of Regulation in Iran's Oil and Gas Industry: Future Challenges and Policy Recommendation
Since the 1980s in the world, with the introduction of regulatory literature to network industries, especially the energy field, a new level called regulation has been proposed in the field of energy management in addition to policy making and service provision levels. With the approval of the implementation law of the general policies of Article 44 of the Constitution in Iran, especially Article 59 of this law, which is related to sector regulatory bodies, the framework of the regulatory bodies was formed in Iran's legal structure. This paper examines the position of regulation in the oil and gas industry by analytical-descriptive method through the study of documents, especially the laws related to the field of oil and gas industry, explores the challenges that arise in this field and finally proposes a policy solution. The findings of this research show that although after the Islamic Revolution, policy making and regulatory affairs were separated from service provision affairs to a large extent, but the Ministry of Petroleum is still in charge of policy making and regulatory affairs in an integrated manner, and efforts made to establish an independent regulatory body in the mentioned industry have been unsuccessful. Issues like a- lack of attention to the gradual process of formation of the regulatory institution in Iran, b- the lack of a suitable mechanism to transfer the responsibilities of the regulatory field from the ministry to these institutions and c- the creation of regulatory institutions in the energy field without fundamental changes in the main laws, are among the most important challenges of the regulatory system in this sector, and the proposed solution in the first step to overcome the mentioned challenges is to create a advisory regulatory institution.
تبلیغات
