توصیف دستگاه واجی گویش بوالخیری به روش IPA (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شهرستان تنگستان استان بوشهر، دارای دو بخش مرکزی و دلوار است. روستای بوالخیر، مرکز دهستان بوالخیر از بخش دلوار است. گویش بوالخیری گونه ای از گویش تنگسیری (تنگستانی) است. در این مقاله به توصیف و بررسی دستگاه واجی این گویش پرداخته می شود. برای برپایی شالوده این پژوهش (پیکره زبانی)، از روش مصاحبه با گویشوران، ضبط گفتار و آوانگاری فایل های صوتی آن ها استفاده می شود. روش انجام این پژوهش ترکیبی از روش های میدانی و توصیفی – تحلیلی با ابزار کتابخانه ای است و داده های مورد نیاز از همین روش ها و به کمک الفبای آوانگاری بین المللی (IPA) به ترتیب، جمع آوری، بررسی و توصیف می شوند. در این پژوهش واج آرایی، توزیع و ویژگی های همخوان ها و واکه ها، فرایندهای واجی و ساختمان هجا بررسی و واکاوی می شود. بر اساس شواهد به دست آمده، این گویش 25 همخوان و 9 واکه (6 ساده و 3مرکب) دارد. همخوان های این گویش همگی از نوع ششی هستند. این گویش، دو همخوان /w, ŋ/ را بیش تر از فارسی معیار دارد. ساختمان هجا در این گویش به سه دسته (سبک، سنگین، فوق سنگین) از نظر وزن هجا تقسیم می شود. برای اجماع انواع هجاها و آرایش واجی در این گویش می توان فرمول کلی cv(:)(c(c)) را بیان کرد. در این گویش همه هجاها با همخوان آغاز می شوند، خوشه آغازین وجود ندارد و واژگان همانند فارسی معیار به بیش تر از دو همخوان ختم نمی شوند. فرایندهای واجی همگونی، ناهمگونی، حذف، افزایش، قلب و ابدال در این گویش دیده می شوند و از پرتکرارترین آن ها می توان به ابدال و حذف اشاره کرد که گاهی به صورت توأمان دیده می شوند.Description of Phoneme Structure of Bolkheyr Dialect: An IPA Approach
Tangestan County in Bushehr province is divided into two districts: centeral and Delvar. Bolkheyr village is the central part of the rural province of Bolkheyr in Dalvar district. Bolkheyr Dialect is a variation of Tangsiri dialect (Tangestani). In this research, the aim was to investigate and describe phoneme structure of Bolkheyr dialect. To gather the needed linguistic data, this study made use of interviewing the proper speakers (informant), audio recording of the interviews, and phonetic transcription of the audio recordings. The method of this study was a mixture of field research and descriptive-analytic research using library instruments. The data gathered using the aforementioned instruments was analyzed using the International Phonetic Alphabet (IPA). This study investigated alliteration, distribution, and features of both vowels and consonants and examined the phonemic processes and syllable structure of Bolkheyr dialect. Research findings indicated that Bolkheyr dialect includes 25 consonants and 9 vowels (6 Monophthongs and 3 diphthongs). All consonants in this dialect are aspirated. Bolkheyr dialect has two more consonants than the standard Persian: /w, ŋ/. According to the syllable meter, syllable structures of this dialect are divided into three main groups of light, heavy, and super-heavy. All in all, the representation of cv(:)(c(c)) can be used to show the variety of syllable and phonemic structures of Bolkheyr dialect. In this dialect, all syllables start with a consonant and consecutive consonants cannot co-occur in the beginning of a syllable. In addition, like Standard Persian, lexicons never end in two consonants. The most frequent phonemic processes in this dialect are assimilation, dissimilation, elision, epenthesis, metathesis, and in some cases a combination of some of these processes.